Cahiliyyə cəmiyyətindəki insanların bir hissəsi dini praktikada yaşamağın onlara çətin gəldiyini və elə bu səbəbdən dindən uzaq həyat sürdüklərini deyirlər. Beləcə, Allah`a qarşı olan nankorluqlarını öz aləmlərində qanuniləşdirdiklərinə, günahlarını isə yüngülləşdirdiklərinə ümid edirlər. Halbuki, yalnız özlərini aldadırlar. Çünki Allah heç kimə gücünün çatdığından ağır məsuliyyət yükləməz. Allah “Bəqərə” surəsində belə buyurur:
Allah hər kəsi yalnız onun qüvvəsi çatdığı qədər mükəlləf edər. Hər kəsin qazandığı (xeyir yalnız) onun özünə, qazandığı (şər də yalnız) öz əleyhinədir … " (Bəqərə surəsi, 286) | ||
Bir başqa ayədə isə Allah`ın bizə seçib-bəyəndiyi dinin hz. İbrahimin dini kimi asan olduğu ifadə edilir:
Allah yolunda lazımınca cihad edin. O, sizi seçdi və atanız İbrahimin dinində olduğu kimi, bu dində də sizin üçün heç bir çətinlik yaratmadı. Peyğəmbər sizə, siz də insanlara şahid olasınız deyə, Allah həm əvvəl (nazil etdiyi kitablarda), həm də bu (kitabda) sizi "Müsəlman" adlandırdı. Elə isə namaz qılın, zəkat verin və Allah`a möhkəm sarılın. O, sizin himayədarınızdır. O, nə gözəl himayədar, nə gözəl yardımçıdır! (Həcc surəsi, 78) | ||
Həqiqət belə ikən din əxlaqını tətbiq etməyin çətin olduğunu, istədiyinə baxmayaraq, dini yaşaya bilmədiyini iddia edən insan, şübhəsiz ki, səmimiyyətsizdir. Bu iddia ilə də adam heç kimi aldada bilməz, ancaq öz-özünü aldatmış olar.
Bir insan həqiqi mənada Quran əxlaqını yaşamaq üçün cahiliyyə cəmiyyətinin bütün düşüncələrindən və yanlış fikirlərindən tamamilə uzaqlaşmalıdır. Tərk edilməsi lazım olan bu cür anlayışların başında cahiliyyənin sevgi anlayışı gəlir.
Cahiliyyədə sevgi mənfəət üzərində qurulub. İnsan başqa bir insanı ona mənfəət təmin etdiyi üçün, ona yaxşı münasibət göstərdiyi üçün və ya heç olmasa yaxşı davrandığı üçün sevər. Sevginin bir başqa ölçüsü isə qan qohumluğudur. İnsanlar öz ailələrindən, soylarından, tayfalarından olan başqa insanları sırf aralarındakı qan qohumluğuna görə sevərlər.
Halbuki, mömin üçün sevginin meyarı bunlar deyil. Çünki o, hər şeydən çox Allah`ı sevir. Bu, Quranda belə açıqlanır:
İnsanlardan elələri də vardır ki, Allah`dan qeyrilərini (Ona) tay tutur, onları da Allah`ı sevdikləri kimi sevirlər. İman gətirənlərin isə Allah`a olan sevgisi daha güclüdür...(Bəqərə surəsi, 165) | ||
Allah`ı hər şeydən üstün tutan mömin digər insanları da Allah`a olan yaxınlıqlarına görə sevər və ya Allah`a olan nankorluqlarına görə onlardan uzaqlaşar. Quranda möminlərin bu xüsusiyyəti belə izah edilir:
Allah`a və Axirət gününə iman gətirən elə bir camaat tapa bilməzsən ki, onlar Allah`a və Onun Elçisinə düşmən olanlarla – öz ataları, oğulları, qardaşları, qohum-əqrəbaları olsalar belə – dostluq etsinlər. Allah onların qəlbinə iman salmış və onları Öz tərəfindən bir ruhla dəstəkləmişdir. (Allah) onları altından çaylar axan cənnət bağlarına daxil edəcəkdir. Onlar orada əbədi qalacaqlar. Allah onlardan razıdır, onlar da Allah`dan razıdırlar. Onlar Allah`ın firqəsidirlər. Həqiqətən, məhz Allah`ın firqəsi nicat tapanlardır.(Mücadilə surəsi, 22) | ||
İnkarçılara qarşı az da olsa sevgi bəsləmək isə Allah`ın rizasına zidd hərəkətdir. Quranda bu mövzuda möminlər belə xəbərdar edilir:
Ey iman gətirənlər! Mənim düşmənimi də, öz düşməninizi də özünüzə dost tutmayın! Onlar sizə gələn həqiqəti inkar etdikləri halda, siz onlara mehribanlıq göstərib (sirrinizi açıb deyirsiniz). Rəbbiniz olan Allah`a iman gətirdiyiniz üçün onlar Peyğəmbəri və sizi (yurdunuzdan) qovub çıxardırlar. Əgər siz Mənim yolumda və Mənim razılığımı qazanmaq uğrunda cihada çıxmısınızsa, onlara gizlində mehribanlıq göstərirsiniz. Mən sizin gizli saxladığınızı da, aşkar etdiyinizi də bilirəm. Sizlərdən kim bunu etsə, doğru yoldan sapmış olar.(Mumtəhinə surəsi, 1) | ||
Hz. İbrahim və xalqının rəftarı bütün möminlər üçün mükəmməl bir nümunədir:
İbrahim və onunla birlikdə olanlarda sizin üçün gözəl bir nümunə vardır. Onlar öz qövmünə dedilər: "Həqiqətən, biz sizdən və sizin Allah`dan başqa tapındığınız şeylərdən uzağıq. Biz sizi inkar edirik. Siz bir olan Allah`a iman gətirincəyə qədər bizimlə sizin aranızda daim ədavət və nifrət olacaqdır..." (Mumtəhinə surəsi, 4) | ||
Möminin vəzifəsi bütün həyatı boyu Allah`a qulluq etməkdir. Allah`a olan qulluqdan başqa bir məntiqlə qurulmuş bir həyat Allah`ı inkar etmək və ya Ona ortaq qoşmaq mənasını verir ki, bu davranışın sonu cəhənnəm ola bilər.
Başqa sözlə desək, dünya həyatı mömin üçün bir vasitə olmalıdır. Həyatın hər anını Allah`a yaxınlaşmaq və Onun dininə xidmət etmək üçün bir vəsilə olaraq görməlidir. Əgər vasitə məqsəd halına gəlirsə, (inkarçıların etdiyi də elə budur) o halda, ortada böyük bir təhlükə var.
Qulluq etməkdən başqa bir məqsəd üçün yaşamayan mömin dünyadan çoxdan imtina etmişdir. Allah bu vəziyyəti belə açıqlayır:
Doğrudan da, Allah möminlərdən, cənnət müqabilində onların canlarını və mallarını satın almışdır. (Çünki) onlar Allah yolunda vuruşub öldürür və öldürülürlər. (Bu, Allah`ın) Tövratda, İncildə və Quranda Öz öhdəsinə götürdüyü bir vəddir. Allah`dan daha yaxşı əhdini yerinə yetirən kimdir? Elə isə sövdələşdiyiniz alış-verişə görə sevinin. Məhz bu, böyük uğurdur.(Tövbə surəsi, 111) | ||
Möminlər mallarını və canlarını Allah`a həsr ediblər. Bu səbəbdən, malları və ya canları üzərində hər hansı bir yanlış niyyətləri ola bilməz. Allah nəyi əmr etsə, onu şövqlə edərlər. Allah bir nemət versə, ondan istifadə edər və Rəbbimizə şükür edərlər.
Belə bir mömin heç bir fədakarlıqdan qaçmaz və dünyadakı heç bir şey onu mübarizədən saxlayıb məşğul edə bilməz. Allah`ın əmrini yerinə yetirmək üçün dünyanın ən gözəl nemətlərini buraxıb bir anda özünü ölüm təhlükəsinə atmağa da hazırdır. Buna əks olan davranışın sonu isə hüsrandır. Allah bu hökmü verir:
De: "Əgər atalarınız, oğullarınız, qardaşlarınız, zövcələriniz, yaxın qohumlarınız, qazandığınız mallar, iflasa uğramasından qorxduğunuz alış-verişiniz və bəyəndiyiniz məskənlər sizə Allah`dan, Onun Elçisindən və Onun yolunda cihaddan daha əzizdirsə, Allah Öz əmri ilə gəlincəyə qədər gözləyin. Allah günahkarları doğru yola yönəltməz. (Tövbə surəsi, 24) | ||
Bu iman və bu şüur Peyğəmbərimizə (s.ə.v.) tabe olan əshabələrdə o qədər güclü idi ki, döyüşə getməkdən çəkinmək bir tərəfə, Peyğəmbərin yanında döyüşə gedə bilmək üçün hər bir variantı sınayan, getmək imkanı olmadığında isə kədərindən ağlayanlar vardı. Allah bu saleh möminlərlə mübarizədən qaçanlar arasındakı fərqi belə bildirir:
Allah`a və Onun Elçisinə sadiq qalacaqları təqdirdə acizlərə, xəstələrə və (döyüşdə) vuruşmağa vəsait tapa bilməyənlərə (evdə qalmaqda) heç bir günah yoxdur. Yaxşı işlər görənləri danlamağa əsas da yoxdur. Allah bağışlayandır, rəhmlidir. Miniklə təmin edəsən deyə sənin yanına gəldikdə: "Sizin üçün minik tapa bilmirəm" dediyin zaman xərcləməyə bir şey tapa bilmədiklərindən ötrü kədərlənib gözləri dolmuş halda geri dönənlərin də (heç bir günahı yoxdur). Yalnız varlı olduqları halda (evdə qalmaq üçün) səndən icazə almağa gələnlər danlanmalıdırlar. Onlar arxada qalanlarla birgə daldalanmağa razılaşdılar. Allah onların qəlbini möhürləmişdir. Məhz bu səbəbdən onlar (özlərinin aqibətini) bilməzlər.(Tövbə surəsi, 91-93) | ||
“VİCDANƏN MEHDİYYƏTİN FƏRQİNDƏ OLAN İNSAN BOŞ İŞLƏRDƏN ÜZ ÇEVİRƏR, BU HƏRƏKATA KÖMƏKÇİ OLAR ”
ADNAN OKTAR: Vicdanın səsini dinləmək fərzdir. İnsanlar bunu səhv bilirlər. Yəni fərzlər yalnız şərab içməmək, qumar oynamamaq kimi deyil. Halbuki, bax vicdanının səsini dinləməmək də haramdır. Vicdanının səsini dinləmək də fərzdir. Məsələn, Mehdi (ə.s) olduğuna dair, mehdiyyət hərəkatı olduğuna dair qənaəti gələrsə, bir insanın burada Qurana tabe olması vacib olduğu üçün o hərəkata qoşulması fərzdir. Fərzdir, çünki Allah`ın dinini təbliğ edirlər, İslam əxlaqını yayırlar. Quranı yayırlar, gecə-gündüz cəhd edirlər. Belə bir qrup var. Sən nə edirsən? Uzanıb yatıbsan. Nişanlısının könlünü almaq üçün gedib ona brilyant üzük almaqla məşğul olur. Gedib evinə əşya düzməklə maraqlanır. Evin əşyalarını bəyənmir. Onları yenidən dəyişdirməyə çalışır, elə deyilmi? Yay tətilində hara gedəcəyini müəyyən edir. Bağdakı evinin şəraitinin daha yaxşı olması üçün nələr etmək olar deyə çalışır. Baxır ki, oradakı hərəkat çox ciddi olaraq İslam əxlaqına, Qurana xidmət üçün cəhd edir. İnsan vicdanən nə deyər? “Mən boş işlə məşğulam. Allah`ın rizası üçün səmimi olaraq xidmət edən bu insanlara qoşulum və yaxud kömək edim” və ya “onlar kimi olum” vicdanən qərar verməlidir. Əvvəl də bunu söylədim, yəni bəzi insanlar yalnız müəyyən fərzlər vardır, onu edəcəyini zənn edir. Halbuki, vicdanın hər əmrinə tabe olmaq fərzdir və qarşılığı da tabe olmadıqda cəhənnəmdir. Bir insan ömrü boyu vicdanı ilə mübarizə aparıbsa,, vicdanının əmr etdiyinin əksini edibsə, haram iş görmüş olur və bu, cəhənnəm əxlaqıdır. Cəhənnəm əhlinin əxlaqıdır. İnsan vicdanının əmrini yerinə yetirməlidir. Məsələn, bir pişik balası orada bağırır, heyvan bir yerə sıxışıb qalıb. Adam: “Məni maraqlandırmır, bu Quranda yazılmayıb”, -deyə bilməz. Bu, haramdır, ordan onu çıxartmaq fərzdir. O heyvan əzab çəkir orada. İzah edə bildimmi?
Və yaxud, məsələn, adam deyir ki: “Acından ölürəm”, -deyir. “Mənə yarım dilim çörək verin”, -deyir. Fərzdir o çörəyin verilməsi. Yəni: “Mənə nə”, -deyə bilməz insan. Yaxud belə deyirlər ki, başqa qapıya getsin. Deyə bilməzsən bunu. Adam səni görüb, sən o anda məsuliyyət daşıyırsan. Çünki adam acından öldüyünü deyir. Amma kefi istəsə, ayrı məsələ. İzah edə bildimmi? Məsələn, bax, ötən dəfə də nümunə verdim. Yol qəzası, bir yerdə maşın vurub, insan yerdə əzab çəkir. Orada onu görən hər kəsin o insana kömək etməsi fərzdir. Əksi haramdır, cinayət kimi bir şeydir o. İnsan ölür, yəni sən qurtarsan qurtulacaq o insan, elə deyilmi? Mehdiyyət də elədir. Mehdiyyətin elan edilməsinə gərək yoxdur. İnsan vicdanən onu anlayar. Məsələn, Məsih də (ə.s), hz. Məsihi də (ə.s) tələbələri imanın nuru ilə anlayacaqlar, vicdanı ilə anlayacaq. . Vicdani qənaətlə ona kömək edirlər. Mehdinin (ə.s) tələbələri də vicdani qənaətlə onun Mehdi (ə.s) olduğunu anlayırlar. Yəni vicdanın səsini dinlədiyi üçün. O 313 nəfər təsadüfən Mehdiyə (ə.s) tabe olmamışlar. Vicdanın səsini dinləməyin fərz olduğunu bildikləri üçün Mehdiyə (ə.s) tabe olurlar. Hz. İsanın (ə.s) 1400 nəfər tələbəsi təsadüfən: “Belə bir insan var, biz buna kömək edək”, -demirlər. Vicdanının səsini dinləyir. . Fərz olan vicdanının səsini dinləyir və gərəkəni edir. Çox təhlükəlidir hz. İsanın (ə.s) tələbəsi olmaq. Çox çətindir. Çox məşəqqətlidir. Yəni onlar da yuxusuz qalacaqlar, əzab-əziyyət çəkəcəklər, təhdid olunacaqlar, kimisi şəhid ediləcək. Hz. İsanın (ə.s) tələbəsi olmaq da çətindir. (Cənab Adnan Oktarın 4 mart 2010 tarixli www.harunyahya.tv reportajından)
Mömin Allah yolunda uzun və çətin bir cəhd edər. Qarşısında çox vaxt özündən daha güclü, daha çox sayda görünən şəxslər var. Ancaq yenə də Allah Quranın yolunu izlədikləri müddət ərzində bu şəxslərə qarşı möminləri üstün edər.
Bu müvəffəqiyyətin sirlərindən biri möminlərin əsla acizlik göstərmədən, şövq və həyəcanla mübarizələrini davam etdirmələridir. İnkarçılar isə belə ola bilməzlər: dünyaya olan bağlılıqları, qorxuları, zəiflikləri, inancsızlıqları səbəbindən bir çətinlik qarşısında əhvalları pozular və acizlik göstərərlər. Möminlər isə Allah`ın ayələrində bildirdiyi kimi, qalib gələcəklərini bilmənin verdiyi şövqlə və Allah`ın qəlblərini möhkəmləndirməsi sayəsində zəiflik göstərməzlər. Quranda iman edənlərin bu xüsusiyyəti belə izah edilir:
Neçə-neçə peyğəmbər (olmuşdur ki,) bir çox dindarlarla birlikdə vuruşmuşlar. Onlar Allah yolunda başlarına gələnlərə görə nə ruhdan düşmüş, nə zəifləmiş, nə də (düşmənə) boyun əymişlər. Allah səbir edənləri sevir. (Ali-İmran surəsi, 146) | ||
Ancaq yuxarıdakı ayədən də aydın olduğu kimi, möminlər də zəiflik göstərməmək, mübarizə əzmini artırmaq üçün Allah`a dua etməlidirlər. Çünki nəfs insanı zəifliyə yönəltməyə çox meyillidir. Şeytan da bir tərəfdən dayanmadan pıçıldadığı vəsvəsələrlə eyni məqsəd üçün çalışır. Mömin birliyinin arasına girən ikiüzlü münafiqlər də uyğun mühit tapdıqları zaman eyni təlqinləri edirlər. Məsələn, döyüş əsnasında Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) əshabələrinə: "... Ey Yəsrib əhli! (Burada) sizin üçün duracaq yer yoxdur. Geri qayıdın!..." (Əhzab surəsi, 13) deyənlər kimi ümidsizlik və təxribat yaratmağa çalışırlar. Allah da bütün bu mənfi amilərə qarşı möminləri xəbərdar edir:
"Sən səbirli ol! Həqiqətən də, Allah`ın vədi haqdır. Qoy yəqinliklə inanmayanlar səni qeyri-ciddi olmağa sövq etməsinlər" (Rum surəsi, 60) | ||
Mömin Quran ayələrini özünə rəhbər edər, yalnız özündən məsul olduğunu bilər və başqalarının zəif davranması ona təsir etməz. Qarşı tərəfin gücü də onu heç bir şəkildə qorxutmaz. Bütün həyatı Allah üçündür və dolayısilə, sonuna qədər də Allah rizası üçün ibadət etməyi davam edər. Allah ayələrində belə hökm edir:
Acizlik göstərməyin və kədərlənməyin. Möminsinizsə, üstün olacaqsınız. (Ali-İmran surəsi, 139) (Kafir) qövmü təqib etməkdə zəiflik göstərməyin. Əgər siz (döyüşdə) əziyyət çəkirsinizsə, onlar da siz əziyyət çəkdiyiniz kimi əziyyət çəkirlər. (Lakin) siz onların ummadıqlarını Allah`dan umursunuz. Allah biləndir, müdrikdir. (Nisa surəsi, 104) | ||
“KƏDƏRLƏNMƏK HARAMDIR”
ADNAN OKTAR: Kədərlənmək haramdır. Yəni kədərin bütün növlərinin hamısı haramdır. Çünki kədər (haşa) Allah`a üsyandır. Çünki bir şey meydana gəlir, insan kədərlənir. Şər kimi görünsə də, mütləq xeyir vardır. Mütləq xeyir vardır. “Kədərlənməyin, ruhdan düşməyin”, şeytandan Allah`a sığınıram, “Əgər iman etmişsinizsə, güclü olan sizsiniz, qalib olan sizsiniz”, -deyir Allah. Mehdiyyətə də aid bir ayədir bu. Bu mənası aydın olan ayədir. Allah kədərlənməyi haram qılmışdır. Müsəlman qüssələnməz. İmanı zəifdirsə, yaxud inanmırsa kədərlənir. Çünki onu özü etdiyini zənn edir. Dünyaya aşiqdir o, dünyəvi hadisə onu çox sarsıdar... (Cənab Adnan Oktarın HarunYahya.tv-dəki canlı söhbəti, 4 mart 2010)