Bədiüzzaman Said Nursi Həzrətləri İllər Əvvəl İnterneti Tərif Etmişdir

1. Bədiüzzaman Said Nursi Həzrətləri 1929-cu ildə qələmə aldığı Məktubatda 1980-ci illərdə istifadə edilməyə başlayan internet texnologiyasından bəhs etmişdir.

ALTINCISI VƏ ƏN MÜHÜMÜ: RÖYA-Yİ SADİQƏ MƏNİM ÜÇÜN HAQQƏLYƏQİN DƏRƏCƏSİNƏ ÇATMIŞ VƏ BİR ÇOX TƏCRÜBATIMLA QƏDƏR-İ İLAHİNİN HƏR ŞEYƏ MUHİT OLDUĞUNA HÜCCƏT-İ QƏTİ HÖKMÜNƏ KEÇMİŞDİR. BƏLİ, BU YUXULAR MƏNİM ÜÇÜN, XÜSUSƏN BU BİR NEÇƏ İL ƏRZİNDƏ O DƏRƏCƏYƏ ÇATMIŞDIR Kİ, MƏSƏLƏN, SABAH BAŞIMA GƏLƏCƏK ƏN KİÇİK HADİSƏ VƏ ƏN ƏHƏMİYYƏTSİZ MÜAMƏLAT VƏ HƏTTA ƏN ADİ MÜHAVƏRATIN YAZILI OLDUĞUNU VƏ HƏLƏ BAŞ VERMƏDƏN ƏVVƏL MÜƏYYƏN EDİLDİYİNİ, GECƏ ONLARI GÖRMƏKLƏ DİLİMLƏ DEYİL, GÖZÜMLƏ OXUDUĞUM MƏNƏ QƏTİ OLMUŞDUR. BİR DEYİL, YÜZ DEYİL, BƏLKƏ MİN DƏFƏ GECƏ HEÇ DÜŞÜNMƏDİYİM HALDA GÖRDÜYÜM BƏZİ ADAMLAR VƏ YA DANIŞDIĞIM ŞEYLƏR O GECƏNİN GÜNDÜZÜNDƏ BİR AZ TƏBİRLƏ EYNİLƏ BAŞ VERİR. Deməli, ən cüzi hadisat baş vermədən əvvəl həm müqəyyəddir, həm də yazılmışdır. Deməli, təsadüf yoxdur, hadisat nəzarətsiz, intizamsız deyil.

Yeddincisi: Sənin müjdəli, mübarək və gözəl yuxunun təbiri Quran üçün və bizim üçün çox gözəldir. Həm zaman təbir etdi və edir, bizim təbirimizə ehtiyac qoymur. Həm də qismən təbiri gözəl çıxmışdır. Sən diqqət etsən, anlayarsan. Ancaq bir-iki cəhətinə işarə edirik. Yəni bir həqiqəti bəyan edirik. Sənin həqiqət-i röya növündən olan hadisələr o həqiqətin təməssülatıdır (bir forma və ya şəklə düşmüş, maddiləşmiş halıdır).

Belə ki:

O vasi meydan Aləm-i İslamiyyətdir. Meydanın sonundakı məscid Isparta vilayətidir. Ətrafı bulanıq, palçıqlı su, vəziyyət və zamanın səfahət və ətalət və bidətlər bataqlığıdır. Sənin sağ-salamat, kirlənmədən, sürətlə məscidə çatmağın hamıdan əvvəl ənvər-i Quraniyyəyə sahib çıxıb qəlbini pozmadan sağlam qaldığına işarədir. Məsciddəki kiçik camaat isə Hakkı, Hulusi, Sabri, Süleyman, Rüştü, Bekir, Mustafa, Ali, Zühtü, Lütfi, Hüsrev, Refet kimi Sözlərin həmələləridir. Kiçik kürsü isə Barla kimi kiçik kənddir. UCA SƏS İSƏ SÖZLƏRDƏKİ QÜVVƏT VƏ SÜRƏT-İ İNTİŞARLARINA İŞARƏDİR. BİRİNCİ SƏFDƏ SƏNƏ TƏHSİS EDİLƏN MƏQAM İSƏ ABDURRAHMANDAN SƏNƏ MÜNHAL QALAN YERDİR. O CAMAATIN TELSİZ ALƏTLƏRİN AXİZƏLƏRİ HÖKMÜNDƏ BÜTÜN DÜNYAYA DƏRS VERMƏK İSTƏYİ İŞARƏTİ VƏ HƏQİQƏT İSƏ İNŞAALLAH TAMAMİLƏ SONRA ÇIXACAQ. İNDİ ƏFRADI KİÇİK ÇƏYİRDƏK OLSA DA, GƏLƏCƏKDƏ TƏVFİQ-İ İLAHİ İLƏ BİR ŞƏCƏRƏ-İ ALİYƏ (təmiz, böyük, ulu sülalə, soy, ağac) HÖKMÜNƏ KEÇƏCƏK VƏ TELSİZ TELEQRAFIN MƏRKƏZİNƏ ÇEVRİLƏCƏKLƏR. Sarıqlı, kiçik gənc şəxs isə Hulusiylə çiyin-çiyinə verəcək, bəlkə onu ötüb keçəcək birisidir, naşirlər və tələbələr içinə girməyə namizəddir. Bəzilərini zənn edirəm, lakin qəti hökm verə bilmərəm. O gənc qüvvə-i vəlayətlə meydana atılacaq zatdır. Digər cəhətləri sən mənim əvəzimə təbir et.

Sənin kimi dostlarla uzun-uzun danışmaq həm şirin, həm xoş olduğuna görə bu qısa məsələdə uzun danışdım, bəlkə də israf etdim. Lakin nəvmə aid olan ayət-i Quraniyyənin bir növ təfsirinə işarə etmək niyyətilə başladığıma görə inşaAllah o israf əfv olunar və ya israf olmaz. (Mektubat, səh. 334)

2. Ustad “Sözlər” Risaləsində gələcəkdə simsiz rabitə, telefon, teleqraf, radio kimi texnoloji alətlərin işini birlikdə görəcək yüksək texnologiyadan bəhs etmişdir

Bəli, necə ki bir ovuc torpaq yüzlərlə çiçəyə növbə ilə dibçəklik edən qabında əgər təbiətə, əsbaba həvalə edilsə, lazım gələr ki, ya o qabda kiçik miqyasda yüzlərlə, bəlkə çiçəklərin sayı qədər mənəvi makinalar, fabriklər olsun və yaxud o bir parça torpaqdakı hər bir zərrə o ayrı-ayrı çiçəklərin hamısını müxtəlif xassələrilə və həyati cihazatı ilə düzəltməyi bilsin. Sanki bir ilah kimi hədsiz elmi və sonsuz iqtidarı olsun. Eynilə o cür də əmr və iradənin bir ərşi olan havanın, küləyin hər bir hissəsi və nəfəs və dırnaq qədər olan Hu kəlməsindəki HAVADA KİÇİK MİQYASDA BÜTÜN DÜNYADA MÖVCUD OLAN TELEFONLARIN, TELEQRAFLARIN, RADİOLARIN VƏ HƏDSİZ VƏ MÜXTƏLİF SÖHBƏTLƏRİN MƏRKƏZLƏRİ, ATS-LƏRİ, AXİZƏ (cihaz) VƏ NAQİLLƏRİ OLSUN VƏ O HƏDSİZ İŞLƏRİ BİRLİKDƏ VƏ EYNİ ANDA GÖRƏ BİLSİN; və yaxud Hudakı havanın, bəlkə ünsür-ü havanın hər bir hissəsinin hər bir zərrəsinin bütün telefonçular və ayrı-ayrı ümum teleqrafçılar və radio ilə danışanlar qədər mənəvi şəxsiyyətləri və qabiliyyətləri olsun və onların ümum dillərini bilsin və eyni anda başqa zərrələrə də bildirsin, nəşr etsin. Çünki öz-özlüyündə o vəziyyət qismən görünür və havanın bütün əczasında o qabiliyyət var. Elə əhl-i küfrün və təbiiyyun və maddiyyunların məsləklərində nəinki bir muhal (xürafat, boş söz), zərrələr ədədincə muhallar və imtinalar və müşkülatlar (çətinliklər) aşkar görünür... (Sözlər, səh. 147)