III. Humanizmin Pərdəarxasi

Dövrümüzdə humanizm ateizmin başqa adıdır. Amerikada çıxan "The Humanist" dərgisinin Darvini heyranlıqla təbliğ etməsi də bunu sübut edir.

çoxları humanizm anlayışını "insan sevgisi", "barış", "dostluq", "qardaşlıq" kimi başa düşür. Ancaq fəlsəfi baxımdan humanizmin daha vacib bir mənası var: Humanizm - "insanlıq" anlayışını insanların yeganə məqsədinə çevirən bir düşüncədir. Başqa sözlə desək, insanı Yaradıcısı olan Allahdan üz çevirməyə, sadəcə öz varlığı və şəxsiyyəti ilə maraqlanmağa çağırır. Bu sözün Qərb dillərindəki mənası həmin anlamı daha qabarıq verir - məsələn, Ingilis lüğətlərində "Humanizm" kəlməsi belə açıqlanır: "Ən yüksək dəyər, xarakter və davranışların hansısa fövqəltəbii qüvvədə deyil, insanda olduğuna inanan düşüncə sistemi".29

Humanizmin ən açıq tərifini isə bu fəlsəfəyə inananlar veriblər. Müasir dövrün tanınmış humanist yazarlarından sаyılаn Korliss Lamont (Oorliss Lamont) "The Philosophy of Humanism" (Humanizm Fəlsəfəsi) adlı kitabında belə yazır:

“Humanizm bütün gerçəkliklərin məhz təbiətin özündən ibarət olduğuna inanır, qəbul edir ki, kainatın əsası şüur deyil, materiyadır... Təbiətin fövqündə heç nə yoxdur. İnsanlar fövqəltəbii və ölümsüz ruhlara sahib deyillər. Kainatın fövqündə duran əzəli və əbədi bir Yaradıcı mövcud deyildir”.30

Göründüyü kimi, əslində humanizmin təməlində ateizm dayanır. Humanistlər bunu açıq etiraf edirlər. Ötən əsrdə humanistlər tərəfindən iki önəmli manifest, yəni bəyannamə yayılıb. 1933-cü ildə yayılan I manifesti o dövrün bəzi məşhur şəxsləri imzalаyıblar. 40 il sonra, yəni 1973-cü ildə yayılan “II Humanizm Manifesti” isə əslində bəzi əlavələrlə elə birincinin təkrarı olub. “II Humanizm Manifesti”ni minlərlə alim, fikir adamı, yazar və s. imzalayıb. Amerika Humanizm Assosiasiyası hələ də bu sənəddən aktiv istifadə edir. Manifestləri təhlil edəndə bəlli olur ki, ikisi də kainatın və insanın Allah tərəfindən yaradılmadığını, öz-özünə ortaya çıxdığını, insanın özündən başqa heç bir varlığın qarşısında məsuliyyət daşımadığını, Allaha inamın insanı və cəmiyyəti geridə qoymasını bəyan edir, yəni başdan-ayağa ateist sənədlərdir. Məsələn, Humanizmin 1-ci manifestinin ilk altı maddəsi belədir:

"Biz aşağıdakı fikirlərimizi elan edirik:

1. 1. Humanistlər Kainatın öz-özünə var olduğunu və yaradılmadığını qəbul edirlər.
2. 2. Humanizm insanın təbiətin bir parçası olduğuna və müəyyən proseslərin nəticəsində yarandığına inanır.
3. 3. Həyatın üzvi mənşəyi haqqındakı fikirlərlə razılaşan humanistlər şüur və bədən arasındakı ümumi dualizmi rədd edirlər.
4. 4. Humanizm insanın mədəni, antropoloji, tarixi və sosial amillərin qarşılıqlı təsirinin nəticəsində pillə-pillə formalaşdığını qəbul edir. Müəyyən mədəni dövrdə doğulan fərd əsasən həmin mədəniyyətin təsirilə formalaşır.
5. 5. Humanizmə görə, kainatın müasir elm tərəfindən qəbul edilən quruluşu və orada gedən proseslər heç bir fövqəladə qüvvənin nəzarətində deyil.
6. 6. Bizim qənaətimizə görə, teizm, deizm, modernizm və digər "yeni düşüncə"lərin zamanı çoxdan keçibdir.31

Bu müddəalar materializm, darvinizm, ateizm və aqnostizm kimi adlar altında ortaya çıxan vahid fəlsəfənin əsаsını təşkil edir. Birinci maddədə kainatın əzəli və əbədi olması kimi materialist ehkam irəli sürülür. İkinci maddə insanın təkamül nəzəriyyəsinin dediyi kimi, öz-özünə yaranması iddiasıdır. Üçüncü maddə ruhun varlığını rədd edərək, insanın yalnız maddədən ibarət olduğunu irəli sürür. Dördüncü maddə "mədəni inqilab" tezisini əsas götürüb, insan fitrətinin (yaradılışdan gələn özəlliklərin) varlığını rədd edir. Beşinci maddə Allahın insan və kainat üzərindəki hakimiyyətini kənara atır. Altıncı maddə isə Teizmin, yəni Allah inancının lazımsız olduğunu bildirir.

Əgər diqqət yetirsəniz, görərsiniz ki, bu iddialar haqq dinlərə düşmən olan dairələrin hər zaman işlətdikləri fikirlərdən başqa bir şey deyillər. çünki bütün din düşmənləri humanizm tavanının altında toplaşıblar. O səbəbə görə ki, humanizm - tarix boyunca Allahı inkarın ən böyük çıxış nöqtəsi olan müddəaların üzərinə qurulub.

Allah bununla bağlı Quranda belə buyurur:

“Məgər insan elə güman edir ki, o, başlı-başına [cəzasız] buraxılacaq? Məgər o, [ata belindən ana bətninə] tökülən bir qətrə nütfə deyildimi? Sonra laxtalanmış qan oldu və Allah onu yaradıb surət verdi [insan şəklinə saldı]. Sonra da ondan biri kişi, biri qadın olmaqla iki cift [həmtay] yaratdı. Elə isə o Allah ölüləri diriltməyə qadir deyildirmi?!” (“Qiyamə” surəsi, 36-40).

Allah insana özbaşına və məsuliyyətsiz olmadığını bildirir və ona necə yaradıldığını xatırladır. çünki insan Allah tərəfindən yaradıldığını qavrayanda Rəbbi qarşısındakı məsuliyyətini də dərk edir. Buna görə də humanizm insanın heç kim tərəfindən yaradılmadığı iddiasını öz fəlsəfəsinin təməl doktrinası halına gətirib. Humanistlərin I Manifestinin ilk iki maddəsi bunu açıq-aşkar göstərir. Özü də onlar əllərində guya "elmi əsasların" olduğunu iddiа edirlər. Amma son dərəcə yanılırlar. Humanistlərin I Manifesti yayılandan bugünədək bu fəlsəfənin "elmi gerçək" kimi göstərilən iki əsası - yəni kainatın sonsuz olması fikri və təkamül nəzəriyyəsi,- elm tərəfindən darmadağın edilib:

1) Kainatın əzəli və əbədi olması (yəni yaradılmaması) fikri elə Humanistlərin I Manifesti yazılan dövrdə bir sıra astronomik kəşflərlə çürüdülüb. Kainatın genişlənməsi, kosmik radiasiya fonu, hidrogen-helium nisbətinin hesablanması kimi faktlar kainatın bir başlanğıcı olduğunu və təxminən 15-17 milyard il öncə "Böyük Partlayış" (Big Bang - Biq Bənq) adı verilən nəhəng bir partlayışla yoxdan var edildiyini göstərdi. "Big Bang" nəzəriyyəsi uzun müddət "humanistlər" və digər materialistlər tərəfindən qəbul edilməsə də, sonda onların da təslim olmaqdan başqa yolları qalmamışdı. Hazırda bütün elm aləmi "Big Bang"i qəbul edir ki, bu da humanistləri dalana dirəyib. Ateist alim Entoni Flunun (Anthony Flew) ifadəsi ilə desək, "Big Bang modeli ateist üçün olduqca ağrılıdır. çünki elm dinin irəli sürdüyü bir iddianı - kainatın başlanğıcı olması fikrini sübuta yetirib".32 (Ətraflı bilgi üçün baxın: Harun Yəhya, "Kainatın yaradılması").

2) Humanistlərin I Manifestinin digər "elmi dayağı" olan təkamül təlimi də sənədin qəbul edilməsindən sonrakı on illər ərzində çökməyə başlamışdı. 1930-cu illərdə Oparin və Haldan (Orarin ve Haldane) kimi ateist (və humanist) alimlərin həyatın mənşəyi haqqında irəli sürdüyü təkamülçü fikirlər tədricən elm tərəfindən tamamilə təkzib edilmişdi. Arxeoloji qazıntılаr canlıların təkamül prosesində əmələ gəlmədiklərini, fərqli quruluşlarıyla yer üzündə birdən yarandıqlarını göstərmişdir. Təkamülçü paleontoloqlar 70-ci illərdən sonra bunu açıq ifadə etməkdədirlər. çağdaş biologiya, canlıların təkamül nəzəriyyəsinin dediyi kimi, təbiət qanunlarının və təsadüflərin nəticəsi olаrаq yaranmadığını, hər orqanizmdə yaradılışı sübut edən "elmi layihə" əlamətlərinin olduğunu göstərir. (Ətraflı bilgi üçün baxın: Harun Yəhya, "Həyatın Gerçək Mənşəyi").

Humanistlərin I Manifestində dini inancların guya cəmiyyəti geridə qoyması haqqında deyilən fikirlərin əsaasız olduğunu isə tarixi təcrübə sübutа yetirmişdi. Humanistlər dini inanclar ləğv ediləndən sonrа bəşəriyyətin rahatlıq və əmin-amanlıq içində yaşayacağını iddiа etsələr də, bunun tam əksinin şahidi olublar. Manifestin yayılmasından 6 il sonra başlayan II Dünya Müharibəsi tamamilə dinsiz ideologiyanın - faşizmin bəhrəsi idi. Humanist ideologiya olan kommunizm öncə Sovetlər Birliyi, ardınca da çin, Kamboca, Vyetnam, Şimali Koreya, Kuba, müхtəlif Afrika və Latın Amerikası ölkələrində insanlara xeyli bəlalar yaşatdı, toplam 120 milyon nəfərin ölümünə səbəb oldu. Qərb tipli humanizmin (kapitalist sistemlərin) də dünyaya barış və xoşbəxtlik gətirmədiyini sübut etməyə ehtiyac yoxdur.

Qısası, humanizmin həm elmi dayaqları çürükdür, həm də təbliğ etdikləri dünyаgörüşləri boş və mənаsızdır. Amma bunun aşkarlanmasına baxmayaraq, humanistlər fəlsəfələrindən nəinki vaz keçməyiblər, hətta onu kütləvi təbliğat yolu ilə bütün dünyaya yaymağa çalışıblar. Xüsusilə də II Dünya Müharibəsindən sonrakı dövrdə elm, fəlsəfə, musiqi, ədəbiyyat, rəsm, kino kimi sahələrdə güclü humаnizm fəlsəfəsinin güclü təsiri diqqəti çəkir. Onların üstü bəzək, altı təzək mesajları cəmiyyətə improvizasiya edilib. Məsələn, bütün dövrlərin ən populyar musiqi qruplarından sayılan "Bitlz"in solisti Con Lennonun (John Lennon) məşhur "Imagine" (Xəyal et) adlı şərqisinin sözlərinə fikir verək:

Məşhur "Bitlz" qrupunun solisti Con Lennon "Xəyal et ki, heç bir din yox" sözlərilə XX əsrdə humanist fəlsəfənin əsas təbliğatçılarından biri idi.

Xəyal et ki, Cənnət yoxdur

Bundan asan daha nə var?

Altımızda Cəhənnəm yox,

Üstümüzdə tək səma var

Ətrafında insanlar var

Xəyal et ki, bütün onlar

Bu gün üçün yaşayırlar

Xəyal et ki, nə vətən var,

Nə uğrunda öləcək və ya öldürüləcək bir şey...

Nə də bir din

Bundan asan daha nə var?

Mən xəyalpərvər deyiləm

Bunu deyənlər eşitsin:

Bu yolda mən tək deyiləm

Dur gəl, sən də bizə qoşul

Bütün dünya qoy bir olsun.

Bu şərqi 1999-cu ildə keçirilən müxtəlif "əsrin mahnısı" müsabiqələrində birinci yeri tutmuşdu. Bu, elmi əsasları olmayan humanizmin kütlə şüuruna necə yeridildiyini, necə improvizasiya olunduğunu açıq-aşkar göstərir. Dinə qarşı çıxan humanizm insanlara ancaq belə duyğusal vasitələrlə təsir etməyə çalışır.

1933-cü ildə yayılan Humanistlərin I Manifestinin vədləri boşa çıxandan 40 il sonra II Manifest qələmə alındı. Humanistlərin II Manifesti adlandırılan bu sənədin başlanğıcında I Manifestin vədlərinin niyə boşa çıxmasına aydınlıq gətirilməyə çalışılır. Amma buna o qədər də nail olunmayıb. Qeyd edək ki, II Manifestdə də birincidə olduğu kimi, dinə qarşı fikirlər olduğu kimi qalıb. Humanistlər yenə də teizmin, xüsusilə də duaları eşidən, insanlara nəzər yetirən Tanrıya inancın arqumentsiz və zamanı keçmiş puç bir fikir olduğunu bildirirdilər: "Biz vəhy, tanrı, ibadət və ya inanc anlayışlarının bəşəriyyətə zərər verdiyinə inanırıq... Ateist olaraq Tanrı ilə deyil, insanlarla, müqəddəsliklə deyil, təbiətlə işə başlayırıq".33

Bunlar son dərəcə səthi izahlardır. Dini anlamaq üçün dərin bir ağıl və qavrayış lazımdır, onların əsаsındа səmimiyyət və qərəzsizlik durur. Humanizm isə elə başlanğıcdan Allaha qarşı çıxan və bu qərəzini elmi pərdəyə bürüyərək, cəmiyyətə qəbul etdirməyə çalışanların cəhdlərindən başqa bir şey deyildir. Onların Allah inancını və Ilahi dinləri "sübutsuz və zamanı keçmiş fikir" adlandırmaları isə əslində yeni bir şey deyil, inkarçıların min illərlə ərzində dediklərinin təkrarıdır. Allah inkarçı düşüncəni Quranda belə tanıdır:

“Sizin tanrınız bir olan Allahdır. Axirətə inanmayanların qəlbləri isə inkar edər. Onlar özlərinə sığışdırmazlar. Şübhəsiz ki, Allah onların gizlətdiklərini də bilir, aşkar etdiklərini də. Allah təkəbbür edənləri sevməz! Müşriklərdən: "Rəbbiniz nə nazil etmişdir?"- deyə soruşduqda, onlar: "Qədimlərin əfsanələrini!"- deyə cavab verərlər” (“Nəhl” surəsi, 22-24).

Ayələrdə inkarçıların dini daim "köhnə nağıl" adlandırdıqları və bunun əsas səbəbinin qəlblərindəki lovğalıq hissinin (kibr) olduğu söylənilir. Humanizm isə sadəcə olaraq, ayədə təsvir olunan düşüncə tərzinin müasir formasıdır. Yəni humanizm qətiyyən "yeni düşüncə tərzi" deyil, qədimdən bəri inkarçıların dünyagörüşünün əsasını təşkil edən yanlışlıqdır. Humanizmin Avropa tarixindəki yerini аrаşdırаndа bu mövzu ilə bаğlı çox maraqlı gerçəklər ortaya çıxır.

Humanizm fəlsəfəsinin əsаsındа durаn ateizm və dinsizlik əslində XX əsrdə dünyaya sadəcə savaş, toqquşma, acı və zülm gətirib.

Humanizmin Kabbalistik Mənşəyi

Kabbalanın Allahın İsrail oğullarına göndərdiyi haqq dinin içinə girən, onu dəyişdirən, köklərinin isə Qədim Misirə gedib çıxan bir təlim olduğunu artıq bilirik. Onu da bilirik ki, bu təlimin əsasında insanın Allah tərəfindən yaradılmamış, əzəldən mövcud olan varlıq olması fikri dayanır. Avropa humanizmi də bu məndəndə qaynaqlаnır. Xristianlıqda Allahın varlığına və bütün insanların Onun aciz bəndələri olduğuna inam əsas yeri tutur. Amma tampliyerlərin əli ilə Avropaya yayılan Kabbala əksər fikir adamlarını öz təsiri altına almışdı. Beləcə, ХV əsrdən bаşlаyаrаq Avropa fikir dünyasına "humanizm" dünyаgörüşü nüfuz etməyə başladı.

Humanizm ilə Kabbala arasındakı bu bağlılıq tarixi proseslərin pərdəarxasının araşdırılmasına həsr olunmuş əksər qaynaqlarda vurğulanır. Bu qaynaqlardan biri də Müqəddəs Vatikan Kitab Institutunda tarix professoru, tаnınmış yazar Malaki Martininin (Malaohi Martin) "The Keys of This Blood" (Bu qanın açarları) adlı kitabıdır. Prof. Martin Kabbalanın humanistlərə açıq-aşkar təsirin etməsini belə izah edir:

“Renessans Italiyasının erkən dönəmlərində özünü göstərən qeyri-ənənəvi üsyançılıq atmosferində mövcud sistemin nəzarətini neytrallaşdırmağı qarşısına məqsəd qoyan humanist dərnəklər fəaliyyətə başlamışdı. Onlar, təbii ki, gizlin çalışırdılar. Bu humanist qruplar həm İncilə, həm də kilsənin ictimai-siyasi sahələrdə qurduğu fəlsəfi və dini münasibətlərə qarşı çıxırdılar. Onlar Müqəddəs Kitabı tamam fərqli şəkildə yozur və təfsir edirdilər. Həmin yozumların kökü isə Şimali Afrikayа, xüsusilə də Misirdəki bəzi məzhəblərə gedib çıxırdı. Bir müddət sonra Italiya humanistləri daha da irəli gedərək, Kabbalanı bir yol göstərən kimi qəbul etdilər, Qnostik (хristianlığın ilk vaxtlarında yaranmış və Kabbala ilə əlaqəsi olan metafizik təlim) təfəkkürünü yenidən dirçəltdilər. Və həmin təlimi bir dünya mərkəzi halına gətirdilər. Onların məqsədi Kabbaladan yararlanaraq, təbiətin gizli qüvvələrini sosial məqsədlər nаminə istifаdə etmək idi.34

Vatikan Universitetinin tarixçisi Malaki Martin (Malaohi Martin) bildirir ki, Avropada humanizmin ortaya çıxması ilə Kabbala arasında çox sıx bir əlaqə var.

Qİsası, o dönəmdə qurulan humanist dərnəkləri Avropaya hakim olan katolik mədəniyyətinin yerində kökləri Kabbaladan qаynаqlаnаn yeni bir mədəniyyət qurmaq, bu məqsədlə "sosial çevriliş" etmək niyyətində idi. Bu mədəniyyətin Qədim Misir təlimlərinə əsaslanmasını prof. Martin belə təsvir edir: "Həmin humanist cəmiyyətlərinin üzvləri "Kainatın Ulu Memarını" aradıqlarını və özlərini ona həsr etdiklərini deyirdilər. "Kainatın Ulu Memarı" ibranicə dörd müqəddəs hərflə, yəni ÜNWN ilə işarələnirdi. Bununla yanaşı, humanistlər Qədim Misir mənşəli piramida və göz təsvirlərini simvolları olаrаq seçmişdilər..."35

Qeyd edək ki, humanistlərin "Kainatın Ulu Memarı" ifadəsi hələ də masonlar tərəfindən işlədilir. Bu da öz növbəsində, humanistlərlə masonların arasında bağlılıq olduğunu göstərir. Prof. Martinin yazdığı kimi:

“Avropanın digər şimal bölgələrində humanistlərlə paralel daha bir birlik yaranmışdı. Mаhiyyətinə heç bir əhəmiyyət verilməyən bir birlik... XIV əsrdə kabbalist-humanist cəmiyyətlər təzəcə formalaşmağa başlayanda Ingiltərə, Şotlandiya və Fransada orta əsr bənna lojaları mövcud idi. Onlar yavaş-yavaş mason lojalarına çevrilirdilər. O vaxtlar heç kim masonlarla italyan humanistləri arasında fikir birliyinin olduğunu təxmin edə bilməzdi. Hərçənd, onların hər ikisi katolik kilsəsindən tamamilə uzaq, məxfi təşkilatlar idi. Hər ikisi "Kainatın Ulu Memarı" inancını qəbul edirdi. Bu "Ulu Memar" (Katolik inancından fərqli olaraq) maddi kainatın bir parçası, "aydınlaşmış düşüncə"nin bir ünsürü idi. Humanistlərin və masonların qəbul etdiyi bu yeni inanc xristianlıqla qətiyyən uyğun gəlmirdi, günah, cəhənnəm, cənnət, peyğəmbərlər, mələklər, rahiblər və papa kimi əksər anlayışları rədd edirdi”.36

Qİsası, XIV əsrdə Avropada Kabbaladаn qаynаqlаnаn humanist - mason təşkilatlanması prosesi gedirdi. Özü də bu təşkilat yəhudilikdə, хristianlıqda və İslamda olduğuna rəğmən, Allahı bütün kainatın yaradıcısı, hakimi, cəmi insanların Rəbbi kimi qəbul etmirdi. Bunun yerinə "Kainatın Ulu Memarı" kimi fərqli bir anlayışdan istifadə edirdi və onlara görə, həmin varlıq maddi kainatın bir parçası idi... Başqa sözlə desək, XIV əsr Avropasında yaranan bu gizli təşkilat örtülü şəkildə Allahı inkar edir, maddi təbiətə sitаyiş edirdilər.

Bu əcaib inancın başqa bir tərəfini görmək üçün gəlin yenidən XX əsrə qаyıdаq və çağdaş masonların nəşrlərinə nəzər salaq. Ən məşhur türk masonlarından olan Səlami Işındağın gənc masonlara təlim məqsədilə yazdığı və 1977-ci ildə yalnız masonların arasında yayılan "Masonluktan Esinlenmeler" adlı kitabında "Kainatın Ulu Memarı" inancı belə anladılır:

“Masonluq tanrısız deyil. Amma onun mənimsədiyi Tanrı anlayışı dinlərdəkinə bənzəmir. Masonluqda tanrı ən uca bir prinsipdir. Kainatın son pilləsi, sərhədidir. Öz varlığımızı tənqid edərək, özümüzü tanıyaraq, elm, ağıl və iradə yolunda getdikcə, onunla aramızdakı məsafə azala bilər. Onda insanların yaxşı və ya pis cəhətləri yoxdur. O, şəxsləndirilməyib. Təbiətin və bəşəriyyətin idarə edicisi sayıla bilməz. Kainatdakı böyük və uca çalışmanın, birliyin, harmoniyanın Memarıdır. Kainatdakı bütün varlıqların cəmidir. Hər şeyi görən və əhatə edən total gözdür, enerjidir. Amma bütün bunlarla belə, onun bir başlanğıc olduğu deyilə bilməz. O, böyük bir sirrdir”.37

Bəzi mason simvolları

Yenə də eyni qaynaqda masonların "Kainatın Ulu Memarı" deyərkən əslində təbiəti nəzərdə tutduqları, yəni təbiətə sitаyiş etdikləri belə ifadə edilir: "Təbiətdən kənarda bizi yönəldən, hərəkətlərimizə görə məsuliyyət daşıyan bir güc ola bilməz. Mason təlimlərinin əsasında elm və ağıl dayanan gerçəkliklərdir. Tanrı elə kainatın özü və onu əhatəyə alan güc, enerjidir".38

Türk masonlarının özəl nəşrlərindən sаyılаn "Memar Sinan" jurnalında isə eyni fəlsəfə bu cür açıqlanır:

"Kainatın Ulu Memarı sonsuzluğa doğru meyllənmək deməkdir. Sonsuzluqdakı mütləqliyi, tamlığı, mükəmməlliyi aramaq və dönə-dönə aramaq gərəkdir. Bunu düşünən masonla yaşanan an arasında bir məsafə yaranır".39

Bəli, masonların "biz Allaha inanırıq, aramızda qətiyyən ateist yoxdur" deyərkən nəzərdə tutduqları "Allah inancı" budur. Masonluq əslində Allaha deyil, öz daxili fəlsəfəsində ilahiləşdirdiyi "təbiət", "kainat", "insanlıq" kimi humanist və naturalist anlayışlara inаnır. Mason ədəbiyyatını incələyəndə bu qurumun əslində "təşkilatlanmış humanizm"dən başqa bir şey olmadığı və bütün dünyada dinsiz cəmiyyət qurmağı qarşısına məqsəd qoyduğu anlaşılır. XIV əsr Avropasının humanist dərnəklərində yaranan fikirlər müasir masonlar tərəfindən də eyni şəkildə qorunur və qəbul edilir.

Masonluq humanizmi: insana sitаyiş etmə

Məşhur kabbalist humanistlərdən biri: Piko Della Mirandola

Masonlar öz əbədiyyatlarında humanist fəlsəfələrini və Ilahi dinlərə qarşı çıxmalarını təfsilаtı ilə izаh edirlər. Onların nəşrlərində bu mövzu ilə bаğlı xeyli açıqlama, izah, şərh və simvollar var. Artıq dediyimiz kimi, humanizm insanın Yaradıcısı olan Allaha arxa çevirməsi və özünü kainatın "ən uca varlığı" kimi görməsidir. Bu, əslində elə insana etiqaddır. Həmin ağılsız inanc ХIV və ХV əsrlərin kabbalist humanistlərindən günümüzün masonlarına qədər davam etdirilir.

ХIV əsrin ən məşhur kabbalist humanistlərindən biri Piko Della Mirandoladır (Pioo Della Mirandola). Onun "Oonolusiones" adlı əsəri Papa VIII Innokenti tərəfindən "kafir və xəstə ağlın sayıqlaması" adlandırılaraq, 1489-cu ildə lənətlənmişdi. çünki Mirandola əsərində "dünyada heç bir şey insana heyran olmaqdan daha üstün deyil" yazmışdı. Kilsə də əslində insana sitаyiş etmədən başqa bir şey olmayan bu düşüncəni küfr kimi dəyərləndirmişdi. Həmin düşüncə gerçəkdən də küfrdür, haqqı inkar edir, çünki əsil heyran olunacaq varlıq Allahdır. İnsan ancaq Onun əsəri, itaətkar bəndəsi olaraq dəyərə malikdir.

Günümüzün masonları isə Mirandolanın qapalı şəkildə ifadə etdiyi insana sitаyiş etməni açıq-aşkar ortaya qoyurlar: “İbtidai cəmiyyətlər aciz idilər, dolayısı ilə, ətraflarındakı qüvvələri və hadisələri ilahiləşdirirdilər. Masonluq isə insanı ilahiləşdirdi".40

Mason yazarı Menli P.Holl (Manly P. Hall) tərəfindən qələmə alınan "The Lost Keys of Freemasonry" (Masonluğun itmiş açarları) adlı kitabında isə masonluğun humanist doktrinasının Qədim Misirdən qаynаqlаndığını belə açıqlayır:

“Misirin mistik əfsanələrində olduğu kimi, insan bir tanrıdır. Hər şeyi qorumağa qadir işığı parlayanda isə üçlü tanrılıq tacı qazanır və ustad masonların cərgəsinə qoşulur. Onlar mavi-qızılı rəngli cübbələrinin içində mason lojasının üçlü işığı ilə gecənin qaranlığını aydınlatmağı hədəfə alıblar”.41

Yəni masonların batil inancına görə, insan bir ilahidir, ancaq yalnız ustad mason olanda gerçəkdən bu zirvəyə yetişir. Ustad mason olmağın yolu isə Allaha inanmaqdan və Onun qulu olmaq şüurundan tamamilə uzaqlaşmaqdan keçir. Bu gerçək digər araşdırmaçı C.D.Bakın (Y.D.Buok) "Mystio Masonry" (Mistik Masonluq) adlı kitabında belə vurğulanır: "Masonluğun qəbul etdiyi yeganə tanrı insanlığın özüdür. Dolayısı ilə, insanlıq qavramı masonluqdakı tək tanrıdır".42

Göründüyü kimi, masonluq bir növ dindir; amma ilahi din deyil, humanist və dolayısı ilə, batil bir dindir. Allaha deyil, məhz insanlığa sitаyiş edir. Masonluğun qaynaqları bunu İsrarla vurğulayırlar. Türk Mason dərgisindəki bir yazıda "...Daim təqdir edirik ki, masonluğun yüksək idealı Humanizm doktrinasındadır", - deyə bildirilir.43 Bu doktrinanın özlüyündə din olduğu isə yenə də türk masonlarına aid bir qaynaqda belə vurğulanır: "Qəti şəkildə bəyan edilmiş dini ehkamlardan uzaq, fəqət həqiqi bir din, beləcə də həyatın mənası olan humanizm gənclərin bütün arzularını həyata keçirəcəkdir".44

Bəs masonlar inandıqları bu batil dinə necə xidmət edirlər? Bunu görmək üçün masonların cəmiyyətə verdikləri mesajların anlamını bir az da dərindən incələmək gərəkdir.

Humanist əxlaq nəzəriyyəsi

Masonların "humanist əxlaq" fikirləri son dərəcə aldadıcıdır. Tarix dinin ortadan qalxdığı cəmiyyətlərdə əxlaqın da yox olduğunu, toqquşma və xaosun hökm sürdüyünü göstərir. Böyük Fransа Inqilabının vəhşətini göstərən bu rəsm humanizmin gerçək nəticələrini təsvir edir.

Hazırda bütün dünyada masonlar özlərini cəmiyyətə tanıtmaq və qəbul etdirmək üçün səy göstərirlər. Mətbuat konfransları, internet saytları, hətta qəzet elanları vasitəsilə "əslində sadəcə cəmiyyətin xeyri üçün çalışan" bir təşkilat olduqlarını göstərməyə çalışırlar. Bəzi ölkələrdə masonlar hətta çeşidli xeyriyyə fondları da yaradıblar.

Masonların nisbətən liberal və sərbəst qanadları olan Rotari və Lion klubları haqqında da eyni fikirləri demək olar. Bütün bu təşkilatlar "cəmiyyətin xeyri üçün çalışdıqlarını" dönə-dönə vurğulayırlar.

Şübhəsiz ki, "cəmiyyətin xeyri üçün çalışmaq" qətiyyən pis niyyət deyil və biz də buna etiraz edə bilmərik. Ancaq bu deyimin altında gizli və son dərəcə önəmli bir məqsəd dаyаnır. Masonlar "insanların dinsiz də əxlaqlı ola biləcəyini, əxlaqlı dünya qura biləcəyini" cəmiyyətə аşılаmаq istəyirlər və bütün "xeyriyyəçilik"ləri də bu fikri reаllаşdırmаq məqsədi daşıyır. Həmin "dinsiz əxlaq" anlayışı masonların internet-saytlarında bu cür izah olunur: “İnsan nədir? Hardan gəlib, hara gedir? İnsan necə yaşayır? Əslində necə yaşaması lazımdır? Dinlər bu suallara qurduqları əxlaq prinsiplərilə cavab verməyə çalışırlar. Fəqət həmin prinsipləri Allah, cənnət, cəhənnəm, ibadət kimi metafizik anlayışlarla bağlayırlar. İnsanlara isə anlamadan inanmaları lazım gələn metifizik problemlərə getmədən, həyat prinsiplərini tapmaları lazımdır. Masonluq bu prinsipləri azadlıq, bərabərlik, qardaşlıq, zəhmətkeşlik, barış, sevgi, demokratiya və s. ideyaları əsrlərdən bəri bəyan etməkdədir. Bunlar insana bir həyat fəlsəfəsi verir, onun kökləri isə metafizik anlayışlarda deyil, dünyada yaşayan kamil insanın özündədir".45

Göründüyü kimi, masonluq insanın Allaha inanaraq, Onun rizası üçün xeyir işlər görməsinə qarşıdır. Onlara görə hər şey sadəcə "insanlıq" üçün edilməlidir. Mason dərnəklərinin nəşr etdirdiyi, xüsusi "üçüncü dərəcə" ayininin incələnməsinə aid kitabda bu fikir açıq-aşkar görünür:

“Mason əxlaqı hər şeydən öncə insanlıq sevgisinə dayanır. Bir insandan dini və ya siyasi qurumdan, naməlum fövqəltəbii qüvvələrdən qorxaraq mənfəət, mükafat, cənnət... naminə yaxşı olmağı qətiyyən qəbul etmir. Amma bütün yaxşılıqları ailə, yurd, insan və insanlıq sevgisilə edənləri, yalnız bu duyğularla yaxşı olanları ucaldır. Mason təkamülünün ən əsas məqsədlərindən biri budur. İnsanları sevmək və heç nə ummadan yaxşı olmaq, bu mərhələyə çatmaq çox böyük bir təkamüldür”.46

Fransa İnqilabının qətliam vasitəsi: Gilyotin.

Bu sitatdakı iddialar son dərəcə aldadıcıdır. Din əxlaqı olmayan bir yerdə millət, yurd, ailə sevgisi kimi anlayışlar formalaşa bilməz. Formalaşdığı görünsə də, əslində, saxta olacaq. Din əxlaqını yaşamayan insanlar qəlblərində Allah qorxusu olmayan insanlardır, Allah qorxusu olmayan yerdə isə insanlar yalnız öz maraq və mənfəətlərini düşünürlər. Belə insanların şəxsi maraq və mənfəətlərinə hansısa ziyan dəyərsə, onlar bir anda sevgini də, sədaqəti də kənara atarlar. Ancaq fayda götürə biləcəkləri şəxslərə sevgi və sayğı bəsləyərlər. çünki öz yanlış inanclarına görə dünyaya cəmisi bir dəfə gəliblər, ona görə də burada nə qədər çox fayda görsələr, bir o qədər qənimətdir, üstəlik, dünyada etdikləri heç bir pisliyin də cəzasını çəkməyəcəklər. Mason ədəbiyyatı bu gerçəyi ört-basdır eləməyə çalışan qondarma "əxlaq dərsləri"lə doludur. Amma tarix də sübut edir ki, dinin insan ruhuna verdiyi həqiqi tərbiyə və Allahın yol göstərən hökmləri olmasa, gerçək əxlaq heç bir halda qurula bilməz. Buna ən parlaq mİsal 1789-cu il Böyük Fransа Inqilabıdır. İnqilabı hazırlayan masonlar "Azadlıq, Qardaşlıq, Bərabərlik" kimi ilk baxışdan əxlaqlı görünən şüarlarla ortaya çıxsalar da, sonradan on minlərlə insanı günahsız yerə gilyotinə göndərdilər, ölkəni qan gölünə çevirdilər. Hətta inqilabın öz liderləri də bu vəhşətdən qurtula bilməmiş, bir-birinin ardınca boyunları vurulmuşdu.

ХIХ əsrdə yenə də "dinsiz əxlaq" düşüncəsilə yola çıxan sosializm isə daha dəhşətli nəticələr verdi. Sözdə ədaləti, bərabərliyi, istismarsız cəmiyyəti dəstəkləyən və bunun üçün də dinin yox edilməsini vacib sayan sosializm XX əsrdə Sovetlər Birliyi, Şərq Bloku, çin, Hind-çin, Afrika, Mərkəzi Amerika kimi bölgələrdə milyonlarla insanlara qorxunc acılar yaşatmışdı. Üst-üstə 120 milyon insan (!) kommunist rejimlərinin qurbanı olmuşdu.47

Bundan başqa, kommunist rejimlərində heç vaxt, bəyаn etdikləri kimi ədalət və bərabərlik qurulmayıb, rəhbərlər ayrıca bir istismarçı sinif kimi formalaşıblar. (Yuqoslav fikir adamı Milovan Dcilas (Milovan Djilas) "Yeni Sinif" adlı klassik kitabında "nomenklatura" adlandırılan kommunist kadrların sosializm iddialarının tamamilə əksinə, "imtiyazlı sinif" olduqlarını çox yaxşı izah edir.

Fransа Inqilabından bir başqa vəhşət mənzərəsi.

Müasir dövrdə də özlərini "cəmiyyətin xeyrinə çalışan", "insanlıq üçün fədakarlıq göstərən" təşkilat kimi tanıtmağa çalışan masonların çox dəhşətli bir iç üzü var. Əksər ölkələrdə masonluq gizli gəlirlər əldə etmək üçün bir vasitədir.

1980-ci illərdə Italiyanı silkələyən "P2 Mason Lojası" skandalı bu ölkədə masonluğun mafiya ilə əlaqəsini, loja rəhbərlərinin silah qaçaqmalçılığı, narkotik аlveri, qara pulların yuyulması ilə məşğul olduğunu, rəqiblərinə və ya özlərinə "xəyanət" edənlərə qarşı sui-qəsdlər təşkil etdiklərini üzə çıxarmışdı.

1992-ci ildə Fransada gündəmə gələn "Böyük şərq lojası" skandalında, 1995-ci ildə Ingiltərədə mediaya yol tapan “İngilis təmiz əlləri" əməliyyatında mason lojalarının qaranlıq əməlləri üzə çıxdı. Və bəlli oldu ki, masonların "humanist əxlaq" anlayışı, sadəcə, sözdədir. Başqa cür mümkün də deyil, çünki artıq dediyimiz kimi, cəmiyyətdə əxlaq sadəcə Ilahi dinin yaşanması sayəsində qurulur. Əxlaqın təməlində insanın eqoizmdən və kibrdən qurtulması dayanır. Bunun üçün isə insan ancaq Allah qarşısındakı acizliyini və məsuliyyətini dərk etməlidir. Allah Quranda möminlərin fədakarlığını anlatdıqdan sonra, "Nəfsinin xəsisliyindən, tamahından qorunub saxlanılan kimsələr - məhz onlar nicat tapıb səadətə qovuşanlardır" (“Həşr” surəsi, /9),- buyuraraq, gerçək əxlaqın nə olduğunu xəbər verir.

Quranın “Furqan” surəsində isə ancaq Rəhmanın qullarının sahib olduqları əxlaqın xüsusiyyətləri belə təsvir olunur:

“Rəhmanın bəndələri o kəslərdir ki, onlar yer üzündə təmkinlə, təvazökarlıqla gəzər, cahillər onlara söz atdıqları zaman onlarla gözəl, yumşaq danışarlar. Onlar gecəni Rəbbi üçün səcdə və qiyam içində keçirər. Və belə deyərlər: "Pərvərdigara! Cəhənnəm əzabını bizdən sovuşdur. Şübhəsiz ki, onun əzabı həmişəlikdir". Doğrudan da o, nə pis məskən, nə pis yerdir. Onlar xərclədikdə nə İsrafçılıq, nə də xəsislik edər, bu ikisinin arasında ortaq bir yol tutarlar. Onlar Allahla yanaşı başqa bir tanrıya ibadət etməz, Allahın haram buyurduğu cana nahaq yerə qəsd etməz, zina etməzlər. Hər kəs bunu etsə, cəzasını çəkər. Qiyamət günü onun əzabı qat-qat olar və o əzab içində zəlil olub daim qalar. Ancaq tövbə edib iman gətirən və yaxşı işlər görənlərdən başqa! Allah onların pis əməllərini yaxşı əməllərə çevirər. Allah bağışlayan və rəhm edəndir. Hər kəs tövbə edib, yaxşı iş görsə, o, şübhəsiz ki, Allaha tərəf yaxşı bir dönüşlə dönər” (“Furqan” surəsi, 63-73).

Allahın ayələri oxunarkən ona qarşı lal-kar olmamaq, yəni Allaha hörmət qarışıq qorxu və sədaqət hissləri bəsləmək möminin əsas vəzifəsdir. Bunun sayəsində insan eqoizmdən, qərəzdən, özünü başqalarından üstün tutmaq mərəzindən qurtulur və yuxarıdakı ayələrdə təsvir olunan əxlaqa qovuşur. Ona görə də Allaha inamın və Allah qorxusunun olmadığı bir cəmiyyətdə əxlaq da olmaz. Heç nəyin mütləq meyarları olmadığına görə, insanlar "doğru" və "yalan" anlayışlarını öz mənfəətlərinə uyğun müəyyənləşdirir və tətbiq edirlər. Masonluğun və ateist humanizmin məqsədi də elə "əxlaqlı dünya qurmaq" deyil, dinsiz dünya qurmaqdır. Başqa cür desək, masonlar əxlaqa önəm verdikləri üçün deyil, cəmiyyətə "dinin lazımsız olduğunu" göstərmək üçün humanist fəlsəfəyə əl atıblar. Halbuki nə humanizm, nə də başqa bir batil düşüncə insanlara gözəl əxlaq yaşada bilməz. Ancaq Allahdan gərəyincə qorxan insanlar gözəl əxlaq sahibi ola bilərlər.

Masonluğun Hədəfi: Humanist Dünya Qurmaq

Artıq bilirik ki, masonlar humanist fəlsəfəsinə böyük önəm verirlər. Bu fəlsəfə isə Allaha imanı rədd edir və insana sitаyiş etməyi lazım bilir. Amma əsas məsələ bu deyil. Əsаs məsələ ondаn ibаrətdir ki, masonlar bu inamı özləri üçün quraşdırıblar, yoxsa onu bütün insanlara qəbul etdirmək istəyirlər?

Masonluğun mənbələrinə nəzər salanda cavabı açıq-аydın görmək mümkündür: bu təşkilat humanist fəlsəfəni bütün dünyaya yaymaq və nəticədə Ilahi dinləri (İslamı, xristianlığı və hətta yəhudiliyi) tamamilə aradan qaldırmaq niyyətindədir. Məsələn, "Mimar Sinan" jurnаlındа Moiz Berker (Moiz Berker) imzalı müəllif yazır: "Masonluq pislik, yaxşılıq, düzgünlük, ədalət anlayışlarının kökünü fövqəltəbii aləmdə aramır, insanlar arasındakı sosial münasibətlərdən doğduğuna inanır. Və masonluq bu tezisi bütün dünyaya yaymağa çalışır".48

Ən böyük türk masonlarından biri - Səlami Işındağ isə "Masonluktan Esinlenmeler" adlı kitabında belə yazır:

"Masonluğa görə, insanları fövqəltəbii, ilahi təməllərə dayanmış bir əxlaqdan qurtararaq, insani əxlaq, yəni insaniyyətə dayanan əxlaqi sistem qurmaq gərəkdir. Masonluq bütün cəmiyyətlərdə bunu etməyi qarşısına məqsəd qoyub".49

Lessing və Renan. Masonlar bu iki ateist filosofun arzularını gerçəkləşdirmək, yəni "yer üzündə dini tamamilə ləğv etmək" üçün çalışırlar.

Bütün bunlar başqa sözlə, bütün insanları dinsizləşdirmək deməkdir. İşındağ eyni kitabda bu hədəfi "yüksək sivilizasiyanın qurulması yolları" adı altında belə açıqlayır:

"Masonluğun təklif etdiyi vasitələr inkişaf etmiş sivilizasiyanın qurulması üçün yetərlidir. Bunun üçün:

1. - Kainatın Ulu Memarı anlayışının mənimsənilməsi;
2. - Vəhyə inanmamaq;
3. - Rasional humanizmə dayanan əmək sistemini yaymaq lazımdır".

Göründüyü kimi, bu üç maddədən ikisi açıq-aşkar Allahın varlığını rədd edir. İkinci maddə eyni zamanda həm də vəhy əsasında qurulan dinlərə qarşıdır. Masonluq məhz bu üç müddəa ilə yayılmağa çalışır.

Masonluq dini fikirlərə qalib gəlmək üçün kütləvi təlqin metodlarından da yaralanmağa çalışır. Bu baxımdan, Işındağın kitabındakı aşağıdakı fikirlər maraq doğurur:

"...Hətta diktator rejimləri belə dini quruluşları ləğv etməyi bacarmayıblar. Həmin rejimlərin zorla qapatmaq istədikləri ibadət yerlərinə bu gün daha çox adam axışır, yasaqlanan dini inanclar daha çox tərəfdar toplayır. Bu cür məsələlərdə zor tətbiq etməyin heç bir faydası yoxdur. İnsanları qaranlıqdan aydınlığa çıxaracaq tək bir yol elm və ağıl prinsipləridir. İnsanlara bu yolla təlim verilsə, onlar dinlərinin boş inanc və ehkamlarından canlarını qurtarar, humanizmə sayğı duyarlar.50

Burada məqsədin nə olduğunu yaxşı-yaxşı araşdırmaq gərəkdir. İşındağ göstərir ki, dinə qarşı təzyiq onu daha da gücləndirəcək, buna görə də, dini yox etmək üçün başqa prinsiplərə əl atılmalıdır. Onun "elm və ağıl" dediyi prinsiplər əslində, əlbəttə ki, elm və ağıl deyil, bu sözlərlə pərdələnmiş humanizm fəlsəfəsidir, təkamül nəzəriyyəsidir. İşındağ kitabında izah edir ki, bu təlimlər cəmiyyətə yayılarsa, insanlar Ilahi dinlərin sadəcə humanizm fəlsəfəsi ilə üst-üstə düşən tərəflərini qəbul edəcəklər. Nəticədə Ilahi dinlərin bünövrəsi sarsılacaq, tədricən isə sıradan çıxacaqlar. Bütün dinlərin bünövrəsi isə, bəllidir ki, insanın Allahın qulu olduğuna təməl inancdır.

Qİsası, masonlar dinin özəyi olan iman əsaslarını (yəni Allahın varlığına, birliyinə, hər şeyi Onun yaratmasına, insanın Allah qarşısında məsuliyyət qazanmasına inancı) aradan qaldırmaq niyyətindədirlər. Onun yerinə isə "elm və ağıl" adı ilə pərdələdikləri ateizmi irəli sürürlər. Yenə də Işındağın masonların dərgisində yer alan bir məqaləsində deyilir: "Hamımızın ən əsas vəzifəsi elm və ağıldan əl çəkməmək, onun kainatda yeganə və ən yaxşı yol olduğunu başa düşmək, bu inancımızı insanlar arasında yaymaq, başqalarına qəbul etdirməkdir. Ernest Renanın bu fikri çox önəmlidir: xalq əgər ağıl və elmlə təlim görərsə, dinlərin boş bir şey olduğunu anlayacaq. Lessinqin sözləri də həmçinin yerinə düşür: Insanlar elm və ağıl yolunu tutarlarsa, bir gün dinlərə gərək qalmayacaq".51

Bəli, masonluğun hədəfi budur: dinləri tamamilə yox edərək, insanı müqəddəsləşdirən bir humanist dünya qurmaq. Yəni insanların onları yaradan Allahı inkar edərək, özlərini ilah zənn etdikləri bir cəhalət sistemi formalaşdırmaq. Masonluq məhz bu hədəfə çatmaq üçün yaradılıb. "Ayna" adlı mason jurnalında bununla bağlı yazılıb: "Müasir masonluğun məbədləri bir növ "ideologiya məbədləri" qurmaqdır... Bu, mason ideologiyasının yayılıb möhkəmlənməsi nəticəsində bir araya gələn insanların Yer üzündə çoxalması nəticəsində gerçəkləşəcəkdir".52

Masonlar bu məqsədə yetişmək üçün dünyanın bir sıra ölkələrində var- gücləri ilə çalışırlar. Universitetlərdə, digər təhsil ocaqlarında, mediada, sənət və fikir dünyasında öz təsirini göstərən masonluq daim humanizm fəlsəfəsini cəmiyyətdə yaymağa, dinin təməli olan iman əsaslarını məhv etməyə çalışır. Kitabın sonrakı bölümlərində də görəcəyimiz kimi, təkamül təlimi masonların bir nömrəli təbliğat kartıdır. Onlar dinin yerinə Allahı qəbul etməyən, sadəcə insan emosiyalarına dayanan bir sivilizasiya qurmaq istəyirlər. Bu, Quranda bəhs edilən Mədyən qövmü kimi "Allaha arxa çevirmiş" insanların mədəniyyətidir. (“Hud” surəsi, 92) Bu cahiliyyə mədəniyyətində Allah qorxusu, Allah sevgisi, Allah rizası, ibadət, axirət kimi anlayışlara yer yoxdur. Özü də nəinki yoxdur, hətta bu anlayışların "geridə qalmış, savadsız insanlara aid fikirlər" olduğu iddia edilir. Filmlərdə, karikaturalarda, romanlarda həmişə buna işarə edilir.

Bu istiqamətdə masonlar həmişə liderdirlər. Ancaq onlarla bir sırada duran bəzi qruplar və fərdlər də var. Masonlar onları "fəxri mason" kimi qəbul edir və özlərinə lider sayırlar. çünki eyni humanist fəlsəfədə birləşirlər. Yuxarıda adını çəkdiyimiz Səlami Işındağ bununla bağlı yazır: "Elə insanlar da var ki, mason olmadıqları halda, masonluq ideologiyasını çox yaxşı mənimsəyiblər. çünki bu ideologiya bütün insanlara və insanlığa aiddir".53

Dinə qarşı yürüdülən bu uzun savaşın iki təməl dayağı var: Materialist fəlsəfə və Darvinin təkamül nəzəriyyəsi. Qarşıdakı iki bölümdə biz bu dayaqların köklərini və masonluqla əlaqələrini araşdıracağıq. Və XIX əsrdən bаşlаyаrаq dünyanı bürüyən, insanlara "ağıl və elm" pərdəsi altında təqdim olunan fikirlərin iç üzünə daha yaxından bələd olacağıq.