Məsələlərin Dövlətə Bağlılıqla Həlli

Bu nöqtəyə qədər nəzərdən keçirdiklərimiz bizlərə iki əhəmiyyətli nəticəni göstərir:

1. Bir millətin varlığı və davamlılığı üçün güclü bir dövlətə sahib olması zəruridir.

2. Türkiyə Cümhuriyyəti türk millətinin faydasını güdən, millətin rifahının, təhlükəsizliyinin və gələcəyinin yeganə təminatı olan bir dövlətdir.

Dolayısı ilə, əvvəldən də ifadə etdiyimiz kimi, Türkiyə Cümhuriyyəti dövlətini qorumaq, dövlətə sahib çıxmaq hər bir Türkiyə vətəndaşının birinci vəzifəsidir. Heç bir Türkiyə vətəndaşı dövlət təşkilatlarına zərər verən, bu təşkilatların işlərini axsadan və ya dövlətin əsas dəyərlərinə ziyan verən heç bir fəaliyyətə qətiyyən yol verməməlidir. Milli vəzifəmiz həmişə dövlətin yanında olmaqdır. Buna zidd fəaliyyət göstərən bir insan öz oturduğu evin bünövrəsini qazan kəs kimi öz varlığına və gələcəyinə zərər vermiş olar.

Bəzi insanların bu həqiqəti qavraya bilməyərək dövlətə qarşı çıxmalarının və "dövlət əleyhdarı" fikrini mənimsəmələrinin səbəbi isə çox vaxt dövlətlə hökumət arasındakı fərqi göz ardı etməsidir.

Hökumətlə dövləti ayırmaq

Dövlətin üç əsas gücündən biri icraedicilikdir. İcra etmə gücü, yəni qanunları tətbiq və ölkəni idarə etmə vəzifəsi konstitusiyamıza görə Nazirlər Kabineti və ya başqa sözlə hökumət tərəfindən istifadə edilir. Hökumətlər dövlət başçısı tərəfindən TBMM üzvləri arasından seçilən Baş nazir tərəfindən qurulur. Təmayüllərə uyğun olaraq, ümumiyyətlə, ümumi seçkidə ən çox səs toplayan siyasi partiyanın sədri Baş nazir təyin edilir. Hökumət üzvləri isə ya tamamilə eyni siyasi partiyanın millət vəkillərindən meydana gəlir, ya da bir koalisiya hökuməti vəziyyətində hökumətə qatılan partiyalar arasında bölüşülür.

Burada diqqət edilməsi lazım olan budur: Hökumət keçicidir. Seçki ilə vəzifəyə gəlir və icra ilə məşğul olur. Ölkəni yaxşı da idarə edə bilər, pis də. Əgər pis idarə etsə, bir sonrakı seçki ilə vəzifədən uzaqlaşar. İqtidarda qaldığı müddətdə hökumət tənqid olunar, səhvlərinin üzərinə gedilər. Ola bilər ki, nazirlərin bir qismi vəzifələrini müvəffəqiyyətlə icra etdiyi halda digərləri eyni nəticəni əldə edə bilməsin. Buna görə, hökumətdə zaman ərzində dəyişikliklər olar, bəzi nazirlər vəzifədən alınarkən yerlərinə yeni siyasətçilər təyin edilər.

Xülasə olaraq, hökumət dövlət kimi daimi bir quruluş deyil. Silahlı Qüvvələr kimi, ədliyyə sistemi kimi, bürokratiya kimi mütləq qorunması və dəstəklənməsi lazım olan bir quruluş deyil. Hər kəs dövlətə sahib çıxmaqla vəzifəlidir, amma hökumət tənqid oluna bilər, dəyişməsi tələb edilə bilər.

Ancaq bəzən bu ayrı-seçkilik göz ardı edilir və hökumətlərə yönələn tənqidlər birbaşa dövlətə qarşı ittihamlar halına gətirilir. Bir çoxlarının "dövlət əleyhdarı" psixologiyasına girməsinə və belə nümayişlərə qatılmasına səbəb olan amil əslində hökumətin icralarına qarşı duyduğu reaksiyanı birbaşa dövlət quruluşuna yönəltməsidir.

Bu səhv məntiqin nümunələri dövlətin başqa idarəsində yaşanan səhvlər və ya qanunsuzluqlar üzərinə də ortaya çıxa bilər. Məsələn, bürokratiyanın müəyyən bir idarəsində edilən bir haqsızlıq və ya qanunsuzluq bəzi insanlarda "dövlətə reaksiya" şəklində əks-səda oyadır. Halbuki dövlət idarələrinə yönələn hər cür tənqid konstruktiv olmalıdır.

Hər Türkiyə vətəndaşı belə düşünməlidir: "Dövlət bizim dövlətimizdir, bizim varlığımızın və gələcəyimizin təminatıdır. Dövlət idarələrindəki hər cür səhv və axsamaları əməkdaşlıqla düzəldib təmir etməliyik".

60'lı yıllarda hem ülkemiz hem de diğer ülkeler çeşitli sol eylemlerle çalkalanmıştır. Bu da tüm dünyayı etkileyen bir istikrarsızlık döneminin yaşanmasına sebep olmuştur.

Fərqli siyasi görüşlərin dövlətə bağlılıqda birləşməsi

Demokratik bir cəmiyyətdə ölkə məsələlərinin həllində hər kəsin və hər qrupun fərqli fikirləri ola bilər. Məsələn, kimisi sərbəst bazar iqtisadiyyatını müdafiə edər, başqa birisi qarışıq iqtisadiyyatın faydalı olacağını düşünər. Bənzər şəkildə, xarici siyasətdən tutmuş ölkənin abadlıq məsələlərinə qədər hər mövzuda fərqli görüşlər ola bilər. Dünya görüşü cəhətdən də cəmiyyətin bir qismi daha mühafizəkar, bir qismi daha liberal olar. Amma əhəmiyyətli olan bütün bu fərqli siyasi və mədəni cərəyanların dövlətə bağlılıq mövzusunda ortaq davranış göstərmələridir.

Çünki bütün bu qruplar Türkiyə Cümhuriyyətinin ünsürləridir və ancaq Türkiyə Cümhuriyyəti dövləti güclü olduğu müddətdə müstəqil bir millət olaraq yaşama şansına sahibdirlər. Öz aralarında siyasi mübarizələr apara bilər, fərqli partiyalar qura bilərlər. Amma hamısı dövlətə sadiq, dövlətin və dövlət təşkilatlarının qorunması mövzusunda eyni həssaslıqda olmalıdır.

Əgər bir siyasi qrup bu əsas qanunu tərk edib dövlətə qarşı çıxmağa başlayarsa, onda buna izn verilə bilməz. Necə ki, Türkiyə tarixində belə sınaqlar olmuşdur. Bir qisim qruplar Sovet İttifaqının və ya kommunist Çinin idarəsinə daxil olub Türkiyə Cümhuriyyəti dövlətinə qarşı mübarizəyə cürət etmişlər. "Beşinci qol" olaraq fəaliyyət göstərmiş, Qızıl ordunun Əfqanıstan işğalını alqışlayan Babrak Karmal hökumətinə bənzəmişdilər. Ancaq tarix bunun kimi hərəkatların həmişə zərərlə sona çatdığını göstərir.

Belə "beşinci qol" hərəkatları xüsusi zamanlara aid olan və nadir görünən hərəkatlardır. Dolayısı ilə, əsl əhəmiyyətli olan təhlükə bəzi siyasi hərəkatların dövlətin bəzi idarələrini tənqid etməklə başlayan bir müddətin sonunda "dövlət əleyhdarı" olan siyasi yol tutmalarıdır. Bunun son dərəcə səhv olduğu aydındır. Türkiyə torpaqlarında inkişaf edən hər cür siyasi hərəkat mütləq dövlətinə bağlılığı əsas prinsip olaraq mənimsəməli və bu prinsipə görə fəaliyyət göstərməlidir.

Devletin güçlü bir otoriteye sahip olmadığı ülkelerde her türlü terör ey-lemleri, kargaşa ve kaos yaşanması olağandır.

Problemlərin dövlətlə uzlaşaraq həll edilməsi

Dövlət tərəfindən cəmiyyətin ümumi faydası üçün aparılan siyasətlər bəzən cəmiyyətdəki bəzi qrupları narahat edə bilər. Onlar özlərinin dövlətin apardığı siyasət üzündən zərər çəkdiyini düşünə bilərlər. Amma bunun kimi vəziyyətlərdə həll dövlətə qarşı çıxmaq, küçələrə tökülüb dövlətə etiraz etməyə çalışmaq, hətta dövlətin təhlükəsizlik güclərinə qarşı çıxmaq deyildir. Həll problemlərin və tələblərin dövlətə bildirilməsi və dövlətlə birlikdə həll yollarının axtarılmasıdır.

Necə ki, dövlətin bunun kimi tələb və problemləri həll edən mexanizmləri vardır. Dövlətimiz başda kommunist rejimlər olmaqla bəzi təzyiq edən dövlətlərdə olduğu kimi, cəmiyyətin tələblərini dinləməyən bir quruluş deyil. Əksinə, dövlət ədalət sistemi, parlamenti və bürokratik sistemi ilə cəmiyyətin tələblərini qarşılamağa yönələn quruluşdadır. İstəyən hər kəs bir ərizə ilə dövlət idarələrinə müraciət edə bilər və kömək istəyə bilər. İstəyən hər sivil quruluş məclisdəki parlamentarlar vasitəsilə tələblərini TBMM gündəminə gətirə bilər. Hətta hər kəs dövlətdən izn alıb yürüş, nümayiş kimi demokratik fikirlərini ifadə edə bilər.

Ülkemizin bölünmez bütünlüğüne karşı girişilen en büyük terör hareketinin başı olan APO'nun ele geçirilmesiyle, örgütün gücü büyük ölçüde azaltılmıştır. PKK'ya karşı kazanılan başarılar devlete isyankar bir tavır takınan kişilere ders olmuştur.

Qaldı ki, Türk-Osmanlı mədəniyyətində dövlət vətəndaşlarının tələblərinə həmişə əhəmiyyət vermişdir. Osmanlı dövründə padşahlar "ayaq divanı" deyilən qəbul günlərində sadə vətəndaşları qəbul edib dərdlərini dinləmişlər. Cümhuriyyətimiz də eyni gözəl ənənəni davam etdirir və vətəndaşlarının tələblərinə qulaq asır.

Türkiyə Cümhuriyyəti vətəndaşları bu xüsusları nəzərə almalı və hər cür problem və şikayətlərini dövlətə zidd davranmaqla deyil, dövlətin rəsmi instansiyalarına müraciət etməklə və uzlaşma yolu ilə həll etməyə çalışmalıdır. Buna uyğun olmayan hərəkət bunu edən şəxsə bir fayda verməməklə yanaşı, cəmiyyətimizə də yalnız narahatlıq verər.

Dövlətə qarşı üsyankar davrananların sonu

Dövlətə qarşı üsyankar davranışların səhv olduğunu görmək üçün tarixə baxmaq kifayətdir. Tarix bu yolu seçənlərin hamısının sonda zərər çəkdiyini göstərir.

Türkiyənin dövlət ənənəsi Osmanlı İmperiyasına qədər uzanır. Osmanlı İmperiyası bilindiyi kimi, Cəbəllütariqdən Yəmənə qədər uzanan nəhəng bir coğrafiyanı əsrlər boyu ədalət və sabitlik içində idarə edən güclü bir dövlət sistemi qurmuşdur. Bu sistemə qarşı müxtəlif səbəblərlə üsyan edənlər isə həmişə zərər çəkmişdir. İmperiyanın çökmə dövrü sayılmazsa, 17-ci əsrdən etibarən başda Cəlali üsyanları olmaqla hər cür daxili ayaqlanmanın qiyamçılara yalnız müsibət gətirdiyi görünər. Bu üsyanlar çox vaxt Anadoludakı bəzi mənfəətgüdən çevrələr tərəfindən təşviq edilmiş, ancaq heç bir zaman müvəffəqiyyət qazana bilməmişdir.

Türkiyə Cümhuriyyətinin tarixində yenə sonu zərərlə bitən üsyanlar vardır. 1920 və 30-cu illərdə xüsusilə cənub-şərq bölgəsində bir çox üsyan hərəkatı yaşanmış, ancaq hamısı zərərlə bitmişdir. Bu üsyanları reallaşdıranlar təbii olaraq dövlətin sərt tədbirlər almasına səbəb olmuş və beləcə, həm özlərinə və həm də ətraflarına böyük zərərlər vermişlər. Ölkəmiz 1960-cı illərdən etibarən marksist ideologiyaya inanan bəzi sol təşkilatların üsyan cəhdlərinə səhnə olmuşdur. İnqilab xəyallarına düşən bəzi gənclər əllərinə silah alıb dağa çıxmış və özlərinə görə dövlətin rejimini dəyişdirəcəklərini sanmışlar. Dövlətimiz, əlbəttə, bunun kimi anarxiya cəhdlərinə güzəştə getməmiş və həmin hərəkatları təşkilatlandıranlar cəzalandırılmışlar.

Şanlı Türk Ordusu, her zaman ülkeyi bölmek isteyenlere karşı cansiperane ve büyük bir fedakarlıkla mücadele etmiştir ve etmeye de devam edecektir. Devletimiz'in üniter yapısına, bölünmez bütünlüğüne kalkan bütün eller, Türk Ordusu tarafından indirilecektir.

Türkiyə Cümhuriyyəti dövlətinə yönəlmiş heç bir üsyan və terror hərəkatının əsla müvəffəqiyyət əldə edə bilməyəcəyini və dövlətimizin belə cəhdləri qəti şəkildə aradan qaldıracağını göstərən ən əhəmiyyətli nümunə isə bölücü terror təşkilatı PKK-nın məğlubiyyətidir. Bilindiyi kimi, PKK 1984-cü ildən etibarən Türkiyənin cənub-şərqində ayrı bir dövlət qurmaq xəyalına əsaslanan bir terror kampaniyası başlatmışdır. Minlərlə polis və əsgərimizi şəhid etmiş, on minlərlə vətəndaşımızın ölümünə səbəb olmuşdur. PKK bütün bu terror hərəkatları üçün çox ciddi xarici dəstək də görmüş, bəzi ölkələr bu təşkilata pul, silah və hər cür texniki imkan təmin etmişdir. Ancaq bütün bu səylər yenə də nəticə verməmiş, başda Türkiyə Silahlı Qüvvələri olmaqla dövlətimizin əlaqədar təşkilatları terror təşkilatını çökdürmüşdür. PKK-nın lider heyətinin də ələ keçirilməsinin ardından təşkilatın əsgəri gücü böyük ölçüdə yox olmuşdur.

Bütün bunlar dövlətə qarşı üsyankar davranan hər kəsə dərs olmalıdır. Türkiyə Cümhuriyyəti dövləti güclü bir dövlətdir və dövləti hədəf alan heç bir hərəkat müvəffəqiyyət qazana bilməz. Bölücü ideologiyalar tərəfindən beyni yuyulan və dövləti yıxmaq, parçalamaq və ya ələ keçirmək kimi xam xəyallara düşənlər bu açıq həqiqət üzərində düşünməli və girdikləri yolun sonunun olmadığını görməlidirlər. Əks halda bu yol dövlətimizə heç bir zərər verə bilməz, ancaq özlərini həlaka sürüyər.