Kəhf Surəsindən Dövrümüzə İşarələrr 8/10 -
(87 - 98)

Kəhf surəsi, 87

Ayədə bəhs ifadələrdən hz. Zülqərneynin müsəlman bir idarəçi, dövlətinin isə müsəlman dövlət olduğu aydın olur. Hz. Zülqərneyn danışıqlarında dərhal Allahı və axirət gününü xatırladır yəni onlarla müsəlman kimi danışır.

Hz. Zülqərneynin vurğuladığı bir digər mövzu isə zülmün qarşılığının o zamankı hüquqa görə təyin edildiyidir. Ayədə bəhs edən əzablandırmadakı məqsəd -yuxarıda da ifadə etdiyimizə bənzər- cəza sanksiyalarıdır. Allah o dövrdə, inkar edən birliyin bu dünyadakı əzabını, hz. Zülqərneynin əliylə təqdir etmişdir. Ancaq bu əzab, etdikləri zülmə cavab olaraq dünya həyatında verilən bir cəzadır. Rəbbimizin "Axirət əzabı isə, şübhəsiz çox daha böyükdür; bir bilsələr " (Qələm surəsi, 33) ayəsində də bildirdiyi kimi axirətdəki cəza çox daha şiddətli, çox daha çətindir.

Allahın varlığını və axirəti inkar edən, Quranın hökmlərini yalan sayan hər insan, həm dünyada, həm də axirətdə mütləq layiq olduğu qarşılığı görəcək. Necə ki, tarix boyunca bir çox qövm dünya həyatında böyük əzablara məruz qalmışdır. Elçilərin Allaha imana dəvət etdikləri qövmlərdən bu dəvəti rədd edərək dünya həyatındakı əzabla qarşılaşmışdır. Allah bu qövmlərin həlaklarını xəbər verdiyi ayələrdə, axirət əzabının daha şiddətli olduğunu da xatırlatmış, insanlara əsl çəkinmələri lazım olan əzabın axirət əzabı olduğunu bildirmişdir. Ayələrdə Allah belə bildirir:

Beləcə Biz də onlara dünya həyatında rüsvayçılıq əzabını daddırmaq üçün o uğursuz günlərdə üzərilərinə qulaqları batıran bir külək göndərdik. Axirət əzabı isə daha (böyük) bir rüsvayedicidir. Və onlara kömək olunmaz. (Fussilət surəsi, 16)

Budur Biz həddi aşanları və Rəbbinin ayələrinə iman gətirməyənləri belə cəzalandırırıq; Axirət əzabı isə, həqiqətən, daha şiddətli və daha sonsuzdur. (Taha surəsi, 127)

Ayədə cəhənnəmdə inkarçıların qarşılaşacağı bu əzab "görünməmiş bir əzab" olaraq təsvir edilir. Bu sözlə, axirət əzabının insanların dünyada qarşılaşdığı, görüb, bildikləri hər cür əzabdan çox daha şiddətli olduğuna işarə edilir. O səbəblə, insanların dünyada qarşılaşdıqları əzablardan əvvəl axirət əzabını düşünmələri və bundan qorxmaları lazımdır. Bu şiddətli qorxu insanların etdikləri səhvlərdən ötrü tövbə etmələrinə və inkardan imtina edib, özlərini Allaha təslim etmələrinə vəsilə ola bilər.

Kəhf surəsi, 88

Bu ayədən hz. Zülqərneynin yalnız bir dövlət adamı və hakim deyil, eyni zamanda təbliğ edən bir müsəlman, mürşid olduğu da aydın olur. Hakimiyyəti altındakı insanları öyrətdiyi, onlara Allahın razılığına uyğun tərzdə hökm etdiyi açıq şəkildə aydın olur.

Hz. Zülqərneyn, qarşılaşdığı birliyi dərhal Allaha imana, səmimiyyətə, Quranda bildirilən saleh əməlləri, ibadətləri yerinə yetirməyə dəvət edir. Bu kəsləri təşviq etmək üçün dünya və axirət həyatındakı qarşılığa diqqət çəkərək, beləcə onları hidayətə çağırır. Bu, bütün elçilərin göndərildikləri qövmlərə etdikləri bir dəvətdir. Peyğəmbərlər dayanmadan insanları Allahın yoluna çağırmışlar, müxtəlif metodlar istifadə edərək insanların vicdanlarını hərəkətə keçirmək üçün çalışmışlar.

Ayələrdə diqqət çəkilən bir başqa mövzu isə, insanlardan nə reaksiya gəlirsə gəlsin qərarlı davranmaq, Allahın "yaxşılığı əmr edib pislikdən çəkindirmə" əmrini mütləq surətdə yerinə yetirməkdir. Bu, peyğəmbərlər kimi saleh möminlərin də üzərinə düşən əhəmiyyətli bir məsuliyyətdir. Bir ayədə belə buyurulur:

Sizdən; xeyirə çağıran, xeyirli işlər görməyi əmr edən və pis əməlləri qadağan edən bir camaat çıxsın. Məhz onlar nicata qovuşanlardır. (Ali İmran surəsi, 104)

Erkek olsun, kadın olsun, bir mü'min olarak kim salih bir amelde bulunursa, hiç şüphesiz Biz onu güzel bir hayatla yaşatırız ve onların karşılığını, yaptıklarının en güzeliyle muhakkak veririz. (Nahl Suresi, 97)

Kəhf surəsindəki bu ayədə diqqət çəkilən bir başqa əhəmiyyətli mövzu isə, müsəlmanlara asanlıq yolunun göstərilməsinin və çətinlik çıxarılmamasının əhəmiyyətidir. Yaxşı insanlara gördükləri işlərdə, aldıqları qərarlarda və gündəlik həyatları içində asanlıq, rahatlıq və hüzur təmin edilməlidir. Necə ki, ayədə "Allah sizə asanlıq diləyər, çətinlik diləməz" (Bəqərə surəsi, 185) şəklində Rəbbimiz bildirir və iman edənlərə əhəmiyyətli bir xatırlatma edir. Allah bir başqa ayəsində "Biz Quranı zikr (öyüd-nəsihət qəbul etmək) üçün asanlaşdırdıq. Amma heç bir öyüd alıb düşünən varmı?" (Qəmər surəsi, 17) şəklində buyurur. Bu səbəbdən möminlər, hər zaman asanlıq yolunu seçməyin Quran əxlaqının bir gərəyi olduğunu bilməlidirlər. Həmçinin Allahın "Və səni asan olan üçün müvəffəqiyyətli edəcəyik" (Əla surəsi, 8) şəklindəki müjdəsini ağıllarından çıxarılmamalıdır. Allah Həcc surəsində bu şəkildə bildirir:

Allah yolunda lazımınca cihad edin. O, sizi seçdi və atanız İbrahimin dinində olduğu kimi, bu dində də sizin üçün heç bir çətinlik yaratmadı. Peyğəmbər sizə, siz də insanlara şahid olasınız deyə, Allah həm əvvəl nazil etdiyi kitablarda, həm də bu Kitabda sizi müsəlman adlandırdı. Elə isə namaz qılın, zəkat verin və Allaha möhkəm sarılın. O sizin Himayədarınızdır. O nə gözəl Himayədar, nə gözəl Yardımçıdır! (Həcc surəsi, 78)

Kəhf surəsi, 89-91

Hz. Zülqərneyn ikinci dəfə yola çıxdığında bu dəfə şərq tərəfinə doğru gedər. Ayədə keçən bu ifadə ilə, yəqin ki, yenə xəritəyə görə ən şərqdəki Koreya, Çin və ya Şimali Çin (Mancuriya) kimi bölgələrə işarə edilmiş ola bilər.

Ayənin davamında hz. Zülqərneynin "Günəşi onlar üçün sipər qılmadığımız bir qövm" ilə qarşılaşdığından bəhs edilir. Ayədə bəhs edilən sipər sözünün ərəbcəsi "sitren" dir və bu söz "örtmək, gizlətmək" mənasını verən ərəbcə "setere" felindən əmələ gəlir. Buradan aydın olduğu kimi sipər sözü bu ayədə, "geyim ya da binadan təşkil olunmuş örtü" mənasında istifadə edilir.

Bu səbəbdən bəhs edilən birlik, içində sığına biləcəkləri evləri olmayan, düz bir ərazidə yaşayan, günəşdən qoruna biləcəkləri sığınacaqları, çətirləri və ya hər hansı başqa vəsaitləri olmayan, çöldə yaşayan köçəri bir birlik ola bilər. Gecələri çalışıb, gündüzləri də yer altında bir sığınacaqda yaşaya bilərlər. Eyni zamanda paltarları olmayan, primitiv şərtlərdə, mədəni olmayan bir mühitdə yaşayan bir birlik olmaları da ehtimal olunur. Necə ki, Ömər Nəsuhi Bilmən də ayədə bəhs edilən bu ifadəni eyni şəkildə təfsir edir:

Sonunda güneşin doğduğu yere kadar ulaştı... (Kehf Suresi, 90)

"Zülqərneynin bu səyahətində (günəşin doğduğu cəhətə qovuşdu) günəşin ilk şəfəq saçdığı bir mamureyə (abad yerə) gəldi. O günəşi (bir qövm üzərində doğan tapdı ki, onlar üçün günəşə qarşı bir sipər etmiş deyildik) bu qövm üçün günəşin şüalarını aradan qaldıracaq bir geyim, bir bina və bir təpə kimi bir şey yox idi. Bunlar günəş doğulanda, ya yer altındakı zirzəmilərə və ya dənizə girərlərdi. Günəş batınca çıxar işləriylə məşğul olardılar” (7)

91-ci ayədə isə hz. Zülqərneynin özülü əhatə edən bir məlumata sahib olduğundan bəhs edilir. Özülü əhatə edən məlumat ifadəsinin ərəb dilindəki qarşılığı "hubr" dur. Və bu söz "bütün incəlikləri və həqiqəti bilmə" mənasında istifadə edilir.

Bu elm daha əvvəlki hissələrdə də vurğuladığımız kimi Allahın dilədiyi qullarına Öz Qatından verdiyi xüsusi bir elmdir. Kəhf surəsinin 68-ci ayəsində də diqqət çəkildiyi kimi, hz. Xızır da bu xüsusi elmə sahib mübarək bir insandır.

Kəhf surəsi, 92-93

Hz. Zülqərneyn üçüncü dəfə yola düşdüyündə bu dəfə geri dönər və ən şərq ilə ən qərb arasında bir bölgəyə çatar. Bura, Himalay dağlarında bir bölgə ola bilər. Necə ki, Bədiüzzaman Səid Nursi də eyni bölgələrə işarə edir və hz. Zülqərneynin "... Hind və Çindəki akvam-ı mazlumeye təcavüzlərini dayandırmaq üçün o Himalay silsilələrinə yaxın iki dağ ortasında uzun bir səd inşa etdiyi və o akvam-ı vahşiyenin kəsrətli (çox) hücumlarına çox zaman mane olduğunu ..." (8) xatırladır. Ustadın da ifadə etdiyi kimi bu iki sədd, iki dağ silsiləsi ola bilər.

Ayədə hz. Zülqərneynin yeni getdiyi bölgədə qarşılaşdığı birliyin demək olar ki, heç bir sözü qavramadıqları da ifadə edilir. "Heç bir söz" deyil, "demək olar ki, heç bir söz" deyilməsi, bu birliyin fərqli və qeyri-adi bir dil danışdığına işarə edilə bilər.

Ancaq hz. Zülqərneyn bu qövmlə danışa bilir. Bu vəziyyətdə hz. Zülqərneyn ya xüsusi məlumatıyla bu fərqli dili anlayıb danışır ya da yanında olan kəslər bu dili anlamış ola bilərlər. Bu ayə, hz. Zülqərneynin yanında bu mövzularda məlumatı olan xüsusi bir qrupu olduğuna işarə edə bilər.

Ayələrdən həmçinin hz. Zülqərneynin getdiyi hər yerdə səfalət, yoxsulluq və zəiflik olduğu aydın olur. Qərb tərəfindəki topluluq da, şərqdəki topluluq da ehtiyac içindədir. Şərqdəki topluluq günəşdən qorunacaq bir sığınacaqları olmayacaq qədər böyük bir səfalət içindədir. İki səddin arasındakı xalq isə cəhalət içindədir, mədəni və texnoloji baxımdan inkişaf etməmişdir. Həmçinin özlərini xarici təhlükələrdən qorumaqdan aciz bir topluluqdur. Bu səbəblə də ölkə böyük bir anarxiya təhlükəsiylə qarşı-qarşıyadır. Hz. Zülqərneyndən kömək istəmələrinin ən əhəmiyyətli səbəbi də məhz bu yoxsulluq, cəhalət və qarışıqlıq ola bilər. Bunların hamısı o dövrdə yer üzündə mövcud vəziyyəti anlamağımız üçün əhəmiyyətli işarələrdir.

... iki dağın arası eşit düzeye gelince, "Körükleyin" dedi... (Kehf Suresi, 96)

Kəhf surəsi, 94

Ərəb dilinə başqa bir dildən girdikləri təxmin edilən Yəcüc və Məcüc sözləri ilə yer üzündə fitnə-fəsad törədən bir birliyə diqqət çəkilir. Necə ki, İslam alimləri də şərhlərində Yəcüc və Məcücün o bölgədə zorakılıq edən, fitnə-fəsad çıxaran, insanlara zülm edən bir və ya bir neçə tayfa olduqlarını ifadə edirlər.

Yəcüc və Məcücün fitnələri səbəbiylə çətin vəziyyətdə olan bu qövm, hz. Zülqərneynin onlara kömək etməsini istəyir, bu köməyin qarşılığında da ona vergi verməyi təklif edirlər. Buradan hz. Zülqərneynin tək başına bir adam olmadığı, bir dövləti idarə etdiyi aydın olur. Eynilə hz. Süleyman kimi hz. Zülqərneyn də dövlət gücünə və hərbi gücə malikdir.

Ayədə işarə edilən bir digər mövzu da hz. Zülqərneynin yanında, əvvəlki ayədə işarə edilən dil mütəxəssisləri kimi, tikinti və yenidənqurma mövzularından da anlayan bir qrupun olduğudur. Hz. Zülqərneynin bu mövzularla maraqlandığı, memarlıq və yenidənqurma texnologiyasını yaxşı bildiyi də edilən kömək tələbindən aydın olur. Hətta bu mövzulardakı məlumatı ilə tanındığı, məşhur olduğuna da ayələrdə işarə edilir. Onun bu məşhurluğu səbəbiylə, digər dövlətlər ondan bu istiqamətdə bir kömək istəyirlər. Bütün bu xüsusiyyətləri, hz. Zülqərneynin dövlətinin gücünü və böyüklüyünü anlamaq üçün də bir dəlil xüsusiyyətindədir.

Hz. Zülqərneyn həmçinin "yer üzündə fitnə-fəsad törətməyi və fitnənin qarşısını alan bir kəs" olaraq da tanınır. Bu səbəblə də, çətin vəziyyətdə olan, bu istiqamətdə çətinlik çəkən, daxili qarışıqlıqlar yaşayan və ya xaricdən təzyiq görən dövlətlər ondan kömək istəyirlər. Bu, hz. Zülqərneynin dünyaya nizam verən, qonşu ölkələrin kömək istədiyi, hərbi gücünə və yer üzündə fitnə-fəsad törətməyin qarşısını alan istiqamətinə güvəndiyi, çox güclü bir dövlətin başında olduğunun bir dəlili ola bilər. Bir millətin başqa bir dövlətdən kömək tələb etməsi, üstəlik bu yardımın qarşılığında vergi verməyə razı olması bu millətin düşdüyü çətin vəziyyətə həll yolu tapa bilmədiyinin göstəricisidir. Kömək istədikləri dövlətin də, özləri üçün çətin olan mövzulara həll yolu tapa bilən, güclü və möhkəmlənmiş bir hakimiyyətə sahib olduğunun açıq-aşkar bir əlamətidir.

Hz. Zülqərneynin həm qərb tərəfindən, həm də şərq tərəfindən belə böyük hörmət görməsi və təsirli olması onun dünyaya hakim bir dövlətin başında olduğunun göstəricisi ola bilər. Bu səbəbdən ayələrdən onun, yer üzünə sülh, ədalət və təhlükəsizlik gətirməklə məsul olduğunu bilən bir lider olduğunu anlayırıq. Özünü yalnız öz ölkəsindən deyil, dünyanın hər bölgəsindən məsul hiss edir. Allah bu ayəsiylə, yer üzünə ədalət, sülh və təhlükəsizlik gətirmənin hər müsəlmanın üzərinə bir məsuliyyət olduğuna da işarə edir. Hər ölkə öz imkanları istiqamətində dünya problemləri ilə maraqlanmalı və ehtiyac içində olan topluluqlara maddi və mənəvi köməklik göstərməlidir.

Hz. Zülqərneyn hekayəsiylə Axırzamanda İslam əxlaqının da eynilə hz. Zülqərneynin olduğu kimi- bütün dünyaya hakim olacağına işarə edilir. Rəbbimiz Nur surəsində bu gözəl müjdəni iman edənlərə bu şəkildə bildirir:

Allah sizlərdən iman gətirib yaxşı işlər görənlərə vəd etmişdir ki, özlərindən əvvəlkiləri varislər etdiyi kimi onları da yer üzünün varisləri edəcək, möminlər üçün onların Özünün bəyəndiyi dinini möhkəmləndirəcək və onların qorxusunu sonra arxayınçılıqla əvəz edəcəkdir. Onlar Mənə ibadət edir və heç nəyi Mənə şərik qoşmurlar. Bundan sonra küfr edənlər – məhz onlar fasiqlərdir. (Nur surəsi, 55)

Kəhf surəsi, 95

Bu ayədə təkrar hz. Zülqərneynin iqtidarının sağlamlığına diqqət çəkilir. Onun hakimiyyəti ən kiçik bir zərbədə yıxılacaq qədər çürük və zəif bir iqtidar deyil. Son dərəcə güclü, xalqına və ehtiyac içində olan digər millətlərə güvən verən, rəhbərlik şəkli və tətbiqləriylə insanlar üzərində narahatlıq meydana gətirməyən bir dövlətdir. Allahın izni ilə heç bir çətinlik və zərbə ilə yıxılmayacaq bir sağlamlığa sahib olduğu görünür. Bu ayə ilə Allah, daxili və xarici müxalifətin, təzyiqlərin və zorakılıqların əsla təsir etməyəcəyi, qarşıdurma, çaxnaşma və qiyamlarla sarsılmayacaq qədər dövlətə hakim bir iqtidarın əhəmiyyətinə diqqət çəkir.

Hz. Zülqərneyn etdiyi kömək qarşılığında hədiyyə almır. Quranda peyğəmbərlərin bu əxlaqıyla əlaqədar başqa nümunələr də var. Məsələn, hz. Süleymanın özünə göndərilən hədiyyələri rədd etməsi Quranda belə bildirilmişdir:

Mən onlara bir hədiyyə göndərəcəyəm və baxacağam görüm elçilər nə ilə qayıdacaqlar. Elçilər Süleymanın yanına gəldikdə o dedi: “Siz mənə mal-dövlətləmi yardım edirsiniz? Allahın mənə bəxş etdiyi sizin verdiyinizdən daha yaxşıdır. Siz isə ancaq öz bəxşişlərinizlə fərəhlənirsiniz. (Nəml surəsi, 35-36)

Hz. Süleymanın da, hz. Zülqərneynin də özlərinə təklif edilən maddi qarşılığı qəbul etməməsinin bir çox hikməti ola bilər. Bu hikmətlərdən biri alacağı bir yardımın qarşı tərəfdə meydana gətirəcək mənfi təsirlərin qarşısını almaq ola bilər. Çünki insanın maddi köməklik etdiyi bir insana qarşı hörmətində, itaətində azalma ola bilər. Bu, insan psixologiyasında olan ruh halıdır. Ayədə belə bir vəziyyətə yer verməmək üçün, edilən bir yardımın pulsuz və ehtiram olaraq edilməsinin əhəmiyyətinə işarə edilir. Heç şübhəsiz ki, belə bir köməklik həm sevgini, həm də bağlılığı daha çox artıracaq. Üstəlik, hz. Zülqərneyn də eynilə hz. Süleyman kimi, iqtisadiyyatı və xəzinəsi çox güclü bir dövlətin başındadır və bu zəngin dövlətin, etdiyi köməyə görə bir qarşılıq gözləməyə ehtiyacı yoxdur.

Belkıs, tarihteki güçlü devletlerden biri olan Sebe devletinin melikesidir. Kuran'da Hz. Süleyman'ın Sebe melikesi Belkıs'ın kendisine gönderdiği hediyeleri geri çevirdiği haber verilmiştir. Üstte, Sebe melikesinin Hz. Süleyman'a ilk ziyaretini anlatan bir tablo. (Edward John Poynter 1881)

Ancaq hz. Zülqərneyn, maddi qarşılıq almadığı bu qövmün edəcəyi köməyə insan gücüylə dəstək olmalarını istəyir. Beləcə öz dövlətinin insan gücünü istifadə etmir, kömək etdiyi qövmün yerli xalqını vəzifələndirir, onlara müxtəlif məsuliyyətlər verir. Bu şəkildə, onlara sənəti və elmi öyrədir, mədəni və texnoloji baxımdan irəliləmələrini təmin edir. Ayrıca, işsiz və boş dayanan insan gücünü hərəkətə keçirir. Beləcə həm öz dövlətinin xəzinəsindən gərəksiz xərcləmir, həm də öz müdafiələrində vəzifələndirmək surətiylə onları ölkələrinə fayda təmin edəcək hala gətirir. Ədalətə, hörmətə və haqqa əsaslanan belə bir əlaqə şübhəsiz ki, qarşılıqlı etibarı və xalqın dəstəyini asanlıqla əldə edə bilər.

Belə bir tətbiqin bir çox müsbət istiqaməti vardır. Bunlardan birincisi, xalqın təhsili və yetişmiş insan gücünün artmasıdır. Həmçinin xalq tənbəllikdən və ətalətdən xilas olacaq, öz səyləri ilə müvəffəqiyyət əldə etmənin hüzurunu yaşayacaq. Bu eyni zamanda, millətin özünə inamını qazandıracaq bir tətbiqdir. Öz dövlətinin möhkəmliyi üçün çalışan bir millətin gördüyü işdə çətinlik çıxarması, üsyana və qiyamlara meyil göstərməsi çox çətindir. Bu səbəbdən, bu kömək əsnasında da xalq asanlıqla idarə olunacaq. Həmçinin insanlar öz qövmlərindən insanlarla daha rahat və daha məhsuldar şəkildə çalışır, öz millətlərinə xidmət etməkdən daha çox zövq alırlar. Allah rizası üçün görülən işlərdə təbii ki, bunun əhəmiyyəti yoxdur. Amma hər insanın bu mövzuda dəqiqlik göstərməsi, yalnız Allah rizasını güdməsi gözlənilə bilməz. Bu vəsiləylə dindar olanlar kimi, dindar olmayan insanların da hüquqları qorunmuş olur. Burada hz. Zülqərneynin, yaşadığı dövrdə dünyanın hər tərəfini fəth etmiş bir hökmdar olaraq nə qədər ağıllı bir siyasət izlədiyini görmək mümkündür.

Ayədə hz. Zülqərneynin "bir əngəl hazırladığından" bəhs edilir. Burada keçməni əngəlləyən bir quruluşun inşa edilməsiylə, yıxılmaz və aşmaz memarlığa, yüksək texnologiyaya işarə edilir. Xüsusilə də bina, körpü başda olmaq üzrə hər cür abadlıq işlərinin möhkəm olması son dərəcə əhəmiyyətlidir. Bu kimi quruluşlar zəlzələ, sel, yağış kimi təbii fəlakətlərlə, ya da hər hansı bir hərbi hücumla yıxılmayacaq qədər möhkəm inşa edilməlidir.

Kəhf surəsi, 96

Ayədə hz. Zülqərneynin iki dağ arasında sədd inşa edərkən dəmir-beton texnologiyasından faydalandığına işarə edilə bilər. Bu texnologiya hal-hazırda demək olar ki, bütün binaların və böyük bəndlərin inşaatlarının istehsalında istifadə edilir.

Katran

Həmçinin ayədə hz. Zülqərneynin iki dağ arasındakı bu möhkəm maneəni inşa edərkən dəmir və qətranı (bəzi təfsirçilərə görə ərimiş misi) istifadə etdiyi xəbər verilir. İnşaat sektorunda istifadə edilən ən möhkəm material dəmirdir. Binaların ya da körpü, bənd kimi memarlıq əsərlərinin möhkəmliyinin artırılması üçün mütləq dəmir istifadə edilməlidir. Çünki dəmir olmadan tikilən inşaatlar ən kiçik bir xəsarətdə, sarsıntıda, ya da təxribatda dərhal çökər.

Hz. Zülqərneyn, səddi inşa edərkən dəmir hissələri və suvaq istifadə edərək böyük bir sədd inşa etmiş ola bilər. Dəmirləri uc-uca birləşdirmiş və üzərlərinə tökülən suvaq ilə möhkəm dəmir-beton quruluş meydana gətirmişdir. (Ən doğrusunu Allah bilir).

Ayədə "əridilmiş mis" olaraq tərcümə edilən ifadənin bir mənası da "qətran"dır. Qətran, dəmiri rütubət və dəniz suyundan qorumaq üçün istifadə edilən, şam ağacından və mədən kömüründən əldə edilən bir örtük maddəsidir. Hz. Zülqərneyn qətranı, inşa etdiyi dəmirdən olan o tikilinin üzərinə axıtmış və bunun sayəsində dəmirin oksidləşib, paslanmasını əngəlləmiş ola bilər. Necə ki, bu gün müasir dəmir-beton texnologiyasıyla inşa edilən tikililərdə də qətran bənzəri izolyasiya materialları tez-tez istifadə olunur.

Hz. Zülqərneyn dəmir-beton quruluşu düzəltmək üçün üzərinə qətran axıdılmış olan dəmiri, qum, əhəng, çınqıl daşı və sudan yaradılan bir suvaq materialı ilə birləşdirmiş ola bilər. Beləcə betonun çox daha güclü olmasını təmin etmiş ola bilər. Normal şərtlər altında qum və əhəngdən düzəldilən bir suvaq asanlıqla deşilə bilər. Ancaq bu suvaq dəmirlə möhkəmləndirildikdə, deşilməsi mümkün olmaz. Bu quruluş, deşmək istəyənlər baxımından son dərəcə çəkindirici olar. Bu dəmir-beton quruluşun üzərinə tətbiq olunan bir təzyiq nəticəsində dağılması, zərər görməsi, üzərində keçilməsi mümkün olan bir dəlik açılması, o zamankı şərtlərdə dağıdılması Allahın diləməsi xaricində qeyri-mümkündür.

Hz. Zülkarneyn'in inşa ettiği set, günümüz baraj teknolojisine benzer bir sistem ile de yapılmış olabilir. Ayetlerden öğrendiğimiz bilgiler buna işaret etmektedir. Yan sayfadaki resimlerde görüldüğü gibi demirle desteklenmiş inşaatlar, özel aletler olmadan yıkılamayacak ve aşılamayacak derecede sağlam olmaktadır. Yan sayfada demirlerin, kullanıldıkları duvarın delinmesini engelleyici stilde dizilişleri görülüyor.

Kəhf surəsi, 97-98

Kəhf surəsinin 97-ci ayəsində Zülqərneyn tərəfindən inşa edilən səddin keçilmədiyi bildirilir. Bu ifadə səddin yüksək olduğuna bir işarədir. Həmçinin o dövrün insanlarının bu səddi dəlib keçməyi bacarmadıqları isə səddin möhkəmliliyinə diqqət çəkir. Bu möhkəmlilik də yenə haqqında bəhs etdiyimiz səddin inşasında, indiki vaxtda bütün müasir quruluşlarda istifadə edilən dəmir-beton texnologiyasına bənzər sistemlə inşa edildiyinin dəlillərindən ola bilər.

Həmçinin 98-ci ayədə bildirildiyi kimi, hz. Zülqərneynin səddin inşasını bitirdikdən sonra ilk xatırlatdığı şey Allahın, Rəhman və Rəhim sifətləridir. O, bu səddin Allahın mərhəmətinin bir dəlili olduğunu və Allah diləmədikcə belə bir səddi inşa etməyi heç kimin bacarmayacağını çox yaxşı bilir. Bu səbəblə də səddi düzəldənin Rəbbimiz olduğunu dərhal xatırladır, beləcə insanların bu müvəffəqiyyəti özlərindən sanma qəflətinə düşmələrinə mane olmaq istəyir.

Kəhf surəsinin 98-ci ayəsində hz. Zülqərneynin inşa etdiyi bu güclü səddin qiyamətə qədər əbədi qalacağı da xəbər verilir. Ayədə bəhs edilən vəd sözü, bir sonrakı ayədən də aydın olduğu kimi qiyaməti ifadə edir. Bu isə, səddin qiyamətə qədər qorunacağı mənasını verir.

Ayədə inşasından bəhs edilən bu səddin yeri bəlkə zaman keçdikcə tapılar, bəlkə tapılmaya bilər. Bunun məlumatı Rəbbimizin qatındadır. Əhəmiyyətli olan budur: Ayədə xəbər verildiyi kimi bu səddin qiyamətə qədər yıxılması mümkün deyil. Allah ayəsində bu səddin ancaq qiyamətdə yıxılacağını açıq şəkildə xəbər vermişdir. Necə ki, Allah qiyamət günü hər şeyin yıxılacağını, dağların hərəkətə gətiriləcəyini, yer üzərində heç bir şeyin qalmayacağını digər bir çox ayəsində də bildirmişdir. Bu ayələrdən bir neçəsi belədir:

O gün Biz dağları hərəkətə gətirəcəyik. O vaxt yerin dümdüz olduğunu görəcəksən.... (Kəhf surəsi, 47)

Yer dümdüz ediləcəyi, içindəkiləri kənara atıb boşalacağı və Rəbbini dinləyib boyun əyməyə hazır olacağı zaman; (İnşiqaq surəsi, 3-5)

Səndən dağlar haqqında soruşurlar. De: “Rəbbim onları dağıdıb havaya sovuracaq, oranı boş düzəngaha çevirəcəkdir. Sən orada nə bir eniş, nə də bir yoxuş görməyəcəksən”. (Taha surəsi, 105-107)

Uydu teknolojisi sayesinde yeryüzünden detaylı görüntü alınmakta, özellikle de istihbarat amaçlı uydular her ülkeyi yakından takip edebilmektedir.

Hz. Zulkarneyn Kıssası Hakkında Farklı Bir Yorum

Hz. Zülkarneyn kıssası hakkında akla gelen bir diğer ihtimal ise, bu kıssanın gelecekte gerçekleşecek olayları anlatıyor olmasıdır.

Daha önce vurguladığımız gibi Allah Katında zaman tektir; gelecek, geçmiş ve şu an tek bir anda yaşanmaktadır. Nitekim Kuran'ın bazı ayetlerinde, kıyamet gününde, cennette ve cehennemde vuku bulacak her bir detay gerçekleşmiş ve sonuçlanmış olaylar olarak bizlere anlatılmaktadır. Bu ayetlerden biri şöyledir:

Sur'a üfürüldü; böylece Allah'ın diledikleri dışında, göklerde ve yerde olanlar çarpılıp-yıkıldı. Sonra bir daha ona üfürüldü, artık onlar ayağa kalkmış durumda gözetliyorlar. (Zümer Suresi, 68)

Görüldüğü gibi ayette bildirilen olaylar geçmişte olmuş bitmiş olaylar gibi anlatılmaktadır. Oysa bunların tümü bizim için gelecektir, henüz gerçekleşmemiştir. Dolayısıyla Hz. Zülkarneyn kıssası da geleceğe yani ahir zamana dair bazı olaylara işaret ediyor olabilir.

Allah Kehf Suresi'nin 84. ayetinde Hz. Zülkarneyn için "... ona her şeyden bir yol (sebep) verdik" şeklinde buyurmaktadır. Burada Mehdiyet döneminde, İslam ahlakı hakim olduğunda dünyanın her yerine hakim, büyük bir manevi güce işaret ediliyor olabilir.

Günümüzde bir ülkenin -ya da bir liderin- dünya hakimiyetinden söz edebilmek için, bu ülkenin maddi gücünün yanısıra, iletişim teknolojisine de sahip olması gerekmektedir. Bir liderin bölge bölge dolaşıp ülkeleri denetlemesi mümkün değildir. Bu nedenle liderin merkezi bir başkentte olup, diğer bölgeleri uydu ve çeşitli iletişim araçlarıyla kontrol altında tutması çok daha akılcıdır. Nitekim Kehf Suresi'nin 95. ayetinde geçen "Rabbimin beni kendisinde sağlam bir iktidarla yerleşik kıldığı (güç, nimet ve imkan), daha hayırlıdır" ifadesiyle, Hz. Zülkarneyn'in yerleşik bir düzene sahip olduğuna işaret edilmektedir.

Baraj İnşaatı

Kıssayı bu yönde incelediğimizde her ayetin farklı bir işareti olabileceğini görürüz. Örneğin Hz. Zülkarneyn'in önce batıya, sonra doğuya gittiği, daha sonra da geriye döndüğü bildirilmektedir. Bu ayetlerde, ahir zaman teknolojisin olan uydu yayınında kanalların değiştirilmesine, yayında kanal değiştirdikçe farklı bir bölge ile iletişim kurulmasına işaret ediliyor olabilir. Ayetlerde sürekli bir "bulma"ya dikkat çekilmektedir. Hz. Zülkarneyn'in "göze"nin yanında bir kavim "bulduğundan", doğu tarafında sözden anlamayan bir topluluk "bulduğundan" bahsedilmektedir. Bu "bulmalar" bir "arama" sonucunda oluşmaktadır ve uydu kanallarında yapılan bir "aramaya" bakıyor olabilir.

Ayetlerde doğu tarafındaki halk için "Güneş’i kendilerine siper edinmemiş" denmektedir. Eğer bu bilgileri iletişim teknolojisini göz önünde bulundurarak yorumlarsak, burada iki farklı işaret olduğunu düşünebiliriz. Birincisi uydu aracılığıyla bu bölgeleri izleniyor ve onlar hakkında bilgi elde ediyor olabilir. (En doğrusunu Allah bilir) Ayrıca bu ifade ile ahir zamanda pek çok alanda kullanılacak olan enfraruj teknolojisine de işaret ediliyor olabilir. Günümüzde enfraruj kameralar tıp, adli tıp, meteoroloji, kriminoloji, istihbarat, endüstri gibi pek çok alanda kullanılmaktadır. İnsan vücudu da bu kameralar aracılığıyla tüm detaylarıyla incelenebilmektedir.

Ayetlerde Hz. Zülkarneyn'in hitap ettiği bildirilen topluluk tüm bir kavim ise, ahir zamanda kavimlere uydu aracılığı ile ve televizyon yayını sayesinde hitapta bulunulmasına dikkat çekiliyor olabilir. Bu şekilde dünyanın her yerindeki insanların şikayetlerini ve ihtiyaçlarını öğrenip, daha sonra hakim olduğu bu bölgeleri en adil, sevecen, yardımsever şekilde yönetmek mümkündür.

Ayetlerde geçen Yecüc ve Mecüc'ün bozgunculuğu klasik anlamda bir terör ya da anarşi olayı olabileceği gibi, yayın aracılığıyla yapılan bir bozgunculuk da olabilir. Diğer yayınları engelleyip, sadece kendileri bozgunculuk amaçlı bir yayın yapıyor olabilir. Ahir zamanda da bu yöntemler kullanılarak bozgunculuğun önüne geçilecek olabilir. Örneğin ayette söz edilen demir ve bakırı kullanılarak, bir elektromanyetik alan oluşturulabilir, bu şekilde radyo ve televizyon yayınları bozulabilir. Nitekim elektromanyetik kaynaklardan biri olan trafo, demir çekirdek etrafına bakır iletken sarılarak elde edilmektedir. Bu elektromanyetik alan çok güçlü olduğu takdirde radyo ve televizyon yayınlarını bozabilir.

Resimlerde de görüldüğü gibi enfraruj teknolojisi sayesinde suç işlenen bölgelerdeki her türlü suç aleti kolaylıkla tespit edilmekte, karanlıkta işlenen suçlar da tüm detaylarıyla gözlenmektedir. Ayrıca hastalıkların ön teşhisinde de önemli ilerlemeler kaydedilmektedir.

Bir diğer ihtimal ise çok büyük, kitlevi bir uydu anteni yapımına işaret edilmiş olmasıdır. Antenin büyük olmasının sebebi ise Yecüc ve Mecüc'ün yeryüzündeki tüm yayınları çalışmaz hale getiren bozucu etkisini aşabilmek için olabilir. Antenlerin yüzeyleri, genel olarak daha ucuz ve hafif olan alüminyumdan yapılır. Ancak antenin iletkenliğini artıracak en ideal malzeme aslında alüminyum değildir. Bakır çok daha ideal bir iletkendir. Bu bakımdan bakır tercih edilmiş olabilir. Ancak bu kadar büyük bir antenin bakır plakalarla kaplanması da akılcı değildir. Bunun yerine antenin yüzeyi eritilmiş bakırla kaplanırsa, hem kalıcı bir çözüm olur, hem de tek parça pürüzsüz bir yüzey elde edilerek antenin olabilecek en yüksek performansta çalışması gerçekleştirilir.

Karşıt yayın yoluyla ya da elektromanyetik alan oluşturarak yapılan bu seti, görünmez bir engel olarak ifade etmek mümkündür. Nitekim bazı İslam alimleri Kehf Suresi'nin 93. ayetinde geçen ifadeyi "seddeyn" değil "süddeyn", Kehf Suresi'nin 94. ayetinde geçen ifadeyi ise "sedd" değil, "südd" şeklinde okurlar. Eğer "sedd" şeklinde okunursa bu "gözle görünen engel" manasına gelirken, "südd" şeklinde okunursa "gözle görülmeyen engel" anlamına gelmektedir. (En doğrusunu Allah bilir).

Ayette geçen "Böylelikle, ne onu aşabildiler, ne onu delmeye güç yetirebildiler" (Kehf Suresi, 97) şeklindeki ifade de buna işaret ediyor olabilir. Çünkü bu büyük antenin yayınını engellemek isteyen Yecüc ve Mecüc'ün ya bu yayının üzerine çıkabilmeleri ya da bu yayını delmeleri gerekmektedir. Uluslararası literatürde korsan yayınların herhangi bir yayının arasına girerek, illegal yayın yapmasına da "yayın delme" adının verilmesi manidardır.

Bu yorumla değerlendirildiğinde "hemen hiçbir söz anlamayan" tabirinin de yapılan uydu yayınını, bazı zamanlar kavrayamayan bir kavme işaret ettiği düşünülebilir. Bu kavim yayının bozulduğu anlarda sözü anlayamıyor, sonra yayın düzeldiğinde de makul olarak hemen kavramaya başlıyor olabilir. (En doğrusunu Allah bilir.)

Kehf Suresi'nin 86. ayetinde geçen "... kara çamurlu bir göze" şeklindeki ifade de dikkat çekicidir. Çünkü normal bir televizyon ekranında güneşin batışı küçük bir su gözesinde batış gibidir. Televizyonda görüntülerin rengi değişir ve deniz sathındaki bir batış ekranda grileşeceği için, dışarıdan bu görüntüyü izleyen bir kişi için güneş, kara görünümlü bir gözede batıyormuş gibi gözükür. "Aynin hami'e" ifadesinde geçen "ayn=göz" ve "hami'e=bulanık" kelimelerinin bu anlamları da göze ve televizyondaki görüntünün bulanıklığına işaret ediyor olabilir.

Ayrıca hem batı hem de doğu tarafı ile iletişim içinde olması, bir tarafta Güneş doğarken diğer tarafta Güneş batması da dünyanın farklı bölgeleri ile bağlantı içinde olduğuna işaret ediyor olabilir.