Bir evin inşasına başlamazdan əvvəl əvvəlcə həmin binanın arxitektura bir planı hazırlanır. Bu planın həyata keçirilməsinə başlamadan əvvəl isə inşaatda istifadə ediləcək materiallar müəyyənləşdirilməli və təmin edilməlidir. Fərqli ölçülərdə və formalarda taxtalar, mismarlar, izolyasiya materialları, kafel, pəncərələr, qapılar, elektrik naqilləri, borular və daha bir çox vəsait, müəyyən bir məqsədə istiqamətli hazırlanır. Bu vəsaitlər təsadüfi istifadə edilmir; eyni şəkildə inşaatda işləyən işçilər də öz qərar və istəklərinə görə hərəkət etməzlər. Əksinə hər şey müəyyən bir plan istiqamətində və bir nəzarət altında reallaşır. İnşaat müddətində işçilərin əvvəl nəyi edəcəkləri, hansı vəsaitləri hansı sırayla və hansı miqdarda istifadə olunacağı da müəyyəndir. Məsələn, divarlar və damın inşasından əvvəl binanın təməli atılmalı, quraşdırma və məftil isə daha sonra edilməlidir. Bütün bu mərhələlər əhatəli bir planın hissələridir.
İndi yuxarıda bəhs etdiyimiz əhatəli planın gözlə görülməyən bir ölçüdə şifrələnərək saxlandığını düşünək.
İnsan bədəni bir quruluşa bənzədilsə, bədənin ən incə hissəsinə qədər əskiksiz plan və proyektini də DNT molekulu təşkil edir. DNT inşa ediləcək binanın həm vəsaitlərinin necə emal ediləcəyi, haralarda nə qədər istifadə olunacağı, həm də binanın hamısının necə görünəcəyi və necə xidmət verəcəyi kimi bütün texniki xırdalıqlara malikdir.
İnsanın ana bətnindəki və doğumundan sonrakı proseslərin hamısı əvvəldən təyin olunmuş bu proqram çərçivəsində tənzimlənir. İnsanın inkişafındakı bu qüsursuz tənzimləmə Quranda belə ifadə edilir:
İnsan, öz başına və məsuliyyətsiz qalacağınımı güman edir? Məgər o, tökülən bir qətrə nütfə deyildimi? Sonra laxtalanmış (embrion) oldu və (Allah) onu yaratdı və bir surət verdi. " (Qiyamət surəsi, 36-38)
Hələ ana qarnında yeni mayalanmış bir yumurta hüceyrəsi halında ikən insanın irəlidə sahib olacağı bütün xüsusiyyətlərini Allah təyin etmiş və bir nizam içində DNT-də yerləşdirmişdir. Sahib olacağı göz rəngi, qan qrupu, üz şəkli, sümük quruluşu kimi bütün xüsusiyyətlər doqquz ay əvvəldən, yəni daha tək bir hüceyrə halındaykən kodlanmış bir planla müəyyəndir.
A. GELİşİM/BÜYÜME | C. MAYOZ 2 |
1. Spermatogonyum (Farklılaşmamış ve olgunlaşmamış sperm hücrelerinden biri) | |
Yukarıdaki şemada anneye ait yumurta hücresi ile babadan gelen sperm hücrelerinin gelişim aşamaları görülmektedir. Ayrıca resimde sperm ve yumurtanın taşıdıkları, genetik bilgi paketleri olan kromozomların aktarımları da gösterilmektedir. Anne ve babadan gelen kromozomlar, insanın ileride sahip olacağı bütün özellikleri belirler. Daha anne karnında yeni döllenmiş bir yumurta hücresi halinde iken, kişinin sahip olacağı göz rengi, kan grubu, yüz şekli, kemik yapısı gibi bütün özellikler belirlidir. |
Yumurta hüceyrəsi ilk mayalandığı andan etibarən, böyüyən embrion hüceyrələrini insan görünüşünə salan bütün biokimyəvi, fiziki proseslərlə əlaqədar hadisələrin hər biri DNT-dəki layihənin nəzarəti altında reallaşır. Prof. Phillip E. Johnson bu sistemdəki qüsursuzluqdan belə bəhs edir:
"Mayalanmış yumurtadakı təlimatlar rüşeym inkişafının başlanğıcından etibarən nəzarət edir və müəyyən bir nəticəyə gəlməsini təmin edər. Bu əskiksiz təlimatlar verilən fizika və kimyanın maddi əməliyyatlarını istifadə edir, amma o əməliyyatlar tərəfindən çıxarılmayıb. Eyni şəkildə, bir kompyuterdəki proqram təminatı da bir söz əməliyyat sənədi yaratmaq üçün təbii əməliyyatları istifadə edir, amma proqram ağıllı bir işçi tərəfindən yazılmalıdır.(99)
Üstəlik bir insanın inşa planı materialların istehsalını, materialların çıxarılacağı qurğuların istehsalını, enerji stansiyalarının qurulmasını da əhatə edir. Bu səbəbdən insan bədənindəki bu planın eyni dəyərində bənzətmə etmək həqiqətdə mümkün deyil. Çünki hansı nümunə üzərindən düşünürüksə düşünək, yenə də hüceyrədəki kompleksliyin yanında qeyri-kafi qalacaq. Gerald L. Schroeder bu kompleksliyin incəliklərindən gizli olan mükəmməlliyə belə diqqət çəkir:
"Həyatın meydana gəlməsinin heyranlıq verən gözəlliyi incəliklərdə gizlidir. İnsan bütün bu incəlikləri görməzlikdən gəldiyi zaman südün təbii olaraq konteynerlərdən gəldiyini düşünə bilər və bunun çəmənlərin üzərində parıldayan Günəşlə başlayan bir prosesin məhsulu olduğunu heç hesaba qatmaya bilər. Hamiləlikdəki mərhələlərin hər biri kompleks bir nizama sahib bu proses içərisinə inşa edilmiş ağlın ip uclarıdır.(100)
1. İkinci ebeveynden gelen gamet tarafından döllenme, genetik karışımı garantiler. 2. Hücrenin iki dişi hücreye yeniden bölünmesi 3. Genetik malzemenin yarısını içeren dört hücre 4. Zıt cinsiyetteki ikinci canlının gameti 5. Hücrenin iki dişi hücreye bölünmesi 6. Hücre 7. Dişi ve erkek kromozomlar 8. Çekirdek 9. Hücre çekirdeğini sınırlayan zar ayrılmaya başlar ve bu işlem iki kromozomu ayırır. 10. Genetik karakterlerin aktarılması 11. Babaya ve anneye ait kromozomlar, parçalarını birbirleriyle değiş tokuş ederler. 12. Hücrenin iki yeni hücre olarak bölünmesi 13. Her bir kromozomun kromatidlerinin ayrılması 14. Hücrelerin yenilenmesi 15. Kromozomların birleşmesi |
Bir yumurtanın spermle döllenmesi, yeni bir insan hayatının ilk başlangıcıdır. Birleşime katılan binlerce genin her birinin çok özel işlevleri vardır. Bunlar yeni doğacak bebeğin saç ve göz rengini, yüzünün biçimini, iskelet çatısındaki, iç organlardaki, beyin, sinirler ve kaslardaki sayısız ayrıntıyı belirleyen genlerdir. |
Hüceyrənin quruluş daşlarını meydana gətirən cansız, şüursuz atomların plan qurması, layihə qurma, şifrə yazması, şifrə həll etməsi, çox mərhələli tədbirlər görməsi, məlumatın qorunması üçün sistem qurması və bunun kimi digər bir çox şeyi etməsi mümkün deyil. Materialist və darvinist aksiomlardan müstəqil düşünə bilən hər kəs, belə bir nizamın öz-özünə meydana gələ bilməyəcəyini, əksinə çox üstün bir ağılın - Uca Rəbbimizin əsəri olduğunu təqdir edəcək. Allahın istəyi ilə cansız torpaqdakı elementlər canlı bir insan inşa etmək üçün bir yerə gəlir və qüsursuz bir koordinasiya kimi özlərinə verilən vəzifəsi yerinə yetirir. Quranda Allah belə bildirir:
Ki O, yaratdığı hər şeyi ən gözəl yaratdı, insanı yaratmağa palçıqdan başladı. (Səcdə surəsi, 7)
Milyonlarca spermden sadece bir tanesi yumurtanşn koruyucu kabuğunu delmeyi başarşr. Son aşamada spermin kuyruk kşsmş koparak dşşarşda kalır. Böylece döllenme gerçekleşmiştir. Bunun ardından, yeni bir bedenin inşası başlayacaktır. |
Bir yumurtanın spermatozoidlə mayalanması yeni bir insan həyatının ilk başlanğıcıdır. Sperma və yumurta hüceyrələri qarşılaşdıqda səthlərindəki molekulların qarşılıqlı olaraq bir-birlərinə tam oturması sayəsində bioloji olaraq bir-birlərini tanıyırlar. Bəhs olunan molekullar bir-birlərinə kilidlənirlər və sperma hüceyrələri yumurtanın yumşaq qabığına bağlanır. Sperma hüceyrələri bunun ardınca yumurtaya girmək üçün mübarizə aparmağa başlayır.
Milyonlarla sperma arasından nəticədə yalnız biri müvəffəqiyyətli olar. Hər birinin özünə aid genetik proqramı vardır və körpənin cinsiyyəti də daxil olmaqla hər bir sperma digərlərindən bir çox istiqamətdən fərqlidir. Körpənin cinsiyyətini təyin edən genetik mesajı atanın sperması daşıdığı üçün hansı sperma digərlərindən önə keçib yumurtaya girə bilirsə cinsiyyəti o müəyyənləşdirir. Müvəffəqiyyətli olan sperma hüceyrəsinin quyruğu və bütün hissələri ilə yumurtanın içinə daxil olduğu ana da mayalanma deyilir. Məhz bu mərhələlərin hər biri Allahın qədərdə təsbit etdiyi şəkildə inkişaf edir. Allah ayələrində bu həqiqəti insanlara belə bildirir:
Sizi Biz yaratdıq, yenə də təsdiq etmirsiniz? İndi (bətnlərə) axıtdığınız nütfəyə nə deyirsiniz? Onu siz yaradırsınız, yoxsa Biz? (Vaqiə surəsi, 57-59)
Atadan gələn sperma hüceyrəsi ananın yumurta hüceyrəsini mayalandırdığı zaman doğulacaq körpənin bütün irsi xüsusiyyətlərini təyin etmək üçün atanın və ananın genləri birləşər. Birləşməyə qatılan minlərlə genin hər birinin çox xüsusi funksiyaları vardır. Bunlar yeni doğulacaq körpənin saç və göz rəngini, üzünün formasını, skelet quruluşundakı, daxili orqanlardakı, beyin, sinirlər və əzələlərdəki saysız xırdalığı təyin edən genlərdir.
1. Spermatogonyum (46 Kromozom) | 5. Spermler (Her Biri 23 Kromozoma Sahip) |
Erkeklerde sperm oluşumu, ana sperm hücrelerinin (spermatogonyum) bölünmesi ile gerçekleşir. Üreme hücreleri daha ilk bölünmeye başladşklarş andan itibaren bir denetim altşnda hareket ederler. Her bir sperm babadan gelecek genetik bilgiyi taşır. Bu düzen neticesinde, sperm ile yumurta birleştiklerinde oluşan yeni hücrede, insanın hayatının sonuna kadar her hücresinde şifresini taşıyacağı DNA molekülünün ilk kopyası oluşur. |
Sperma ilə yumurta birləşdikdə ibarət olan bu yeni hüceyrədə insanın həyatının sonuna qədər hər hüceyrəsində şifrəsini daşıyacağı DNT molekulunun da ilk nüsxəsi meydana gəlir. Məşhur kimyaçı Prof. Wilder Smith yumurta hüceyrəsində sərgilənən mükəmməlliyi belə vurğulayır:
Yumurta hücresi, 150 mikron (bir mikron milimetrenin binde biridir) büyüklüğünde bir yapşdşr. (üstte) Yumurta ile spermin birleşmesiyle meydana gelen hücrenin, insan görünümü alması için, milyonlarca kez bölünerek çoğalması gerekir. |
İnsan sperması və yumurtası içərisindəki ikiqat spiral sistemi insan bədəninin tamamilə sintez üçün inşa təlimatlarını şifrələnmiş halda saxlayır. Əlifba sistemimiz istifadə olunan insanın genetik məlumatı kağız üzərinə yazılsa, hər biri 500 səhifədən meydana gələn 1.000 cildlik əsər meydana gətirərlər. Bu da cəmi 500.000 səhifə məlumat deməkdir. Daha doğrusu, bir topa iynə ucu qədər insan yumurtasında 500.000 səhifəlik məlumat və kimyəvi təlimat var. Məlumat saxlama və geri çağırma texnologiyasında yumurta və ümumi mənada hüceyrə miniatür bir mükəmməllikdir.(101)
Bir sperma hüceyrəsinin genetik məlumatını yumurta hüceyrəsinə əlavə olunması ilə birlikdə 1027 ədəd atomdan təşkil olunur.(102) Bu atomların fövqəladə birləşməsi nəticəsində yeni doğulacaq bədənin inkişafının bütün mərhələlərində lazım olan bütün məlumatlar da təsdiqlənir. David S. Goodsell Our Molecular Nature (Molekulyar təbiətimiz) adlı kitabında genetik məlumatların birləşməsini belə təsvir edir:
"Ana və atadan bu 46 lent yarısı olur, beləcə, hüceyrələrimizdəki bir-birinə bənzər 23 lent var. Ana və atadan gələn məlumatların oxunmasıyla, uşaqlarda varislik yoluyla keçən xarakter xüsusiyyətləri zəngin bir müxtəliflik meydana gətirir ..." Məsələn, valideynlərdən ikisi də tirozinaz (bir ferment) üçün lazım olan reseptə sahib deyilsə, uşaq albinos olacaq. Burunun və gözlərin şəkli, bədən quruluşu kimi digər şəxsi xüsusiyyətlər də DNT üzərindəki fərqli bölgələrin ortaq hərəkətlərinə bağlı ola bilər və ana-atadan gələn xüsusiyyətləri ustalıqla birləşdirə bilir.(103)
Burada heyrətləndirən bütün canlılarda DNT üzərində daşınan məlumatın açıq şəkildə ağıl ehtiva etməsi və yaradılış həqiqətinin qabardılmasıdır. Ortaya çıxan yeni fərd tamamilə yeni bir genetik proqrama sahib olacaq. Ana və atadan gələn genetik məlumatların birləşməsi tamamlandığı zaman yumurta bir-birinin eynisi olan iki yeni hüceyrəyə bölünür.
1. Dişi | 8. Sperm |
Bir yumurta ilə bir spermanın birləşməsiylə meydana gələn quruluş ziqot adlanır və tək bir hüceyrədən ibarətdir. Embrion-mayalanmış yumurta deyilən ilk hüceyrədən-ziqotdan-meydana gəlir və bir insan görünüşü alması üçün bəhs olunan ilk hüceyrənin çoxalması lazımlıdır. Hüceyrə sanki yüksək bir şüurla bir kompyuter proqramı kimi bir proqram izləyərək bölünməyə başlayır. DNT ziqot içərisində özünün surətini çıxarır. Bu səbəbdən hüceyrədə DNT miqdarı iki qat olur. Bundan sonra hüceyrə dərhal bölünməyə başlayır. Bu DNT-lərdən biri bir hüceyrəyə gedərkən, digər DNT ikinci hüceyrəyə köçürülür. Beləliklə, hüceyrə ikiyə bölünmüş olur. Bölünmələr ta ki ana qarınında bir körpənin meydana gəlməsinə qədər davam edir. Bu əməliyyat o qədər çox təkrarlanır ki, ilk hüceyrənin, embrion halına gələnə qədər trilyonlarca dəfə bölünməlidir.
Embrionun hamısının inkişafı hər bir hüceyrənin digər hüceyrələrdən aldığı və onlara göndərdiyi mesajlar yolu ilə koordinasiya içində reallaşar. Hüceyrələrin ortaq şəkildə uyğunluq içində işləyə bilməsi, genetik təlimatlar istiqamətində aralarında davamlı molekulyar bir dialoq olmasından qaynaqlanar. Bəhs olunan təlimatlar körpənin genetik proqramı içində ana-atadan gələn hüceyrələrin birləşdiyi ilk gün meydana gələr. Bundan sonra hüceyrə hər bölünəndə və yeni iki hüceyrə meydana gətirəndə bütün genlərin eyni surəti çıxarılır və hər yeni hüceyrəyə çatdırılır. Bu səbəblə bədənimizdəki hər hüceyrə qəti olaraq eyni genlərə malikdir və genetik proqramın hamısını özündə saxlayır.(104)
Bədənimizdəki bütün hüceyrələr olduqları yer fərqli olsa da (məsələn, böyrək, qaraciyər ya da qol) eyni məlumatı daşıyar. Lakin fərqli hüceyrə növləri, eyni məlumat bankının fərqli hissələrini istifadə edir və onlar istiqamətində fərqli vəzifələr həyata keçirirlər. Eynilə kompyuterlərdə olduğu kimi məlumatın orijinalı, ana əməliyyat mərkəzindən-DNT üzərindən-daşınmaz. Bunun yerinə surətləri çıxardılar və surətlər lazımlı yerlərə daşınar.
İnsan hüceyrələri strukturundan asılı olaraq fərqlilik göstərərlər. Məsələn, qaraciyər hüceyrələri, əzələ hüceyrələri və sinir hüceyrələri fərqli şəkillərdə olmaları ilə bərabər eyni zamanda fərqli zülallar çıxarırlar və çox fərqli biokimyəvi funksiyaları həyata keçirirlər. Lakin hamısında mayalanmış yumurtadan varislik yoluyla aldıqları bir növ DNT var. Amma hər hüceyrə bu DNT-dəki genetik məlumatın fərqli bölgələrini istifadə edir. Əgər hüceyrələr eyni genetik məlumatın fərqli bölgələrini istifadə etməsələr və birtipli hüceyrə kimi çoxalsaydılar, o zaman insan əmələ gəlməzdi. İnsan yalnız sümük yığını və ya yalnız dəri kütləsi kimi bir varlıq ola bilərdi. Ancaq Rəhman və Rəhim olan Allah "Həqiqətən, Biz insanı ən gözəl bir şəkildə yaratdıq." (Tin Surəsi, 4) ayəsiylə də bildirdiyi kimi, bizi, estetik, simmetrik və üstün xüsusiyyətlərə sahib bir canlı olaraq yaratmışdır.
1- karaciğer hücresi, |
Hüceyrə bölünməsi zamanı hər yeni hüceyrə daha əvvəl bəhs etdiyimiz bütün kompleksliyə malikdir: DNT, mRNT, tRNT, ribosomlar, zülallar, fermentlər və s. Bütün bunlardan saniyədə təxminən beş min ədəd yaradılır.(105) Prof. Gerald Shroederin sözüylə "Həyatın möcüzəvi təbiəti incəliklərdə gizlidir."(106) Səkkizinci həftəyə gəlindikdə isə bütün əsas qisimləri diqqətə çarpan olan embrion dölə çevrilir.(107) Elmi yazar Dr. Jerry Bergman hüceyrə bölünməsi ilə əlaqədar bir məqaləsində bunları ifadə edir:
Hüceyrənin bölünməli DNT-nin bütün uzunluğu boyunca ayrılması, köçürülməli və yeni hüceyrə üçün təkrar qablaşdırılmalıdır. Heç kim hüceyrələrin bu topoloji (bucaqlı olmayan şəkildə həndəsəsi) problemi necə həll etdiyini bilmir.(108)
Hüceyrənin içində hər cür problem üçün əvvəldən düşünülmüş həllər mövcuddur və bunlar daha ilk hüceyrənin genetik məlumatında qeydli tapılar. İndiyə qədər izah etdiyimiz nümunələrdən hər biri insanın qüsursuz şəkildə yaradıldığının açıq-aşkar dəlillərindəndir. Yaradılışdakı möcüzələr bir kitaba sığmayacaq qədər çoxdur.
Hüceyrədəki təəccüblü hadisələrdən bir başqası isə genetik proqramın hamısının hər an aktiv vəziyyətdə olmamasıdır. Normal olaraq genetik məlumatın hamısının istifadəyə açıq ya da bağlı olması gözlənilır. Ancaq belə bir vəziyyətdə hər hüceyrə tək öz surətini çıxarar və tək tip hüceyrə yığını əmələ gətirdi. Çıxarılan hüceyrələrin bu dərəcə müxtəlif olmalarının və fərqli vəzifələrə sahib olmalarının səbəbi genlərin açılıb bağlanma xüsusiyyətlərinin olmasıdır.
1. Koryonik kese | 5. Göbek kordonu |
Sekizinci haftaya gelindiğinde, resimde görüldüğü gibi, bütün temel kısımları belirginleşmiş olan embriyo, cenine dönüşür. Tüm bu gelişim, genlerde kayıtlı plan dahilinde gerçekleşir. |
Genlər kimyəvi dillə yazılmış cümlələr kimidir. Hər hüceyrə genlərindən yalnız bir hissəsini açar və genin açıq olan qismindəki məlumatları əks etdirir. Bu vəziyyətdə genlərin qalanı isə bağlı vəziyyətdədir. Genlərin açılıb bağlanma müddəti gen təşkili (gen tənzimlənməsi) olaraq ifadə edilir.
İnsanın normal inkişafında gen təşkilinin çox əhəmiyyətli bir yeri vardır. İnkişaf əsnasında genlərin fərqli bölgələri açılır və bağlanır; beləcə, bir beyin hüceyrəsi bir qaraciyər, ya da əzələ hüceyrəsindən fərqli görünür və fərqli funksiya yerinə yetirir. Hüceyrənin növü daha əvvəl də ifadə etdiyimiz kimi, çıxardığı zülalların cinslərinə və miqdarına görə müəyyən edilir. Çıxardığı zülallar vasitəsilə hüceyrə qaraciyər, ya da mədə, dəri və ya əzələ hüceyrəsi olaraq təyin olunar. Hüceyrələrə hansı zülalları təşkil edəcəklərini bildirən isə yenə genlərdir. Bu istehsal müəyyən genlərin açıq müəyyən genlərin də bağlı mövqedə olmaları nəticəsində baş verir. Məsələn, qaraciyər hüceyrələri dəri hüceyrələrindən fərqli gen setlərini açaraq, hər hüceyrənin fərqli zülallar çıxarmasını və fərqli funksiyalara sahib olmalarını təmin edirlər.
Yerin bitirdiklerinden, kendi nefislerinden ve daha bilmedikleri nice şeylerden bütün çiftleri yaratan (Allah çok) yücedir. |
Genler vücuttaki hücrelere hangi proteinleri yapacaklarını söyledikleri için, genler olmadan bir hücre, sadece kısa bir süre için yaşayabilir. Çünkü bir hücrenin ne yapması -hangi proteinleri üretmesi gerektiği- konusunda talimatlara ihtiyacı vardır. Yoksa taze proteinler, kısa bir zaman içerisinde biter ve hücre yaşamsal faaliyetlerini gerçekleştirmediği için ölür. Örneğin genler hücrelere belli zamanlarda kanın pıhtılaşmasını sağlayan özel proteinler yapmasını söylerler. Hatalı genler ise bunu başaramazlar, bu nedenle kanın pıhtılaşma mekanizması bozukluğu olan hemofili hastalığı görülür.
İnsan vücudunun, bazı proteinleri ömrü boyunca, bazılarını da sadece ihtiyaç olan zamanlarda üretmesi gerekir. Bu yüzden bütün genler, bir hücrenin doğru miktarda proteini, tam ihtiyacı olan zamanda üretmesini sağlayacak şekilde düzenlenirler. Örneğin gelişen embriyodaki birçok protein çok kısa süre için gereklidir. Belli bir hücre tarafından üretilen proteinler ise, embriyonun neresinde olduğuna, embriyonun yaşına ve kendi genlerinden ve diğer hücrelerden aldığı talimatlara bağlıdır. Ancak bilim adamları hücrenin, elindeki planın hangi bölümünü ne zaman devre dışı bırakması gerektiğini nereden bildiğini cevaplayamamışlardır. Bazı genler, yani her özelliğe ve organa ait dosyalar, tam gerektiği anda ve doğru zamanda engellenirken, kimileri üzerindeki kilitlerin nasıl olup kalktığı, baskıcı genler ile baskıyı ortadan kaldıran genleri harekete geçiren komutları kimin verdiği, bilim adamlarına göre tamamen karanlıkta, cevap bekleyen sorulardır.
Bilimsel literatürde düzenlenme (regulation) olarak geçen bir kavramın, tesadüfen gerçekleşen bir süreç olduğunu iddia etmek kuşkusuz bilimsellikle bağdaşmayan bir durumdur. Burada da aynı gerçekle karşı karşıya kalırız: Ortada muhteşem bir plan ve akıl vardır; tüm bu planın ve olağanüstü sistemin sahibi Alemlerin Rabbi olan Allah'tır ve O'ndan başka ilah yoktur.
Hücrelerin bir yandan da birbirleri ile iletişim kurmaları, gruplaşmaları ve ortaklaşa çalışmaları neticesinde minyatür bir insan oluşmaya başlar. Embriyonun tam bir vücuda sahip olması için üç hafta daha gereklidir. Yirmi dördüncü gündeyken, embriyonun henüz kolları görünmez, fakat iki gün içerisinde, yirmi altıncı güne gelindiğinde vücudun her iki yanında kollar tomurcuk halinde belirir. Kırk sekiz saat içerisinde, kolların üst ve alt kısımlarının sınırları belirlenir. Birkaç gün sonra ise bacaklar belirmeye başlar. Sonraki ay bacaklar uzamıştır; artık el ve ayak parmakları gelişir.109
Embriyoda Organ ve Organ Sistemlerinin Gelişimi | |
1- Boynun bükülmesi, | a. 5. hafta |
Hücreler bölündükçe farklılaşır, yani farklı görevler edinir ve vücutta bulunmaları gereken bölgelere giderler. Birbirinin aynı hücrelerden oluşan bir et yığını değil de, bir kısmı, örneğin göz hücresi olup tam olması gerektiği yere, bir kısmı kalbi oluşturup göğüs kafesindeki yerine gider veya deri hücresi olarak bütün vücudu kaplar. |
Bizim sadece seyircisi olabildiğimiz tüm bu aşamalar, DNA'daki inşa planının birer parçasıdır. Herşey son derece kontrollü, hiçbir karmaşa olmadan gerçekleşir. Elbette ki böylesine kusursuz bir düzenin olduğu bir ortamda, tesadüflerden bahsetmek akılcılıkla bağdaşmaz. Üstelik canlıların tesadüfi etkilerle şekillendiğini öne süren, Darwinist bilim adamlarının kendileri de, insanın oluşumunu açıklarken, şaşırtıcı bir düzenden, alınmış bir dizi tedbirden, akılcı hareketlerden, ekonomik ve verimli sistemlerden, iş birliği ve uyumdan bahsederler. Ancak buradaki çelişki açıktır; tesadüften bahsedilen bir yerde, yalnızca karmaşa, düzensizlik ve uyumsuzluk olacaktır.
Histon |
Hücrelerin programlanmış bir şekilde farklı farklı proteinler üretip farklı organlara dönüşmesi olayına, tıp dilinde "farklılaşma" ya da "morfogenez" denir. Hücreler bölündükçe farklılaşır, yani farklı görevler edinir ve vücutta bulunmaları gereken bölgelere giderler. Birbirinin aynı hücrelerden oluşan bir et yığını değil de, bir kısmı, örneğin göz hücresi olup tam olması gerektiği yere, bir kısmı kalbi oluşturup göğüs kafesindeki yerine gider veya deri hücresi olarak bütün vücudu kaplar. Tüm hücreler, oluşturacakları dokunun gerektirdiği kadar çoğalır ve bu dokular da gerekli yapıyı inşa etmek üzere yan yana gelerek organları oluşturmaya başlarlar.
Tüm bu olaylar sırasında hücreler, titizlik gerektiren bir inşaat sırasında, yakın iş birliği içinde çalışan bir ekip gibidir. Her biri planın tümünü bilir ve yoğun bir haberleşme ve iş birliği içinde çalışırlar. Peki bu kadar ileri düzeyde bir düzen ve koordinasyon nasıl gerçekleşmektedir? Hücreler nereye gideceklerini, hangi organın parçası olacaklarını ve gittikleri yerde ne yapacaklarını nereden bilmektedirler? Aynı zamanda diğer hücrelerle bu derece uyum içinde nasıl hareket etmektedirler? İsrailli biyofizikçi Dr. Lee Spetner da buradaki mucizevi yaratılışa şöyle dikkat çekmektedir:
Gelişim programı nasıl çalışıyor, nasıl bu kadar mükemmelş Gördüğümüz gibi gelişim ikiye bölünen tek bir hücre ile başlar. İki daha sonra dörde bölünür ve bu böyle devam eder. Bir noktadan sonra hücreler farklılaşır, daha doğrusu karakter değiştirirler. Sonunda hücrelerin bir kısmı bir tür doku ya da organa dönüşürken, diğer hücreler de başkalarına dönüşür. Bu her defasında neredeyse aynı kusursuzlukla gerçekleşir. Bu nasıl olur?110
Bu soruların cevabı son derece açıktır: Canlılar kusursuz bir şekilde yaratılmışlardır ve yaratılışlarındaki sanat ve ilim herşeyin Rabbi olan Yüce Allah'a aittir. Bir ayette şöyle haber verilmektedir:
Gökleri ve yeri hak olmak üzere yarattı ve size düzenli bir biçim (suret) verdi; suretlerinizi de güzel yaptı. Dönüş O'nadır. (Teğabün Suresi, 3)
Diğer taraftan proteinler de, çeşitli hücreler için farklı tiplerde üretilir. Bir embriyo anne karnında gelişirken, embriyonun gözlerini oluşturacak hücrelerdeki DNA'lar, yalnız göz organı ile ilgili proteinleri üretirler. Aynı şekilde embriyonun beynini oluşturacak hücrelerin DNA'ları ise, yalnız beyin organı ile ilgili proteinleri üretir.
Burada önemli olan nokta şudur. İnsanın kemik hücresi olsun, karaciğer hücresi olsun, böbrek hücresi olsun, vücudunun her bölgesindeki hücrelerin içindeki DNA'larda, insanın bütün organlarını oluşturacak bilgiler saklıdır. Fakat saklanan bu bilgilerden, yalnızca ilgili organ için üretilecek proteinlerin meydana getirilmesi sağlanır. Diğer bir ifadeyle, her hücrede, insan vücudunun her organına ait protein bilgileri saklanır; fakat bu proteinlerin hepsi üretilmez. Yalnız meydana getirilecek organla ilgili proteinler üretilir. Bunun sağlanması için de, DNA'nın üzeri, o organ için gerekli olmayan proteinlerin üretilmesini engelleyecek şekilde "histon" adı verilen özel bir proteinle örtülür. Bugün bilim adamlarını merakta bırakan en büyük sırlardan birisi ise, hücrelerdeki "histon"ların, hangi genlerin üzerini örtüp hangilerinin üzerini açık bırakacağını nereden bildikleridir. Çünkü proteinler de, cansız atomlardan oluşan birer moleküldür. Şuursuz ve aklı olmayan atomların, bu derece muazzam bir yaratılış harikasını meydana getiremeyeceği açıktır.
Hücrelerdeki başkalaşım ve yapılanma esnasındaki koordinasyon da, DNA molekülü tarafından sağlanır. Ancak DNA, ne en son teknolojiyle donatılmış laboratuvarlarda çalışan bir biyokimyager, ne de saniyede trilyonlarca işlem yapabilen bir süper-bilgisayardır. DNA, karbon, fosfor, azot, hidrojen ve oksijen gibi atomlardan oluşan bir moleküldür.
Şimdi düşünelim ve kendi kendimize soralım: İnsan vücudunda bulunan trilyonlarca hücre, bölünerek birbirinden çoğalıyor. Ancak her hücredeki farklı gen, farklı zamanlarda harekete geçiyor ve bu şekilde hücrelerde başkalaşım sağlanıyor. Diğer bir deyişle, ilk hücreden sonra bölünerek çoğalan her hücrede, tüm genetik bilgi vardır; yani her hücre aslında kalp kası, deri, alyuvar veya vücudun herhangi başka bir dokusunu üretme yeteneğine sahiptir. Her hücre, o vücut için tam bir DNA tarifine sahip olsa da, gelişmenin farklı aşamalarında ve farklı organlarda sadece bazı genler aktiftir. Örneğin, böbrek oluşum ve fonksiyon kodları her hücrede bulunur; ancak sadece ilgili genler, gelişme sırasında, belirli zamanlarda, bu organda aktif olur. Benzer olarak, belli enzimler -örneğin glikoz 6-fosfat- esas olarak karaciğerde bulunur, fakat diğer organların her hücresi bu proteinin tarifine sahiptir, ama asla bu proteinin üretimini yapmaz. Örneğin göz hücresi bu enzimi üretmez, sadece göz için gerekli olanları üretir. Sinir hücreleri, beyin ve organlar arasında gidip gelen uyarı ve emirleri taşıyacak, karaciğer hücreleri toksinleri zararsız hale getirecek ve yağ hücreleri zayıf dönemler için yiyecek depolayacak şekilde uzmanlaşırlar. Bunların hiçbiri mide ile ilgili enzimleri üretme hatasına düşmez. Peki bu kusursuz iş bölümünü kim yapmaktadır? Hücrelere bölünme ve bölündükten sonra farklı konularda uzmanlaşma emrini kim vermektedir? Dahası, tüm hücreler itaat şuuruna nasıl sahiptirler ve nasıl böylesine kusursuz bir disiplin ve organizasyon içinde çalışmaktadırlar? Bunların hiçbirinin tesadüfen gelişen olayların sonucunda oluşmuş, başıbozuk sistemler olmadığı son derece açıktır. Tüm bunlar "gökten yere her işi evirip düzene koyan" Yüce Rabbimiz'in izniyle gerçekleşmektedir. (Secde Suresi, 5)
Hücrelerin sadece doğru zamanda doğru yerde bulunmaları ve doğru genleri aktif hale getirmeleri ile de, bu kusursuzluk bitmemektedir. Hücreler aynı zamanda yaşamın doğru safhasında, doğru miktarlarda bulunmalıdır. Bazı "bakım" genleri, hemen hemen bütün hücrelerde, her zaman çalışır. Diğer genler, bazı hücrelerde birkaç saatten az işlevini yapar, sonra ileride çalışmak üzere bekleme konumuna geçer. Örneğin emzirme sırasında süt üretimi genler tarafından hızlandırılır. Mevcut bilgi, uygun zamanda, uygun miktarda ve uygun yerde harekete geçirilir. DNA'da saklı milyarlarca bilginin bu kadar şuurlu, planlı, iradeli, hesaplı ve akılcı idaresi ve kullanımı, evrimcilerin "tesadüf" iddiaları ile kesinlikle açıklanamaz. Buna rağmen mikroskobik bir alanda gerçekleşen olağanüstü planlı ve organize olayların nedeni olarak, tesadüfleri görmek, büyük bir mantık çöküntüsüdür. Nitekim evrimciler de, hücrelerdeki bu farklılaşma ve kusursuz görev dağılımına bir açıklama getirmekten çok uzak olduklarını kabul etmektedirler. Evrimci mikrobiyoloji profesörü Ali Demirsoy şu itirafta bulunur:
Özünde, döllenmiş bir yumurtadan, çok değişik yapıda ve işlevde birçok hücre grubunun meydana gelmesi, şimdiye kadar doyurucu bir şekilde açıklanamamıştır.111
National Geographic Topluluğu'nun bir yayını olan The Incredible Machine (İnanılmaz Makine) adlı kitapta ise, insanın yaratılışının bilim adamlarınca açıklanamamasından şöyle bahsedilmektedir:
Yüz adet özelleşmemiş hücre, dünyadaki en kompleks omurgalıyı –insanı- meydana getirecek şekilde trilyonlarca hücre üretmelidir. Farklılaşma olayı, yani hücrelerin nasıl olur da farklı formlara dönüştükleri, bilimin çözülmesi en güç problemlerinden biri olarak düşünülmektedir. DNA'nın emirleri ne şekilde hücrelere iletilmektedir? Yaşam hikayesi önceden döllenmiş yumurtada yazılı olarak mevcut mudur? DNA emirleri, yumurta hücresi bölündüğü zaman, döl hücreleri için bölümlere mi ayrılmıştır?... Bu noktada yeni gizemli olaylarla karşılaşırız. Bugün tüm hücrelerin genelleşmiş hücrelerden kaynaklandığını ve her bir hücrenin tüm vücudun genetik şifresini içerdiğini biliyoruz. Fakat tüm hayatın oldukça kapsamlı bilgisini taşıyan bir hücre, nasıl oluyor da bir insanın gelişiminde, tam olarak oynaması gereken rolü oynayabiliyor? Nasıl oluyor da herhangi bir şeye dönüşebilen bir hücre, özel bir şeye dönüşüyor? Örneğin retinadaki bir çubuk hücresi nasıl oluyor da, ışığı absorbe eden bir protein üretme konusundaki emirlere uyacak şekilde yapılanmıştır? Ya da bir pankreas hücresi insülin üretmeyi nereden bilmektedir?... Biz bu soruların tümüne cevap verememekteyiz.112
Dr. Lee Spetner ise, tek bir hücreden düşünebilen bir insanın oluşumunu şu sözlerle ifade eder:
Gözlerin, kolların ve bacakların, hatta parmaklardaki tırnaklar ve kirpiklerin kusursuzluğu. Bu mükemmel ve inanılmaz derecede kompleks bir canlı, nasıl tek bir hücreden meydana geldi? Ne tür bir program böyle bir gelişmeyi yönetmiş olabilir. Görebilen gözler, işitebilen kulaklar, düşünebilen ve kompleks organlarının hareketlerini yönlendiren bir beyin, hepsi tek bir hücreden meydana geldi. Her birimizin tek bir hücreden meydana gelmiş olması ve birçok faaliyeti yerine getirebilen, düşünebilen bir varlığa dönüşmesi gerçekten akıl almaz.113
Tüm bu olağanüstü olayların, tesadüflerin veya hücrenin kendi eseri olamayacağı açıkça bellidir. Peki, hücrede meydana gelen bu olayları yöneten, belli bir amaca yönelik olarak yaratan, milyarlarca bilgiyi, gözle görülmeyecek kadar küçük bir alana sığdıran akıl ve güç kime aittir? Bu sorunun tek bir cevabı vardır: Yüce Rabbimiz sonsuz rahmetiyle insanı, şu anki haliyle düzgün bir surette yaratmıştır ve gerek bedenindeki gerekse çevresindeki düzeni insana nimet olarak sunmaktadır. Bir ayette şöyle bildirilmektedir:
Size her istediğiniz şeyi verdi. Eğer Allah'ın nimetini saymaya kalkışırsanız, onu sayıp-bitirmeye güç yetiremezsiniz. Gerçek şu ki, insan pek zalimdir, pek nankördür. (İbrahim Suresi, 34)
1. Hücre | 4. Kopyalanmayı kesen hücre |
Genlerin en önemli görevlerinden biri de, embriyoların nasıl geliştiğini kontrol etmektir. Bu süreçteki yoğun düzenlemeler, bölünen hücrenin DNA'sının düzgün olarak kopyalandığına, DNA'daki hataların onarıldığına ve her yeni hücrenin tam bir set kromozom aldığına emin olunmasını sağlar. Bu süreçte, bazı genlerin hataları kontrol etmesini ve bir şey yanlış giderse, onarım için işlemleri durdurmasını sağlayan denetim noktaları vardır. Eğer bir hücrenin DNA'sında tamir edilemeyecek bir hata olursa, "apoptosis" denilen programlanmış "hücre ölümü" gerçekleşebilir. Bu, vücudun ihtiyacı olmayan hücrelerden kurtulması için yaygın bir yöntemdir. Apoptosis yapan hücreler parçalanır ve makrofaj denilen bir tür akyuvar hücreleri tarafından geri dönüşümü yapılır. Apoptosis, vücudu kansere sebep olabilecek, genetik açıdan hasarlı hücrelerden korur. Kanser, bilindiği gibi hücre bölünmesinin normal düzenlemesi bozulduğunda oluşur. Bölünme kontrolsüz, düzensiz gerçekleşir ve kanserli bir tümöre yol açan genetik bozuklukları biriktirir. Apoptosis ayrıca embriyonun gelişiminde ve yetişkin birinin dokularının korunmasında çok önemli bir rol oynar.
Moleküler biyolojinin en önemli buluşlarından biri, bazı genlerin bazıları üzerinde daha etkili olduğunun keşfedilmesidir. Bunun sebebi, genlerin bu yetki derecelerine göre organize olmalarıdır. Örneğin bazı genler sadece hemoglobin yapılması, saçın uzaması veya sindirim enzimlerinin üretilmesi gibi sabit işlerden sorumludur. Bu moleküler işçilerin üzerinde ise "düzenleyici genler" bulunur. Bunlar bu işçi genleri çalıştırır ve durdururlar. Örneğin, çocukluk döneminde hemoglobin geninin çalışmasını durdurur, gerektiğinde de çalıştırırlar. Düzenleyici genler, hem işçilerin hem de orta dereceli yönetici genlerin üzerinde üst düzey kontrol geni olarak hareket ederler. Bunların kararları, düzinelerce hatta yüzlerce alt birimi etkiler. Bu genler o kadar hayati önem taşır ki, embriyo döneminde zarar görmeleri ölümcül olabilir.
Bu, üzerinde dikkatle düşünülmesi gereken bir bilgidir. Genler, atomlardan oluşan moleküllerdir. Peki bu moleküller, aralarında böylesine düzenli bir organizasyonu nasıl kurmuşlardır? Nasıl olup da, bir molekül bir insanın boyunun uzamasını durdurma kararı alır, bu kararını diğerine iletir, diğeri ise bu kararı nasıl anlayıp uygulamaya koyar? Bu disiplinin kurucusu kimdir? Dahası, milyonlarca yıldır, trilyonlarca gen, aynı disiplin, itaat, akıl ve şuurla görevini eksiksiz yerine getirmektedir. Böyle bir sistemin tesadüfen oluştuğunu iddia etmek, çok büyük bir safsatadır. Genleri, en akılcı ve en kusursuz biçimde programlayan şüphesiz, herşeyin Rabbi olan Allah'tır.
De ki: "Göklerin ve yerin Rabbi kimdirş" De ki: "Allah'tır." De ki: "Öyleyse, O'nu bırakıp kendilerine bile yarar da, zarar da sağlamaya güç yetiremeyen birtakım veliler mi (tanrılar) edindinizş" De ki: "Hiç görmeyen (a'ma) ile gören (basiret sahibi) eşit olabilir miş Veya karanlıklarla nur eşit olabilir miş" Yoksa Allah'a, O'nun yaratması gibi yaratan ortaklar buldular da, bu yaratma, kendilerince birbirine mi benzeştiş De ki: "Allah, herşeyin yaratıcısıdır ve O, tektir, kahredici olandır." (Rad Suresi, 16)
1. Hücre ölümü | 8. Fosforilasyon |
Eğer bir hücrenin DNA'sında tamir edilemeyecek bir hata olursa, “apoptosis” denilen programlanmış “hücre ölümü” gerçekleşebilir. Böylece vücut, ihtiyacı olmayan hücrelerden kurtulur. Apoptosis, vücudu kansere sebep olabilecek, genetik açıdan hasarlı hücrelerden korur. Bu sistem, Rahman ve Rahim olan Allah'ın üzerimizdeki bir korumasıdır. |
Hücre bölünmesi iki temel şekilde gerçekleşir ve bunların her biri tam olması gerektiği zamanda ve gerektiği şekilde olur. Bunlardan ilki, döllenme esnasında gerçekleşen "mayoz" bölünme şeklidir. Mayoz bölünme, yumurta ve sperm hücrelerini oluşturan hücre bölünmesi çeşitidir.
Bu bölünme neticesinde insanların her nesilde aynı kromozom sayısına sahip olması mümkün olur. Söz konusu hücreler kromozomlarını, yumurta ve sperm hücrelerini oluşturmak için yarıya -46'dan 23'e- indirirler. Döllenme esnasında sperm ve yumurta hücreleri birleştiğinde, böylece embriyo da 46 kromozoma tamamlanmış olur. Peki bu matematik hesabını kusursuzca kim yapmaktadır? Hücrelerin kendi kendilerine böyle bir öngörüye sahip olmaları, birleştiklerinde normal bir insan kromozomu oluşturmak için, neler yapmaları gerektiğini bilmeleri mümkün değildir. Onları bir ölçüye göre hareket ettiren, bu kusursuz sistemi kuran, elbette üstün kudret sahibi Allah'tır. Bir Kuran ayetinde şöyle haber verilmektedir:
... Elbette Allah, Kendi emrini yerine getirip-gerçekleştirendir. Allah, herşey için bir ölçü kılmıştır. (Talak Suresi, 3)
Rabbimizin insanın oluşumunda mayoz bölünmeyi var etmesinin çok büyük hikmetleri vardır. Örneğin her birleşme sırasında ya sadece babadan ya da sadece anneden gelen kromozomlar, yeni embriyonun kromozomlarını oluştursaydı, yine her zigot hücresi normal bir insan gibi 46 kromozoma sahip olurdu, ancak o zaman dünyadaki insan çeşitliliği olmazdı. Her yeni doğan bebek ya annesinin ya da babasının bir kopyası olurdu. Bu yüzden mayoz bölünme şekli son derece hikmetlidir ve kusursuz bir düzenle insanın ilk yaratıldığı andan itibaren işlemektedir. Hücrelerin bu tür bölünmesi esnasında, "DNA karışımı" (DNA shuffling) süreciyle genetik çeşitlilik mümkün olmaktadır. Olası o kadar çok DNA kombinasyonu bulunmaktadır ki, aynı iki ebeveynin farklı döllenmelerde tamamen birbirinin aynı bir çocuk dünyaya getirme ihtimali dahi, sonsuz derecede küçük bir sayıdır. Yaklaşık olarak yetmiş trilyonda bir ihtimaldir.114
Mayoz Bölünme |
1- Anne ve babadan gelen kromozomlar 23'lük çiftler halinde gruplaşır. |
Mayoz bölünme, yumurta ve sperm hücrelerini oluşturan hücre bölünmesi çeşitidir. Böylece, her yeni doğan bebek, annesinin ve babasının genlerinin karışımı yeni bir insan olur. |
Prof. Gerald L. Schroeder genetik bilgilerin karışması esnasında, bir anormallik olmadan son derece düzgün ve estetik görünümde bir insanın var olmasındaki olağanüstülüğe de dikkat çekmektedir:
İnsan genomunda mevcut olan özellik takımları arasında, 5 milyondan fazla farklı kombinasyon kurulması olasıdır. Bu çeşitliliğe ek olarak, çiftler, hücrenin merkezi düzleminde sıralandıklarında, genleri çaprazlama olarak değiş tokuş ederler... Yeni kromozom kümelerinden her biri, hem anneden hem de babadan parçalar içerir. Bu safhada olası kombinasyon sayısı trilyonlara ulaşır. Bu devasa potansiyel çeşitlilik düşünüldüğünde, iki insanın hiçbir zaman için birbirine tıpatıp benzememesi şaşırtıcı değildir. Bütün bu genetik karmaşıklığa rağmen, doğan çocukların büyük bir çoğunluğunun normal görünümlü olması ise şaşırtıcıdır.115
Mitoz Bölünme | |
1. Kromatin | 7. Çekirdek |
Mitoz bölünmede ise, hücre, kromozomları da dahil olmak üzere bütün içeriğini kopyalar ve iki ikiz yavru hücre olarak bölünür. Böylece yeni dokuların inşa edilmesi mümkün olur. |
DNA dizilimindeki hataların ne denli tehlikeli sonuçları olduğuna önceki bölümlerde değinmiştik. Ayrıca genlerde ufak tefek düzenlemelerin çok yönlü olumsuz sonuçları olduğu göz önünde bulundurulursa, dev bilgi bankasının karışımından böylesine kusursuz bir insanın ortaya çıkması, Allah'ın sonsuz kudretinin delillerinden biridir. Bir ayette Yüce Rabbimiz şöyle buyurmaktadır:
O Allah ki, yaratandır, (en güzel bir biçimde) kusursuzca var edendir, 'şekil ve suret' verendir. En güzel isimler O'nundur. Göklerde ve yerde olanların tümü O'nu tesbih etmektedir. O, Aziz, Hakimdir. (Haşr Suresi, 24)
İkinci hücre bölünme şekli ise "mitoz" bölünmedir. Mitoz bölünme sırasında hücre, kromozomları da dahil olmak üzere bütün içeriğini kopyalar ve iki ikiz yavru hücre olarak bölünür. Böylece yeni dokuların inşa edilmesi mümkün olur. Örneğin kalbi oluşturmak için binlerce kalp hücresine ihtiyaç vardır. Bir mide veya böbrek hücresi bu kalp hücrelerinin yerini alamaz, dolayısıyla fonksiyonel bir kalp oluşturacak kadar kalp hücresinin çoğalması gereklidir. Diğer taraftan parmağınızı kestiğinizde de, hemen burada yeni deri hücreleri bölünerek, kesik bölgeyi tamamlayacak şekilde çoğalır. Aynı şekilde bir bebeğin çocukluk ve gençlik dönemlerinde büyümesi de, hep mitoz bölünmeler sayesinde mümkün olur. Kemik hücreleri düzgün bir şekilde çoğalarak önce bir çocuk, sonra bir yetişkin iskeleti inşa ederler.
Bu süreç öylesine önemlidir ki, mitozun aşamaları bir kısım genler tarafından dikkatle kontrol edilir. Çünkü mitoz bölünme olması gerektiği gibi düzenlenmezse, kanser gibi sağlık sorunlarıyla karşılaşılabilir. Buradaki mükemmellik çok dikkat çekicidir. Bir hücrenin içinden yine eksiksiz bir hücre çıkmaktadır. Öyle ki bu hücre kendi gibi yeni hücreler üretebilecek tam bir donanıma sahiptir.
Ayrıca hemen döllenmeden sonra mitoz bölünmenin başlaması da son derece şaşırtıcıdır. Hücreler, yeni bir bebeğin oluşması için olağanüstü bir kapasiteyle bölünmeye başlarlar. Organları şekillendirirler; bunlar arasındaki bağlantıları kurarlar ve dokuz ay içinde düzgün bir insan görünümü alırlar. Burada tecelli eden yüksek şuur, belli bir amaca yönelik gerçekleşen aşamaların her biri, Allah'ın emri, O'nun ilhamı ile olur. Kuran'da Rabbimiz şöyle buyurmaktadır:
Gerçek şu ki, insanın üzerinden, daha kendisi anılmaya değer bir şey değilken, uzun zamanlardan (dehr) bir süre (hin) gelip-geçti. şüphesiz Biz insanı, karmaşık olan bir damla sudan yarattık. Onu deniyoruz. Bundan dolayı onu işiten ve gören yaptık. Biz ona yolu gösterdik; (artık o,) ya şükredici olur ya da nankör. (İnsan Suresi, 1-3)
De ki: "Sizi inşa eden (yaratan), size kulak, gözler ve gönüller veren O'dur. Ne az şükrediyorsunuz?" (Mülk Suresi, 23)
DNA molekülündeki kusursuzluğun ve düzenin önemini ortaya koyan unsurlardan biri de genetik hastalıklardır. Herhangi bir molekülün yaptığı tek bir hata, insanın zarar görmesine hatta ölmesine neden olabilir. Ama bu moleküller, üstün bir aklın emrinde olduklarını açıkça gösterir ve yaptıkları işte hataya düşmezler. Bedeninizdeki 100 trilyon DNA molekülü, DNA'yı meydana getiren nükleotidler, hücreyi inşa eden proteinler, aradaki trafiği mükemmel bir şekilde yönlendiren enzimler, enzimleri meydana getiren amino asitler ve 100 trilyon DNA'yı içinde barındıran ve "sizi" meydana getiren 100 trilyon hücre, benzersiz üstünlükte bir organizasyon ve düzene sahip yapılardır.
Kromozom 1: Kromozom 5: Kromozom 19: Kromozom 7: Kromozom 8: Kromozom 14: Kromozom 20: Kromozom 13: |
İlgili kromozomların yanında, bu kromozomlarda oluşan bozukluklar, yani mutasyonlar sonucu ortaya çıkan hastalıklardan bir kısmı yazılıdır. Tüm bu genetik hastalıklar, DNA'daki hassas denge ve düzeni göstermekte; ayrıca canlıların mutasyonlar yoluyla gelişmesinin imkansızlığını ortaya koymaktadır. |
DNA'da yer alan bilgilerin ne kadar hassas bir düzen ve dengeye sahip oldukları göz önünde bulundurulduğunda ise, tesadüfi oluşumun ne kadar imkansız olduğu daha da iyi anlaşılır. Daha evvel detaylı yer verdiğimiz gibi, üç milyar harften oluşan DNA'daki bilgiler, A-T-G-C harflerinin birbiri ardına özel ve anlamlı bir sıra içinde dizilmesi ile oluşur. Ancak bu sıralamada tek bir harf hatasının dahi olmaması gerekir. Ansiklopedide yanlış yazılmış bir kelime ya da harf hatası önemsenmez, hatta çoğu zaman fark edilmez bile. Buna karşın, DNA'da herhangi bir basamaktaki, örneğin 1 milyar 719 milyon 348 bin 632'nci basamaktaki bir harfin yanlış kodlanması gibi bir hata bile, hücre için, dolayısıyla insan için önemli sonuçlara yol açabilir.
1- Fazla 21. Kromozom, |
Hücrelerimiz 23 çift kromozoma sahiptir. Herhangi bir nedenle, bu çiftlerin fazla kromozoma sahip olmasş dengeyi bozacaktşr. Down Sendromu durumunda, kişinin toplam kromozom sayısı 46 olması gerekirken, 47'dir. Kromozom haritasşnda 21. kromozomun üç adet olduğu görülür. |
Bir genomdaki minimum değişiklik, bir nükleotiddeki değişikliktir. Ancak buradaki küçük gibi görünen bir hata dahi, çok ciddi sonuçlar doğurur. Örneğin insan gözünün retinasında, rodopsin adındaki pigmenti şifreleyen gende, S (Sitozin) yerine A (Adenin) bulunması, körlüğe yol açan bir göz hastalığına neden olur.116
Tek bir gende meydana gelen bozukluk sonucu ise, tedavisi hemen hemen imkansız kalıtsal hastalıklar ortaya çıkar. Örneğin "fenilketonüri" denilen hastalıkla doğan çocukların metabolizması, proteinli gıdalarda bulunan, fenilalanin isimli bir aminoasidi kullanamaz. Bunun sonucunda kanda ve diğer vücut sıvılarında artan fenilalanin ve onun artıkları, çocuğun gelişmekte olan beynini tahrip eder ve ileri derecede zeka özürlü olmasına, sinir sistemi ile ilgili çeşitli hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur. Bu hastalığın sebebi ise, fenilalanin hidroksilaz enzimi yapımından sorumlu bozuk bir genin varlığıdır. Ciddi sonuçlar doğuran Akdeniz Anemisi, hemofili, kistik fibroz, Ailevi Akdeniz Ateşi (FMF), doğumsal işitme kaybı gibi hastalıkların sebepleri de bu tür gen bozukluklarıdır. Genetik yapıdaki çeşitli bozuklukların neden olduğu daha birçok kalıtsal hastalık vardır. Her biri çok ciddi sonuçlar doğuran bu hastalıkların başlıca nedeni, genetik şifredeki milyarlarca harften birkaç tanesinin yanlış yerde bulunmasıdır.
1. Mikroskobik bir mantarın ürettiği aflatoksin adlı madde, P53 geninin mutasyonuna sebep olur. |
Huntigton koresi denilen genetik hastalıkta ise, hasta 35 yaşına kadar sağlıklıdır. Ancak bu yaştan sonra birdenbire kol, bacak ve yüz kaslarında denetlenemeyen istemsiz kasılmalar başlar. Tedavisi olmayan bu ölümcül hastalık beyni de etkilediğinden, hastanın belleği ve düşünme yetileri giderek zayıflar. Tüm bu genetik hastalıkların gösterdiği önemli bir gerçek vardır; genetik şifre o kadar hassas, dengeli ve kusursuzca hesaplanarak planlanmıştır ki, bu düzendeki en küçük bir değişiklik dahi, ciddi sorunlar oluşturabilmektedir. Sadece bir harfin eksikliği veya fazlalılığı, ölümcül hastalıklara veya hayat boyu sürecek ciddi sakatlıklara neden olabilmektedir. Dolayısıyla böylesine hassas bir denge ve düzenin tesadüfen oluştuğunu, ve evrim teorisinin iddia ettiği gibi mutasyonlar yoluyla kendiliğinden geliştiğini söylemek kesinlikle imkansızdır.
Öyle ise, DNA'da yer alan muazzam bilgi ilk olarak nasıl oluşmuş ve şifrelenmiştir? Hayatın kökenini tesadüflere dayandıran evrimciler, hayatın kökeni ile ilgili her soruda yanıtsızdırlar. Milyonlarca sayfalık, milyarlarca bilginin tesadüfen yazıldığını iddia edenler, elbette ki bu şekilde cevapsız kalacaklardır. Nasıl ki her eserin veya her bilginin bir yazarı ve sahibi varsa, DNA'daki bilginin de bir sahibi ve yaratıcısı vardır; ve O Yaratıcı, üstün ve güçlü, sonsuz ilim ve akıl sahibi olan Rabbimiz Allah'tır.
Tesadüfi etkilerin canlılara sadece hasar verdiklerinin bir diğer kanıtı ise, genetik şifrenin kodlanış biçimidir. Canlılardaki bilinen hemen hemen tüm genler, canlıyla ilgili birden fazla bilgiyi içerirler. Moleküler biyolog Michael Denton, genlerin bu özelliğini şöyle açıklamaktadır:
Genlerin gelişim üzerindeki etkileri şaşılacak derecede farklıdır. Ev faresinde tüy rengiyle ilgili hemen her gen, boy uzunluğuyla da ilgilidir. Meyve sineği Drosophila Melanogaster'in göz rengi mutasyonları için kullanılan 17 adet X ışını deneyinden 14'ünde, göz rengiyle oldukça ilgisiz olan dişinin cinsel organlarının yapısı etki görmüştür. Yüksek organizmalarda incelenen hemen her gen, bir organdan fazla etkiye sahiptir.117
Canlıların genetik yapılarındaki bu özellik nedeniyle, tesadüfi bir etki sonucu DNA'daki herhangi bir gende meydana gelen değişiklik, birden fazla organa etki edecektir. Böylece bozukluk sadece belirli bir bölge içinde kalmayacak, çok daha fazla yıkıcı etkilere sahip olacaktır.
Sonuç olarak sağlık, "tesadüfen" oluşamaz. Tam tersine üstün bir yaratılışın sonucu olarak, Rahman ve Rahim olan Rabbimiz'den bir nimettir. Allah, dilediği zaman da bu nimeti alabileceğini, vücudun bilinmeyen bir noktasında ölümcül bir hastalık yaratabileceğini, bize örnekleriyle göstermektedir. Elbette bu eksikliklerde büyük hikmetler vardır. İnsana düşen, kendisine sağlık verip, onu "düzgün bir adam kılan" (Kehf Suresi, 37) Allah'a şükretmektir. Hastalandığında ise, hastalığın da sağlığın da O'ndan olduğunu bilmeli ve Hz. İbrahim (as) gibi, "hastalandığım zaman bana şifa veren O'dur"(Şuara Suresi, 80) diyerek Allah'tan yardım dilemelidir.
99. Phillip E. Johnson, Evrim Duruşması, Gelenek Yayıncılık, İstanbul, Aralık 2003, çev: Orhan Düz, s. 111.
100. Gerald L. Schroeder, The Hidden Face of God, Free Press, New York, 2001, ss. 79-80.
101. A. E. Wilder-Smith, The Natural Sciences: Know Nothing of Evolution, T. W. F. T. Publishers, ABD, s. 82.
102. Gerald L. Schroeder, Tanrı'nın Saklı Yüzü, çev. Ahmet Ergenç, Gelenek Yayınları, İstanbul, 2003, s. 59.
103. David S. Goodsell, Our Molecular Nature, Springer-Verlag, New York, 1996, s. 37.
104. Geraldine Lux Flanagan, Beginning Life, Dorling Kindersley, Londra, 1996, s. 42.
105. Gerald L. Schroeder, Tanrı'nın Saklı Yüzü, çev. Ahmet Ergenç, Gelenek Yayınları, İstanbul, 2003, s. 118.
106. Gerald L. Schroeder, Tanrı'nın Saklı Yüzü, çev. Ahmet Ergenç, Gelenek Yayınları, İstanbul, 2003, s. 118.
107. Gerald L. Schroeder, Tanrı'nın Saklı Yüzü, çev. Ahmet Ergenç, Gelenek Yayınları, İstanbul, 2003, s. 118.
108. Nicholas Wade, "How Cells Unwind Tangled Skein of Life", The New York Times, October 21, 1997, Tuesday, s. F1.
109. Geraldine Lux Flanagan, Beginning Life, Dorling Kindersley, Londra, 1996, s. 43.
110. Lee M. Spetner, Not By Chance, Shattering The Modern Theory of Evolution, The Judaica Press Inc., 1997, s. 234.
111. Ali Demirsoy, Kalıtım ve Evrim, Meteksan Yayınları, Ankara, 1984, s.158.
112. The Incredible Machine, National Geographic Society, s. 29.
113. Lee M. Spetner, Not By Chance, Shattering The Modern Theory of Evolution, The Judaica Press Inc., 1997, ss. 233-234.
114. The Incredible Machine, National Geographic Society, s. 15.
115. Gerald L. Schroeder, Tanrı'nın Saklı Yüzü, çev. Ahmet Ergenç, Gelenek Yayınları, İstanbul, 2003, s. 79.
116. Lee M. Spetner, Not By Chance, Shattering The Modern Theory of Evolution, The Judaica Press Inc., 1997, s. 45.
117. Michael Denton, Evolution: A Theory in Crisis, Adler&Adler, Publishers, Inc. ABD, 1986 s. 149.