Axır Zamanda Dünyaya Din Əxlaqı Hakim Olacaq

Allah Quranda haqq din olan islam əxlaqını bütün dünyaya hakim edəcəyini, inanan qullarına güc və iqtidar verəcəyini vəd etmişdir. Allahın izni ilə gerçəkləşəcək olan bu vəd Quranda belə bildirilir:

Allah aranızdan iman gətirib yaxşı işlər görənlərə - yalnız Mənə ibadət edərlər, heç nəyi Mənə şərik qoşmazlar deyə - onları özlərindən əvvəlkilər kimi yer üzünün varisləri edəcəyini, onlar üçün onların Allahın Özü bəyəndiyi dinini möhkəmləndirəcəyini və onların qorxusunu sonra əmin-amanlıqla əvəz edəcəyini vəd buyurmuşdur. Bundan sonra küfr edənlər, şübhəsiz ki, əsl fasiqlərdir! (Nur surəsi, 55)

Onlar Allahın nurunu öz ağızları ilə söndürmək istəyirlər. Allah isə kafirlərin xoşuna gəlməsə də, öz nurunu tamamlayacaqdır. Müşriklərin xoşuna gəlməsə də, onu bütün dinlərdən üstün etmək üçün Öz Peyğəmbərini hidayət və haqq dinlə göndərən Odur! (Saf surəsi, 8-9)

Onlar Allahın nurunu ağızları ilə söndürmək istəyirlər. Allah isə kafirlərin xoşuna gəlməsə də, ancaq öz nurunu tamamlamaq istər. Müşriklərin xoşuna gəlməsə də, onu bütün dinlərin fövqündə etmək üçün Öz Peyğəmbərini doğru yolla və haqq dinlə göndərən Odur! (Tövbə surəsi, 32-33)

Quranda bildirildiyi kimi, islam əxlaqının hakimiyyəti Allahın vədidir. Rəbbimiz bu vədini, şübhəsiz, yerinə yetirəcək. Dünyaya Rəbbimizin qatında haqq olan din əxlaqı hakim olacaq. Bu dinin hz. İbrahimin hənif olan dini, yəni islam əxlaqı olduğu isə son haqq kitab olan Quranda bu şəkildə bildirilmişdir:

Allah yanında din, əlbəttə, islamdır. Kitab verilmiş şəxslər ancaq bildikdən sonra aralarındakı paxıllıq üzündən ixtilafa başladılar. Allahın hökmlərini inkar edənlərlə, şübhəsiz ki, Allah tezliklə haqq-hesab çəkəcəkdir. (Ali-İmran surəsi, 19)

Həmçinin Quranda möminlərin bir lideri olduğu da bildirilir. Yaşadığımız bu dövrdə (axır zamanda) isə Peyğəmbərimizin (s.ə.s.) mütəvatir hədislərində bildirildiyi kimi, islam əxlaqının hakimiyyətində möminlərin lideri hz. Mehdi olacaq.

Bir çox hədisdə hz. Mehdinin adının Peyğəmbərimizin (s.ə.s.) adına “müvafiq”, yəni “uyğun” olacağı da bildirilir. Bu hədislərdən bəziləri belədir:

Ey insanlar, şübhəsiz, Allahu-təala zalımları, münafiqləri və onlara tabe olanları əməllərindən daşınmağa çağırmış və sizə ümməti-Muhəmmədin ən xeyirlisini və Məkkədə olanı, adı Əhməd, atasının adı Abdullah olan hz. Mehdini rəhbər etmişdir. Ona tabe olun. (Əl-qövlül-müxtəsər fi əlamətil-Mehdiyyil-müntəzər, səh 31)

Göydən belə bir səs eşidiləcək: “Ey insanlar, artıq Allah cabbarları, münafiq və köməkçilərini sizdən uzaqlaşdırdı. Ümməti-Muhəmmədin ən xeyirlisini sizə hakim gətirdi. Məkkədə ona qoşulun. O, Mehdidir. Adı da Əhməd bin Abdullahdır”.

Digər bir rəvayət:

“Sizə Muhəmməd ümmətinin ən xeyirlisi olan Cabiri təyin etdi. Məkkədə ona qoşulun. O, Mehdidir. Adı Muhəmməd bin Abdullahdır!” (Qiyamət əlamətləri, Mədinəli Əllamə Muhəmməd bin Rəsul əl-Hüseyn əl-Bərzənci, Pambıq nəşriyyat, 8-ci nəşr, səh. 165)

Peyğəmbərimizin (s.ə.s.) adı olan “Muhəmməd” və hədislərdə Mehdiyə işarə edən “Əhməd” adları ərəbcədə eyni kökdən gəlir: “Əhməd” daha çox təriflənməyə layiq, ən çox mədh edilmiş olan mənasını verərkən, “Muhəmməd” dəfələrlə təriflənmiş, mədh edilmiş mənasını verir. Bu səbəbdən, mənaları hədislərdə ifadə edildiyi kimi, bir-birinə “müvafiq”, yəni “uyğun”dur. Mövzu ilə əlaqədar işari mənada bir ayədə isə belə bildirilir:

“... məndən sonra adı Əhməd olan bir elçinin də müjdələyicisiyəm” demişdi... (Saff surəsi, 6)

Yəhudi qaynaqlarında isə bu şəxsə “Məsih” (yaxud müqəddəs hesab edilmiş kral) deyilir. Ancaq əhəmiyyətli olan bu şəxsə nə ad verildiyi deyil. Bu mübarək şəxs müxtəlif şəkillərdə də adlandırıla bilər. Əsas olan Allahın “İslam əxlaqının hakimiyyəti” vədinin gerçəkləşəcəyi və bu hadisəyə vəsilə olacaq xalis möminlərdən bir qrup və onlara başçılıq edəcək mübarək bir şəxsin olacağıdır.

Yəhudilərin “Məsih”, Müsəlmanların “Mehdi” Olaraq Gözlədikləri Eyni Mübarək Şəxsdir

İlahi dinlərdə “gözlənilən xilaskar” olaraq da ifadə edilən “Məsih” termini müsəlmanlarda “Mehdi” inancının təzahürüdür. İslamdakı “Mehdiyyət” anlayışı yəhudilərin müqəddəs qaynaqlarında “Məsih” olaraq ifadə olunur. Ancaq xristianların “Məsih” olaraq dünyaya ikinici gəlişini gözlədikləri hz. İsa “Mehdi” (ə.s.) deyil. Müsəlmanlar da hz. İsanın axır zamanda yenidən dünyaya gələcəyinə inanırlar, ancaq hz. İsa gəldiyində Mehdiyə (ə.s.) tabe olacaq. Allahın izni ilə yeganə haqq din olan islam dininin dünyaya hakim olmasına bu iki mübarək insan birlikdə vəsilə olacaqlar.

Peyğəmbərimizdən (s.ə.s.) nəql edilən səhih rəvayətlərə görə,

“Hz. İsa namazını hz. Mehdinin arxasında qılacaq.” (Əl-qövlül-müxtəsər fi əlamətil-Mehdiyyil-müntəzər, səh. 24)

Bu rəvayət digər hədislərdə belə bildirilir:

Hz. İsa səmadan nüzul edəcək və onun əmirliyini qəbul edəcək. Hz. İsaya “bizə namaz qıldır” deyiləcək, ancaq o, “əmir sizin içinizdədir” cavabını verərək: “Bu Allahın ümməti-Muhəmmədə bir hədiyyəsidir”, -deyəcək. (Əl-qövlül-müxtəsər fi əlamətil-Mehdiyyil-müntəzər, səh. 24)

Hz. Mehdi möminlərlə birlikdə Beytul-müqəddəsdə səhər namazı qılarkən bu zaman nüzul edən Hz. İsanı namaz qıldırmağa dəvət edəcək və hz. İsa əllərini onun çiyninə qoyaraq: “Namazın iqaməsi sənin üçün gətirildi, buna görə namazı sən qıldır”, -deyəcək və nəhayət hz. Mehdi hz. İsa və möminlərə imam olaraq namazı qıldıracaq. (Əl-qövlül-müxtəsər fi əlamətil-Mehdiyyil-müntəzər, sf. 25)

Peyğəmbərimizin (s.ə.s.) səhih hədislərində hz. İsa və hz. Mehdinin eyni dövrdə zühur edəcəkləri və İslam əxlaqını bütün dünyada yaymaq üçün birlikdə mübarizə aparacaqları bildirilmişdir. Bir çox səhih hədisdə bildirilən bu məlumatlar hz. İsa ilə hz. Mehdinin ortaya çıxdıqları dövrdə bir yerdə və qarşılıqlı ünsiyyətdə olacaqlarını göstərir.

Yəhudilərin gözlədikləri Məsih isə əslində Mehdidir (ə.s.). Yəhudi yazılarında Məsih termini bütün krallar, yüksək rahiblər, bəzi döyüşçülər üçün də istifadə edilmişdir. Dolayısı ilə, “Məsih” anlayışı yəhudilikdə “Allaha xidmətlə vəzifələndirilmiş, Ona yaxın” kəsləri xarakterizə edən bir sifət olaraq istifadə edilir. Ancaq yəhudilərin hazırda gözlədikləri Məsih Allah tərəfindən axır zamanda dünyaya göndəriləcək və dünyanı hakimiyyəti altına alaraq insanları Allaha, Onun doğru yoluna yönəldəcək bir elçi, bir dini liderdir. Bu xüsusiyyətlər də müsəlmanların gözlədikləri Mehdiyə (ə.s.) aiddir.

Həmçinin Tövrata və yəhudilərin digər müqəddəs qaynaqlarına baxıldığında “Məsih” olaraq izah edilən şəxsin Mehdinin (ə.s.) xüsusiyyətlərinə sahib olduğu, fəaliyyətlərinin və dünyada vəsilə olacağı dəyişikliklərin də eyni olduğu görülür. Bu səbəbdən, yəhudilərin axır zamanda gözlədikləri Məsih əslində Mehdidir (ə.s.).

Peyğəmbərimizin (s.ə.s.) hədislərində hz. Mehdinin peyğəmbər nəsli olan israiloğullarına bənzədilməsi bu baxımdan mənalıdır. Bəhs olunan hədislərdən bir qismi belədir:

Hz. Mehdinin boyu, bədən quruluşu sanki israiloğulları görünüşündədir. (əl-qövlül-müxtəsər fi əlamətil-Mehdiyyil-müntəzər, səh. 36-29)

Cismi İsrail cismidir. (Kitabül-bürhan fi əlamətil-Mehdiyyil-axır zaman, səh 24)

Mehdi sanki israiloğullarından bir nəfərdir. (Davranışları onlara bənzəyir, yəni heybətli və ağıllıdır.) (Kitabül-bürhan fi əlamətil-Mehdiyyil-axır zaman, səh 23-30)

Hz. Mehdinin bədəni israilidir. (İbn-Həcər əl-Məkki)

Cismi İsrail bünyəsi kimidir. (Məriy bin Yusif bin Əbu Bəkir bin Əhməd bin Yusif əl-Məqdisi “Fəvaidu-fəvaidil-fikir fil imam əl-Mehdi əl-Müntəzər”)

(Xarici görünüşü) sanki israiloğullarından bir insana bənzəyir. (Ukaylı “ən-Nəcmus-sakıb-fi-bəyan Ənnəl Mehdi bin Əli bin Əbu Talib vəl-kamal”)

Sanki o, israiloğullarından bir şəxs kimidir. (Nuaym bin Həmmad, vr. 52a; Məriy bin Yusif bin Əbu Bəkir bin Əhməd bin Yusif əl-Makdisi “Fəvaidu-fəvaidil-fikir fil imam əl-Mehdi əl-Müntəzər”)

Allah Quranda hz. İbrahimi və onun nəslindən gələnləri seçdiyini və onları mübarək etdiyini bildirir. (Bəqərə surəsi, 130; Ali-İmran surəsi, 33) Bu, yəhudilərin müqəddəs kitabı Tövratda da bildirilir. (Yaradılış, 22:17; 12:2)