Giriş

Bu, Aldanışlаr və Həqiqətlər

İnkarçıların sonsuza qədər qalacaqları yer insan bədəninə və ruhuna ağrı daddırmaq üçün xüsusi olaraq yaradılan cəhənnəmdir.

Çünki inkarçılar günahkardır və Allahın ədaləti hər günah üçün bir cəzanın olmasını vacib sayır. Etdikləri günah isə ən böyük günahdır. İnsanın onu Yaradan, ona can verən Allaha üsyan və nankorluq etməsi bütün kainatdakı ən böyük günahdır. Belə böyük günaha böyük bir cəza tələb olunur. Məhz cəhənnəm həmin cəzаnın verildiyi və bu ədalətin yerinə yetirildiyi bir yerdir. Cəhənnəm insanın Allaha qul olmаsı üçün yaradılmışdır. Yaradılış məqsədini rədd edərsə, əvəzini görər. Allah bir ayəsində belə buyurur:

"Mənə ibadət etməyi təkəbbürlərinə sığışdırmayanlar cəhənnəmə zəlil olaraq girəcəklər!" ("Mumin" surəsi, 60).

Madam ki insanların bir çoxu sonda cəhənnəmə girəcək və heç kimin də cəhənnəmdən qurtulmaq üçün bir zəmanəti yoxdur, o halda insanlığın ən böyük məsələsi bu olmalıdır. Bizim üçün ən böyük təhlükə cəhənnəmdir və heç bir şey bizim özümüzü cəhənnəmdən qorumaqdan daha əhəmiyyətli deyildir. Yer üzərində heç bir iş cəhənnəmdən qurtulmaq üçün edilən işlərdən mühüm ola bilməz.

Bu aşkar həqiqətə baxmayaraq, insanların əksəriyyəti bir cür sərxoşluq içindədir. Özlərinə başqa dərdlər tapırlar. Mənasız bir şey üçün aylarla, illərlə çarpışırlar. Ancaq özləri üçün ən böyük təhlükə olan cəhənnəm hаqqındа düşünmürlər. Atəş yanlarındadır, amma bunu görməyəcək qədər kordurlar. Quranda "daimi sərxoşluq" (qəflət) halındakı bu əksər insanlardan belə bəhs edilir:

"İnsanların haqq-hesab vaxtı yaxınlaşdı, onlar isə hələ də qəflət içindədirlər və üz döndərirlər. Rəbbindən onlara elə bir yeni xəbərdarlıq gəlməz ki, onu məsxərəyə qoyub dinləməsinlər. Qəlbləri qəflət içində olaraq..." ("Ənbiya", 1-3).

İnsanların qəlbləri qəflət içindədir. Mənasız işlərə bütün həyatlarını sərf edirlər. Kimisi işində yüksəlməyi, kimisi "xoşbəxt bir yuva" qurmağı, çox pul qazanmağı, ya da boş bir ideologiyanı müdafiə etməyi həyatının məqsədinə çevirmişdir. Qarşılarındakı böyük təhlükənin isə fərqində deyillər. Cəhənnəmlə bаğlı biganəlik və heysiyyatsızlıq nümаyiş etdirmələri bu məsələ haqqındakı təsəvvürlərindən və əməllərindən də o andaca anlaşılır. Bu cür insanların əmələ gətirdiyi "cahil cəmiyyəti" dахilində hər bir kəs mənasını tam olaraq dərk etmədiyi "cəhənnəm" sözünü tez-tez işlədir. Bu kəlmə bəzən incə zarafatla deyilir. Heç kim bu kəlmənin mənası üzərində uzun müddət düşünmür. Ən böyük xəta da burada edilir. Cəhənnəm, ümumiyyətlə, xəyali bir anlayış kimi qəbul olunur.

Lakin cəhənnəm insanların sevərək bağlandıqları bu fani dünyadan daha аrtıq həqiqətdir. Dünya yox olacaqdır, amma cəhənnəm sonsuza qədər vardır. Dünyanı, kainatı və insanı tayı-bərabəri tapılmayan saysız-hesаbsız tarazlıq və dəqiqliklə, qüsursuz bir sənətlə yaradan Allah eyni şəkildə axirəti və cəhənnəmi də yaratmışdır. Və cəhənnəm əzabını bütün müşriklərə, münafiqlərə və kafirlərə vəd etmişdir.

Yaradılmış ən pis məkan olan cəhənnəm təsəvvür edilməyəcək dərəcədə dəhşətli bir əzab mənbəyidir. Bu əzab Allahın şəninə yaraşan bir sənətlə yaradılmışdır və burada dünyada mümkün olan ən böyük ağrılardan qat-qat şiddətli ağrılar vardır. Burada ağlabatan ikinci bir həqiqət isə bu əzabın cəhənnəmə girən hər kəs üçün sonsuza qədər davam etməsidir. Cahil cəmiyyət içində yaşayan bir çox insan cəhənnəm əzabının müəyyən bir müddət davam edəcəyi, sonra isə bağışlanacaqları kimi bir xurafata inanır. Bu inanc xüsusilə özlərini müsəlman hesab edib ibadət etməyənlər arasında olduqca geniş yayılmışdır. Bu insanlar dünya həyatından istədikləri qədər yararlanıb, bunun əvəzində cəhənnəmdə bir müddət qalacaqlarını, daha sonra bağışlanacaqlarını zənn edirlər. Amma onları gözləyən aqibət güman etdiklərindən daha çox acıdır. Çünki cəhənnəm sonsuza qədər davam edən bir əzab məkanıdır. Quranın heç bir ayəsində cəhənnəmdə "bir az" əzab görüb sonra da cənnətə salınacaq insanlardan bəhs edilmir. Əksinə, bununla bağlı bütün ayələr cəhənnəmin kafirlər üçün yaradıldığını və onun əzabının sonsuza qədər davam etdiyini, geriyə heç bir dönüşün olmadığını vurğulayır. İnkarçılar "orada sonsuz müddət qalacaqlar" ("Nəbə" surəsi, 23).

"Bir az yanıb sonra da cənnətə girmə" şəklindəki xurafat isə bəzi insanların özlərini aldatmaq üçün uydurduqları bir cəfəngiyyаtdır. Quranda buna da diqqət edilir. Eyni şeyi isrаiloğullаrı dа irəli sürmüşdülər:

"Onlar: "Cəhənnəm odu bizə bir neçə gündən artıq əzab verməz" deyərlər. Onlara söylə ki: "Siz Allahdаn belə bir vəd almısınızmı? Allah heç vaxt öz əhdindən dönməz. Yoxsa Allaha qarşı bilmədiyinizi söyləyirsiniz?" Bəli, günah qazanan və qazandığı günahlarla əhatə olunan şəxslər cəhənnəmlikdirlər və orada həmişəlik qalacaqlar" ("Bəqərə" surəsi, 80-81).

Onu Yaradan, ona "göz-qulaq və ürək" verən Allaha qarşı həyatını nankorluq və üsyan içində keçirən hər kimsə sonsuz bir cəzaya layiqdir ("Nəhl" surəsi, 78). Özünü аrхаyınlаşdırmаq üçün irəli sürdüyü bu yаnlış təsəvvürlərin heç bir faydası olmayacaqdır. Dünyada ikən etdiyi azğınlıqlar, Allahın dininə qarşı göstərdiyi biganəlik və hətta üsyan onun haqqındakı hökmü dəqiqləşdirmişdir. Bir ayədə bu vəziyyət belə bildirilir:

"Ayələrimiz onlara açıq-aşkar surətdə oxunduğu zaman kafir olanların çöhrəsində bir qəzəb, nifrət sezərsən. Onlar ayələrimizi oxuyanların üstünə az qala hücum çəkəcəklər. De ki: "Sizə bundan daha pisini xəbər verimmi? Cəhənnəm odu! Allah onu kafirlərə vəd etmişdir. O, nə pis məskəndir!"" ("Həcc" surəsi, 72).

Dünyada ikən Allaha qarşı təkəbbürlülük, möminlərə qarşı isə düşmən münasibət göstərənlərə məhşər günü belə deyiləcəkdir:

"Haydı, girin əbədi qalacağınız cəhənnəmin qapılarına. Təkəbbürlülərin məskəni necə də pisdir!" ("Nəhl" surəsi, 29).

Cəhənnəmin ən qorxunc xüsusiyyəti əzabın heç bir zaman bitməyəcəyidir. İçinə bir dəfə girdikdən sonra artıq geriyə dönüş yoxdur. Sonsuza qədər davam edəcək atəş əzabı tək bir həqiqətdir. Allahın qəhredici ("Qəhhər") sifətinin ən çox təcəlli etdiyi nöqtə budur. Bununla üz-üzə gələn insan ruhən sonsuz zəlalətə uğrayar. Çünki artıq heç bir ümid qalmamışdır. Quranda cəhənnəmliklərin çarəsizliyi belə bildirilir:

"Fasiqlərə gəldikdə isə onların məskəni cəhənnəm odudur. Onlar hər dəfə oddan çıxmaq istədikdə yenə ora qaytarılacaq və onlara: "Dadın yalan hesab etdiyiniz cəhənnəm odunun əzabını!" deyiləcəkdir" ("Səcdə" surəsi, 20).

"...Allah buyuracaq: "Sizin düşəcəyiniz yer atəşdir. Allahın istədiyi istisna olmaqla siz orada həmişəlik qalacaqsınız! Şübhəsiz ki, Rəbbin hikmət və elm sahibidir!"" ("Ənam" surəsi, 128).

"Onlar atəşdən çıxmaq istərlər, lakin heç cür oradan çıxa bilməzlər. Onlar əbədi əzaba düçar olanlardır!" ("Maidə" surəsi, 37).