3-cü Bölüm: Canlılardaki İbrətlər - Müdafiə Etmə Texnikalari

Aşağıdakı şəkildə görünən heyvan ilan deyil, sadəcə kiçik bir tırtıldır. Bu heyvan ilana bənzərliyi sayəsində düşmənlərindən qorunur. Bu kiçik varlıq, düşmən hücumuna uğradığında böyük bir soyuqqanlılıqla quyruğunu düşməninə çevirir və şişirdir. Məhz o anda düşməninin qarşısında qorxunc bir ilan olur... Təbii ki, düşməni üçün artıq qaçıb canını qurtarmaqdan başqa bir variant yoxdur...

Korkunç bir yılan görünümündeki bu hayvan, aslında birkaç santimlik bir tırtıldan başka birşey değildir.

Tırtılın sahib olduğu bu quyruq ilana o qədər bənzəyir ki, ilan gözünü əvəz edən qara ləkələrin içindəki göz parıltıları da əskik buraxılmamışdır. Son dərəcə yavaş hərəkət edən və bu səbəblə düşmənləri üçün çox asan ov olan tırtıl, bədənindəki bu fövqəladə xüsusiyyət sayəsində bir çox təhlükədən xilas olmağı bacarır.

"Həqiqətən, ev heyvanlarında da sizin üçün ibrət var." (Muminun surəsi, 21)

Yaxşı, tırtıl necə belə bir xüsusiyyətə sahib olmuşdur? Bu cür təəccüblü bir "dizayn" əlbəttə doyurucu bir şərh tələb edir. İndi sualın cavabıyla əlaqədar olaraq, irəli sürülə biləcək ssenarilərə nəzər salaq:

Ssenari 1: Uzun illər əvvəl düşmən hücumlarından qorunmanın çarəsini axtaran “tırtıl” ətrafını diqqətlə müşahidə etməyə başlayar. Bir gün bütün rəqiblərinin ilandan qorxduğunu bilər. O anda bədənini nəzərdən keçirər və özünü ilana "bənzətməyə" qərar verər. (Bədənini necə olub da ilana "bənzədə biləcəyi", xarici görünüşünü, dərisinin rəngini və bədəninin şəklini necə nizamlayacağı sualına hər hansı bir şərh gətirə bilmirik! "Özünü məcbur edər, bir şey edər" deyək!...) Amma "dəyişmək" üçün vaxtı məhduddur. Həyatın kiçik hissəsini tırtıl olaraq keçirəcək sonra kəpənək olub uçacaqdır.

Bədənini "dəyişdirərkən" əskik bir şey qalmaması çox əhəmiyyətlidir. Çünki yeni quyruğunu sınamaq üçün tək bir imkanı vardır. İlk sınaq müvəffəqiyyətli olmazsa və düşmənini aldada bilməzsə, bütün əməkləri boşa gedəcək, üstəlik canından da olacaq. Təbii ki, bu yenidən əmələ gəlmə müddəti içində həyatını da davam etdirmək məcburiyyətindədir. Düşmənlərindən qorunaraq sonunda çətini bacarar və quyruğunu ilana "bənzədər".

Ssenari 2: Ağac, çiçək, böcək, səma, su, yağış, günəş və s. yəni dünyada həyat sürən bütün varlıqlar ortaq şəkildə hərəkət edərək özlərinə bir sistem qurmuşlar, bu sistem içində tırtıla da bir quyruq əlavə etmişlər!

Təməldə təkamül nəzəriyyəsinə əsaslanan bu ssenarilərin tutarlı olmadığını anlamaq üçün çox da ağıllı olmağa ehtiyac yoxdur! Nə tırtıl ayıq bir müşahidəçi və ya dizaynerdir, nə də dünya üzərində, hazırlama və mövcud etmə qabiliyyətinə sahib bir sistem vardır. Digər bir sözlə; nə bir canlı istədiyi zaman bədəninə müdaxilə edərək üstün xüsusiyyətlər qazana bilər və ya özünü dəyişdirərək yeni bir canlıya çevrilə bilər, nə də kənarda bunu edə biləcək bir mexanizm vardır.

Əslində təbiəti bir baxışla üstün qabiliyyətli bir maşın olaraq görüb "təbiət icad etdi", "təbiət möcüzəsi", "təbiət ana" və s. kimi şərhlərə yönələnlər də çox yaxşı bilirlər ki, "təbiət" olaraq adlandırdıqları şey, hava, su, torpaq, ağac, çiçək, böcək qısaca, dünyanı və dünyanın içində olduğu Günəş sistemini ifadə edir. İnsanlara bütün canlıları, bütün gözəllikləri "dünya etdi" və ya bunlar "torpağın əsəri" deyilmiş olsa, hər halda gülüb keçərdilər. Amma "təbiət" kimi sözlərlə edilən geniş miqyaslı təbliğatlar, insanların təbiəti demək olar ki, şüur sahibi bir güc olaraq görməyə başlamalarına səbəb ola bilir. Halbuki, unutmamalıyıq ki, təbiət, gördüyümüz fövqəladə nizamlı və mükəmməl sistemin adıdır, bu sistemi quran və ona daimi olaraq həyat verənin deyil! Dünya üzərində həyatını davam etdirən hər canlını Allah yaratmışdır və Allah onları hansı xüsusiyyətlərlə yaratdısa, həmin xüsusiyyətlərlə də varlıqlarını davam etdirirlər.

Bu həqiqətin əsasında, təbiətdəki bəzi canlıların sahib olduqları müdafiə sistemlərini araşdıraq. Bunu edərkən ağlımızda tutmalı olan ən əhəmiyyətli nöqtə, təbiətin canlılar arasında həmişə davam edən ovlama-ovlanma əlaqəsi üzərinə qurulduğudur. Bu əlaqə elə həssas bir tarazlıqdadır ki, milyonlarla ildir, milyonlarla növ canlı bir başqasını yeyərək qidalanır, amma bu canlılar yox olmur. Əgər ovlama-ovlanma zəncirindəki əhəmiyyətli növlərdən birinin nəsli tükənsə, böyük bir nizamsızlıq ortaya çıxar. Məsələn, dünyadakı qarışaqyeyənlərin nəsli tükənsə, qarışqalar qısa müddətdə böyük torpaqları zəbt edə bilərlər.

Canlılar arasındakı bu ovlama-ovlanma əlaqəsi, insan oğlunun zərərli müdaxilələri olmadığı müddətcə, böyük bir uyğunlaşma içində davam edir. Bu tarazlığın davam etməsini təmin edən ən əhəmiyyətli sistem isə, canlıların sahib olduqları ovlama ya da müdafiə etmə sistemləridir. Əvvəlki sətirlərdə, bəzi canlıların son dərəcə fövqəladə ovlama sistemləri ilə birlikdə yaradıldıqlarını və bunun sayəsində onlara "ruzi verildiklərini" gördük. Amma təbiətdə yalnız bu cür hücum sistemlərinə sahib canlılar olsaydı, yem olmağa namizəd canlıları həddindən artıq şəkildə tükənib, nəsillərinin yox olmasına səbəb olardılar. Bu canlılar yox olunca, onları yeyənlər də ac qalacaq və təbiət məhvə məhkum olacaqdı.

Amma Allahın qurduğu böyük tarazlıq içində bu problem də həll edilmişdir. Çünki "ovçu" heyvanlar mükəmməl hücum sistemləriylə təchiz edilərkən, "yem" statusundakı heyvanlar da yenə mükəmməl müdafiə etmə sistemləriylə təchiz edilmişlər. İki tərəfin qabiliyyətləri bir-birini tarazlaşdırır. Və bu fövqəladə qabiliyyətlər insana, bu qabiliyyətləri yaradan Allahın sonsuz güc, ağıl və məlumatını az da olsa tanıma fürsəti verir.

Hər canlı, özünü müdafiə etmək üçün fərqli qabiliyyətlərlə birlikdə var edilmişdir. Bəziləri çox sürətli və çevikdir; canını qaçaraq qurtarar. Bəziləri yerindən tərpənə bilməz; amma möhkəm zirehlərlə örtülüdür. Bəziləri əvvəlki səhifədə yer alan tırtıl kimi fövqəladə "qorxutma" bacarıqlarına malikdir. Bəziləri, zəhərli, yandırıcı ya da pis qoxulu qazlar püskürdər. Digərləri, ölü təqlidi edə biləcək qabiliyyətdə yaradılanlar. Bədənləri kamuflyaj üçün fövqəladə dərəcədə uyğun olaraq yaradılmışlar da vardır. Amma unutmamaq lazımdır ki, bunlar yalnız bir nümunədir və canlılar, burada toxuna bilmədiyimiz, hətta insan oğlunun hələ kəşf edə bilmədiyi daha minlərlə maraqlı sistemlə təchiz edilmişlər. Bütün bu sistemlər, Allahın yaratdığı kainatda heç bir “ziddiyyət və uyğunsuzluq” olmadığını və Onun güc, ağıl və elminin sonsuz olduğunu göstərir. Allah bu həqiqəti Quranda belə xəbər verir:

"... Sən Mərhəmətli Allahın yaratdığında qətiyyən bir uyuşmazlıq tapmazsan. Bir başını qaldırıb göyə diqqət yetir, heç onda bir çat görürsənmi? Sonra göz gəzdirib təkrar bax. Göz zəlil və yorğun halda özünə tərəf dönəcəkdir.
(Mülk surəsi, 3-4)

Ölü ve Yaralı Taklidi

Bir-iki istisna dışında "avcı" hayvanlar, yem olarak canlı hayvanları tercih ederler. Leş eti ise pek rağbet görmez.Bu eğilim, bazı canlı türlerinin savunmalarının temelini oluşturur. Resimlerde birkaç örneğini gördüğünüz canlılar ölü veya yaralı taklidi yaparak düşman saldırılarından kurtulurlar. Bu bilgiyi onlara veren, nasıl taklit yapacaklarını ilham eden Allah'tır.

KAPLAN GÜVESİ de ölü taklidi yapar. Fakat onun bir numarası daha vardır. Yan tarafa doğru düştüğünde portakal rengi gövdesi görülür. Bu parlak renk, avcıya güvenin tadının kötü olduğunu haber veren bir uyarıdır. Kuşkusuz, güve ne böylesine bir "taktiği" hesaplayacak bir akla sahiptir, ne de kendi vücudunun rengini, karşı tarafa tadının acı olduğu mesajı verecek bir renge sokabilecek beceriye... O, bu ilginç özellikle birlikte yaratılmıştır. YAĞMUR KUŞU, yavrularına göz diken hayvanları uzaklaştırmak için kanatlarından birini kırıkmış gibi yere bırakır ve yaralı gibi yerde sürüyerek düşmanını kendi üzerine çeker. Yuva güvenliğe alınana kadar düşmanın kendisini takibine izin verir. Düşmanının yuvadan yeterince uzaklaştığına kanaat getirdiğinde rol yapmayı bırakır ve hızla yavrularının yanına döner.

OPOSSUM isimli bu hayvan kendini ölü taklidi yaparak koruyacak şekilde yaratılmıştır. Düşmanı, karşısındakinin bir leş olduğunu sandığından ona itibar etmez. Rolünü öyle güzel yapar ki kalp atışları durma noktasına kadar yavaşlar. Kalp atışlarını yavaşlatabilmesi, kuşkusuz hayvanın sonradan kazandığı bir yetenek değil, yaratılışında ona verilmiş bir yetenektir. HOGNOSE YILANI da kendini ölü numarasıyla korur. Sırtüstü ağzını açar ve ölü bir yılan gibi hiç kıpırdamadan bu pozisyonda kalır.

Kimyəvi Silahlar

Bəzi canlılar, istehsalı üçün çox qabaqcıl texnologiya lazım olan olduqca mürəkkəb kimyəvi tərkibləri öz bünyələrində laboratoriya həssaslığında və son dərəcə asan şəkildə çıxara bilərlər. Məhz bunlardan bəziləri:

Bombardiman Böcəyi

Yandakı şəkildə gördüyünüz heyvanın adı "Bombardıman böcəyi"dir. Bu böcəyin müdafiə etmə üsulu digər heyvanlara çox bənzəməz. Heyvan, düşmən hücumuna uğradığı anda, bədəninin alt tərəfində bir-birindən ayrı iki bölmədə yığılan iki kimyəvi maddəni (hidrogen peroksid və hidrokinon) “yandırma otağı” olaraq adlandırılan xüsusi bölmədə birləşdirər. Eyni anda bu “yandırma otağı”nın divarlarından ifraz olunan xüsusi bir katalizator (peroksidaz) maddənin sürətləndirici təsiriylə, qarışıq 1000C-lik qorxunc bir kimyəvi silaha çevirər. Təzyiqlə fışqırdılan bu çox isti kimyəvi maddəylə qaynadılan düşmən isə, çaxnaşmaya düşərək ovdan imtina edər.

"Bu son dərəcə mürəkkəb müdafiə etmə mexanizmi necə var olmuşdur?" sualına cavab axtardığımızda isə, böcəyin bu mexanizmi "öz-özünə" yaratmasının qeyri-mümkün olduğunu görərik.

Bir böcək, bir-birinə qarışdığı anda partlayacaq iki ayrı kimyəvi maddənin düsturunu necə meydana gətirə bilər? Fərz edək meydana gətirdi, bunları necə öz bədənində ifraz edib yığa bilər? İfraz etdi deyək, bunlar üçün öz bədənində iki ayrı “gözləmə” və bir də “yanma” otağı necə meydana gətirə bilər? Bütün bunları “bacarsa” belə, iki maddənin reaksiyasını sürətləndirəcək bir katalizator olan maddənin düsturunu necə hesablayıb bunlara əlavə edə bilər? Üstəlik, bütün bunların ardından bir də, öz-özünü yandırmamaq üçün, “yanma otağı”nın və qarışığı püskürtdüyü borunun divarlarını yanmaz aşqarla “izolyasiya” etməlidir!

Böcəyin “etdiyi” bu əməliyyatları, kimyagərlərdən başqa, heç kim edə bilməz. Kimyagərlər də bu əməliyyatı öz bədənlərinin içində deyil, ancaq laboratoriyada edə bilərlər.

Böcəyin belə üstün bir kimya mütəxəssisi olduğunu və öz bədənini, edəcəyi reaksiyaya görə çevirib-nizamlayacaq qabiliyyətə sahib möcüzəvi dizayner olduğunu qəbul etmək əlbəttə ağıldankənardır. Aydındır ki, böcək, bu inanılmaz əməliyyatları, tərkibinin fərqində olmadan, yalnız refleks olaraq edir. Təbiətdə belə üstün gücə və ağıla sahib bir varlıq yoxdur. İnsan da belə bir canlını var edə bilməz. Nəinki belə mürəkkəb bir canlını var etmək, həmçinin, elm adamları canlılığın ən sadə təməli olan zülalı belə -əllərində nümunəsi olduğu halda-edə bilmiş deyildirlər. Açıqdır ki, bu böcəyi, son dərəcə üstün biliyə və gücə sahib olan Allah yaratmışdır. “Bombardıman böcəyi”, yaradılmış milyardlarla canlı kimi, Rəbbimizin sonsuz gücünün və bənzərsiz yaratmasının bir nümunəsidir.

Kızıl Yüzlü Tırtıl, Asitli Savunma Bombardıman böceğine benzer bir savunma sistemine sahip olan Kızıl Yüzlü Tırtıl, kendisine saldıran düşmanlarına karşı vücudunda üretilen bir asit püskürtür. Elbette o da, aynı bombardıman böceği gibi olağanüstü bir kimyager, sihirli bir biyolog ve mucizevi bir tasarımcı değil, Allah'ın varlığının ve gücünün örneği olarak yaratılmış bir "ayet"tir.

Kokarca ve Kabak Böceğinin Koku Bombaları Kokarcaların düşmanlarına karşı püsküttükleri kimyasal maddenin tek özelliği oldukça kötü kokmasıdır. Bu tiksindirici ve kalıcı koku onları düşmanlarından korumaya yeter. Üstte gördüğünüz "kabak böceği" da aynı korunma sistemiyle yaratılmış hayvanlardan biridir.

Benzerliğin Kazandırdıkları

Yırtıcı aspidontus balığı, temizlikçi balığa olan benzerliğinden istifade eder (Üstteki resimde her ikisi alt alta görülüyor). Temizlenmeyi bekleyen balıklara yaklaşarak bunların kuyruklarından ve yüzgeçlerinden parçalar kopartır. (üstte sağda)

İlk resim bir arıya, onun yanındaki ise bir sineğe ait. Bu benzerlik sayesinde sineğin düşmanları, karşılarındakini arı sanarak yaklaşmaya çekinmektedirler. Sineğin, arıya olan bu görünüm benzerliğinin yanında bir de aynen arılar gibi vızıldama özelliği bulunmaktadır. Dahası, bu sinek düşman saldırısına uğradığında kanatlarını yukarı doğru kaldırıp, gövdesini öne doğru bükerek aynı arıların saldırı pozisyonunu almaktadır. En sağdaki resimde yaban arısına benzeyen bir güve görülmektedir.

Soldaki Viceroy Kelebeği'nin kuşlar için oldukça güzel bir tadı vardır. Ancak, bu cins kelebeklerin kuşların tadını hiç sevmediği Monark kelebeklerine (üstte) benzer şekilde yaratılmış olmaları, onları kuşların tehdidinden büyük ölçüde korumaktadır.

ZIRH VE DİKENLER

Bazı hayvanlar son derece yavaş hareket ederler, bu yüzden düşmanlarından kaçma ya da gizlenme gibi bir imkanları yoktur. Ama onlara verilen başka
savunma mekanizmaları vardır: Zırhları ve dikenleri.

Kirpi, savunmasını dikenle sağlayan hayvanların en ünlüsüdür. Oldukça yavaş hareket edebilen bu canlı, eğer böyle bir sistemle korunmuş olmasaydı, kuşkusuz milyonlarca yıl önce yok olup gidecekti. Hayatta kalmasını sağlayan korunma yöntemi ise, kuşkusuz ne kendisinin "akledip" ürettiği, ne de tesadüflerce oluşturulmuş bir sistemdir. Allah kirpiyi bu üstün özelliklerle yaratmıştır.

İlk resimdeki sürüngen bir tehlike anında kuyruğunu ağzına alır ve yuvarlak bir şekil alır. Bu şekilde bütün vücudunu kaplayan zırhı onu dışarıdan gelebilecek her türlü tehlikeye karşı korur. Tesbih böceği (en sağda) tehlike anında içine kıvrılarak top gibi bir hal alır ve dayanıklı kabuğu sayesinde korunur. Armodillo da zırhını pangolin gibi kullanarak kendini korur. (Ortada)

Pangolinin sert zırhı bir kozalağı andırır. Kıvrıldığında üzerindeki zırhlar dikilir. Oldukça keskin kenarlara sahip bu zırhı, kolay kolay hiçbir hayvan açamaz.

Kamuflaj

Bazı hayvanlar, yaşadıkları ortama son derece uyumlu şekilde yaratılan vücut yapıları ile korunma altına alınmışlardır. Allah'ın bu hayvanlara verdiği "kamuflaj" özellikleri bulundukları ortama o denli uyumludur ki, konuyla ilgili bazı resimlerin bir bitkiye mi, yoksa bir hayvana mı ait olduğunu anlamak veya ortam içinde hayvanı seçebilmek neredeyse imkansızdır. Kamuflaj o kadar etkili ve ustacadır ki, özel biçimde planlanıp "yaratılmış" bir savunma mekanizması olduğu açıkça görülmektedir.

Mantisler, yaşadıkları çevreye uyumlu olarak yaratılan canlılardandır. Bazen bir yaprağın, bazen de bir dalın arasında gizlenirler. Tek silahları vücutlarının şekli ve rengidir. Bu sayede düşmanlarından en iyi biçimde gizlenebilirler. (solda) Orkidenin üzerine konan bir Mantisi çiçekten ayırt etmek oldukça zor. (sağda)

Bu resimlerdeki Mantisler de bulundukları ortamda saklanabilecekleri renk ve şekillere sahipler.

"Ondan başqa ibadət etdikləriniz sizin və atalarınızın adlandırdığınız adlardan başqa bir şey deyildir. Allah onlara dair heç bir dəlil nazil etməmişdir. Hökm yalnız Allahındır. O əmr etmişdir ki, yalnız Ona ibadət edəsiniz. Doğru din budur, lakin insanların çoxu bunu bilmir." (Yusuf surəsi, 40)

Kurumuş Yaprak mı? Kelebek mi?

İlk bakışta kurumuş birer yaprak sanılabilecek bu resimler (alt ve üst) aslında kelebeklere ait. Damarlardan, çürümüş bölgelere ve tonlamalara kadar her türlü ayrıntıyı üzerinde taşıyan bu yaprak benzeri kanatlar, kelebekler için çok güzel bir korunma sağlıyor. Kelebeğin yaprağa böylesine olağanüstü bir şekilde (yaprağın damarları ve kurumuş kısımları bile ihmal edilmeden) benzemesine "rastlantı" deyip geçmek elbette mümkün değil. Kelebeğin kendi kendini "yapraklaştırdığını" kabul etmekse aynı oranda mantık dışı bir iddiadır. Bu Allah'ın üstün yaratışının bir örneğidir.

Yapraklar arasında ve ağaç gövdesinde kamufle olmuş iki kelebek.

Kuş pisliği görünümündeki tırtıl. (ilk resim) Yaprakla beslenen çekirgelerin ömürleri doğal olarak yaprakların arasında geçer. Sahip oldukları renk yaprakla birebir benzeştiğinden, en büyük düşmanları olan kertenkele ve kuşların çekirgeleri fark etmeleri genelde mümkün olmaz. Böylece çekirgeler güvenlik içinde yaşamlarını sürdürür ve beslenirler. Herhalde çekirgelerin yaprakların yanında dura dura "yapraklaştığını" kimse iddia edemez. Ya da kendi kendilerini, her nasılsa, "yapraklaştırdıklarını"... Açıktır ki, yaprak yiyen çekirgeler, yaşamlarını sürdürmeleri için böyle bir kamuflaj özelliği ile birlikte yaratılmışlardır. (ortadaki resim) Diken benzeri yaprak bitleri. (en solda)

Sinekleri yakalamak için saklanan sarı örümceği de, üzerinde bulunduğu çiçekten ayırt etmek pek de kolay değil. İlk bakışta çiçekle dolu görünümü veren bu dalda aslında onlarca tırtıldan başka bir şey yok. (üstte sağda)

Bir başka kamuflajlı yaratma örneği: Ağaç gövdesinin deseninden farksız deri rengine sahip iki kurbağa.

Yaprak üzerinde kurbağa ve yumurtaları. Ceylanın otlarla aynı olan rengi kendisi için çok büyük bir avantajdır.

Yeşil yapraklar ve yeşil kurbağa. Yerde yuva yapan kuşların tüy renkleri ve desenleri de kendilerine yapraklar arasında kusursuz bir gizlenme sağlar. Bu cins kuşların yumurtaları da saklanmaları için aynı çeşit renk ve desenlere sahiptir. Ceylanın otlarla aynı olan rengi kendisi için çok büyük bir avantajdır.

Resimlerdeki yılanları yapraklar arasında fark etmek oldukça zordur.

Üstteki Bakırbaşlı yılan, ormanın yapraklarla örtülü zeminine mükemmel şekilde kamufle olabilmektedir. Derisinin rengi ona savunmada olduğu kadar, avlanmada da büyük avantaj sağlamaktadır. Sağda gördüğünüz vahşi görünümlü hayvan da kamuflajın kendisine sağladığı avantajlarla hayatını sürdüren canlılara bir başka örnektir.

Mevsime Ve Zemine Göre Değişen Tüy Rengi

Üstte yer alan kuşun ve alttaki tavşanın ortak özelliği mevsimlere göre tüy renklerinin değişmesidir. Bu hayvanlar, kış aylarında bembeyaz bir kıyafet kuşanırken, bahar geldiğinde toprağın ve bitki örtüsünün rengine birebir uygun yepyeni bir görünüme bürünürler.

Ortama göre renk değiştirme olayı, hayvanların vücutlarında yaratılmış olan oldukça karmaşık mekanizmalar sayesinde gerçekleşmektedir. Güneşte kalan insan derisinin kızarıp-koyulaşmasına benzetilebilecek bu mekanizmalar, hayvanların deri ve tüylerinde renk değişikliklerine yol açmaktadır. Vücudumuzun güneşte yanmasını engelleyemememiz (özel korunma yöntemleri hariç) gibi hayvanlar da vücutlarındaki değişimi kontrol kabiliyetine sahip değillerdir.

Önemli olan, bu tüy değişiminin hayvan için büyük bir korunma mekanizması oluşturmasıdır. Kışın karlı günlerinde beyaz, diğer mevsimlerde toprak renginde olan tüyleri, kamuflaj yönünde büyük avantaj sağlar.

Bunun tersi de olabilir ve hayvan kışın toprak rengi, yazın bembeyaz kalabilirdi. Ya da hiç renk değiştirmeyebilirdi. Kısacası renklerin mevsimlere göre değişmesinde açık bir akıl ve hesap vardır. Ve hayvan bunu kendisi hesaplayıp kontrol edemez. Kuşkusuz hayvanı yaratan Rabbimiz onu böylesine bir korunma mekanizması ile donatmıştır.

Yaprağın renklerine bürünmüş bir kurbağa Bukelamun dalda. Taşların arasında, zeminle tam anlamıyla bütünleşmiş, 13 tane boynuzlu kertenkele var.

Kertenkele kumda. Kaya balıklarının, üstü plankton ve yosunlarla kaplı taşlardan pek farkları yok. Minnov balığını, derin olmayan bir havuzda bile çakıl taşları arasında fark etmek oldukça zordur.

Kırmızının Ayrıcalığı...

Bazı hayvanların korunmaları, kırmızı rengin caydırıcılığına bağlanmıştır. Örneğin, ağaç çekirgesi tehlike anında sırtındaki kırmızılığı düşmanına gösterirken, yengeçler kıskaçlarındaki kırmızı rengi açığa çıkarırlar. İlginç olan, hayvanın vücudundaki kırmızılığın normalde görünmeyen ama tehlike anında kolayca açılıp gösterilebilecek bir bölgede yer almasıdır. Bu sayede, saldırgan üzerinde gerekli "şok etkisi"ni oluşturulabilmektedir.

Bazı kelebekler ve güveler kanatlarındaki kırmızılığı göstererek düşmanlarını korkuturlar.

Olduğundan Korkunç Gözükme

AT KESTANESİ BALIĞI, ilginç bir savunma mekanizmasıyla donatılmıştır. Bu balık, tehlike anında su yutar ve şişer. Vücudunun her yanından çıkan dikenler avcı balıkları caydırmaya yeterlidir.

Resimdeki küçük kertenkele tehlike anında kendisini şişirerek vücudunu görünenden çok daha büyük bir hale getiriyor. Hayvan şiştiğinde, başının çevresinde beliren bir yele ise görüntüsünün daha da ürkütücü olmasına yol açıyor...

Sahte Gözler

Son derece şaşırtıcı ve hayranlık uyandırıcı bir başka savunma yöntemi ise, "sahte gözler"dir. Bazı hayvanların vücutlarında "sahte gözler" denebilecek şekiller vardır. Bu "sahte gözler" o denli inandırıcıdır ki, bu canlıları avlamak isteyen diğerleri, gözler nedeniyle, karşılarında çok daha devasa bir hayvan olduğunu sanıp kaçabilirler. "Sahte gözler"e sahip hayvanlarsa, farkında bile olmadıkları bu özelliklerinin kendilerine sağladığı rahatlığı yaşarlar.

Bazı kelebekler kanatlarını açtıkları anda karşımıza bir çift göz çıkar. Bütün ayrıntılarıyla ve simetrisiyle eksiksiz iki gözdür bunlar. Sadece bu gözler bile, düşmanlarını karşılarındaki canlının bir kelebek olmadığı konusunda ikna etmeye yeter de artar. Özellikle üstteki Şönling Kelebeği gibi bazı kelebek türlerinin sahte yüzleri; ortasındaki pırıltılarıyla gözleri, yüz hatları, çatık kaşları, ağzı ve burnuyla öylesine mükemmeldir ki, ortaya çıkan görüntü birçok düşman için oldukça caydırıcıdır. Peki bu gözler nasıl ortaya çıkmıştır?

Bu olağanüstü görüntünün, "ilginç bir rastlantı" sonucunda ortaya çıktığını iddia etmek mümkün değildir. Üstteki resim detaylı incelendiğinde kusursuz bir tasarıma sahip olan bu yüz şeklinin rastlantıyla oluşamayacağı kolaylıkla anlaşılacaktır. Rastlantılar simetri oluşturabilirler mi? Rastlantılar aynı renk ve tıpatıp aynı desenleri farklı iki yerde oluşturabilirler mi? Tabii ki oluşturamazlar. Böyle bir iddia bilimsellikle alakası olmayan, son derece anlamsız bir iddiadır. Kelebek faydalı olacağını düşündüğü için kendi kendine bu sistemi oluşturmuş olabilir mi? Bu sorunun cevabı da tabii ki "hayır"dır.

Bir kaç haftalık ömrü olan bir tırtılın, kendi renkleriyle, desenleriyle oynayıp, ressamlara taş çıkartacak bir çizimi gerçekleştirmesi ve bunu savunma için kullanması söz konusu bile değildir. Yeryüzündeki tüm canlılar gibi "sahte gözleri" olan bu canlıları da Allah yaratmıştır. Onlardaki kusursuz tasarımın sahibi hiç kuşkusuz ki alemlerin Rabbi olan Allah'tır.

Sahte organlar, yalnızca korkutmaya değil, bazen de kaçmaya yardımcı olur. Üstteki resimdeki güvenin kuyruk kısmı, üzerinde antenleri de olan bir kafa görünümündedir. Bu şekil, saldırganların, güvenin kuyruğunu kafası sanarak oraya yönelmesine yol açar. Zaten güve de arkasını dönerek saldırganın aldanmasına yardımcı olur. Bu hedef şaşırtma operasyonu küçük güveye kaçmak için zaman kazandırır. Aynı "sahte kafa" görüntüsü, soldaki kelebekte de vardır.

Soldaki resimde Müren balığının gerçek kafası ve gözleri görülmektedir. Sağdaki resimde Müren balığı uyurken yuvasının içine girer ve üzerinde sahte bir çift göz bulunan kuyruğunu dışarıda bırakır. Kuyruktaki sahte gözler nedeniyle Müreni uyanık sanan balıklar yaklaşmaya cesaret edemezler.

(Üstte solda) Bu tırtıl da kuyruk kısmındaki sahte gözler sayesinde düşmanlarından korunuyor. (Sağda) Tropik ormanlarda yaşayan bu kuş, yuvasındaki yavrularına ve yumurtalarına ya da kendisine bir düşman saldırdığında birden kanatlarını açar. Kanatlarda aniden beliren iki parlak renkli şekil, saldırganın üzerinde caydırıcı bir etki oluşturur.