VII Hissə: Dizayn və Yaradılış

Bir dizayner, ağlındakı modelləri boş bir kağıza çəkərək hazırlayar. Dizaynerin o ana qədər gördüyü hər şey, dizaynını formalaşdıran nümunələri meydana gətirər. Çünki təbiətdəki hər forma, hər şəkil bir dizayndır. Heç bir dizayner daha əvvəl heç görmədiyi, heç bir şəkildə məlumat sahibi olmadığı bir şeyi dizayn edə bilməz.

İstəyirsinizsə əvvəlcə bir dizaynerin yeni bir dizayn meydana gətirərkən getdiyi yolu mərhələli şəkildə araşdıraq: Dizayner əvvəlcə hazırlayacağı materialın istifadə olunma məqsədini, funksiyasını müəyyənləşdirər. Daha sonra dizayn olunacaq məhsulun istifadəçisini və onun ehtiyaclarını nəzərə alaraq, dizaynın hüdudlarını müəyyənləşdirər.

Dünyadakı peşə qrupları arasında, bəlkə də, ən sakit və rahat şərtlər altında işləyənlər sənaye dizaynerləridir. Bunun səbəbi yaxşı bir dizaynın, çox çalışıb səy göstərməklə yanaşı, həmin anda insan ağlına yaxşı bir fikir və ya incəliyin gəlməsi ilə əlaqəli olmasıdır. Bu mərhələdə dizaynerin əlinin altında yalnız boş bir kağız və qələm vardır. Bu vaxt dizayn edəcəyi materialla əlaqədar olaraq, daha əvvəl dizayn edilmiş nümunələri də nəzərdən keçirdiyini və analiz etdiyini unutmamaq lazımdır.

Aylar ərzində müxtəlif eskizlər çəkilər və bu müddətdə dizayner, bəlkə də, yüzlərlə dizayn yarada bilər. Daha sonra bunlar nəzərdən keçirilir və içlərindən funksiya/estetik nisbəti ən əlverişli və istehsala ən uyğun olan bir və ya daha çox iş nümunəsi seçilir. Bundan sonra istehsal prosesində qarşıya çıxan incəliklər üzərində iş aparılar.

Əvvəlcə dizaynın kiçik miqyaslı bir modeli hazırlanılır. Beləliklə də, təsvirlər ilk dəfə üç ölçülü görünüş alır. Daha sonra dizaynın tamamalanmış halının görülə bilməsi məqsədiylə birin-birə nisbətindəki bir modeli də hazırlanıla bilər. Bütün bu əməliyyatlar zənn edildiyi qədər qısa müddət davam etməz, əksinə illərlə vaxt ala bilər. Daha sonra yaradılan heykəl model üzərində bəzi təcrübə və sınaqlar aparılar. İstifadəçiyə olan uyğunluğu nəzərdən keçirilər.

Bazara yeni çıxan bir dizayn nümunəsi, əlbəttə ki, ilk öncə görünüşü ilə diqqəti cəlb edər. Müştərilərinin rəğbətini qazanar. Ümumiyyətlə bir malın satışındaki ilk amil forma, rəng kimi elementləri ehtiva edən xarici görünüşü, daha sonrakı amil isə onun funksiyasıdır.

Göründüyü kimi bir məhsulun dizayn olunması üçün, ilk addımdan istehsal mərhələsinə qədər olduqca zəhmətli bir iş prosesi lazımdır. Halbuki, bütün dizayn nümunələrinin əslində tək bir sahibi vardır və Onun üçün gördüyü işlərdə heç bir zəhmət yoxdur. Allah bütün canlıları qüsursuz şəkildə və təkcə bir dəfə "ol" əmri ilə yaradır. Bir ayədə bu həqiqət belə bildirilir:

Göyləri və yeri icad edən Odur. O, bir işi yaratmaq istədikdə ona ancaq: “Ol!” deyər, o da olar (Bəqərə surəsi, 117)

Nümunəsiz olaraq yaratma və yoxdan var etmə gücü təkcə Allaha məxsusdur. İnsan isə yalnız mövcud olan şeylərin surətini yarada bilər. İşin daha dərinliyinə getsək, hər hansı bir şeyi dizayn edən insanın onsuz da ən gözəl surətdə dizayn olunduğu həqiqəti ilə qarşılaşarıq. Allah canlıları və insanı yoxdan var etmiş və insana da bir dizayn etmə qabiliyyəti vermişdir.

Yalnız insan qabiliyyəti ilə hazırlandığını zənn etdiyimiz bir çox şeyin dizaynı isə, əslində təbiətdə mövcuddur. Böyük bir bilik və insanların illərlə davam edən tədqiqatları nəticəsində ortaya çıxan strukturlar və ya texnoloji məhsullar, təbiətdə onsuz da milyonlarla ildir ki, mövcuddur.

Bunu görən dizaynerlər, memarlar və elm adamları canlıların yaradılış xüsusiyyətlərini özlərinə nümunə götürərək, yeni modellər hazırlamağa başlamışlar.

Böcəklər və Robot Texnologiyası

Böcəklərlə maraqlanan yalnız memarlar deyil. Elektronika mühəndisləri də robot texnologiyasını inkişaf etdirmək üçün böcəkləri müşahidə etməyə biganə yanaşmazlar. Böcəklərin ayaqları model götürülərək hazırlanılan robotlar, yerə daha tarazlı şəkildə ayaq basa bilirlər. Ayaqlarının ucuna türkcə vantuz deyə adlandırılan xüsusi bir əmici vasitə yerləşdirilən böcək robotlar, milçəklər kimi divarda yeriyə bilirlər. Bir yapon firmasının böcəklərdən ilham alaraq hazırladığı robot, tavanda yerimə xüsusiyyətinə sahibdir. Firma, üzərinə həssas qəbuledicilər yerləşdirdiyi bu robotu körpülərin alt səthlərinə nəzarət edilməsi işində istifadə edir.(47)

Amerika ordusunun uzun müddətdir ki, mikromaşınlar ilə yaxından maraqlandığı məlumdur. Professor Johannes Smithə görə, eynilə qarışqa görünüşündəki bir robotu, bir millimetrdən kiçik bir mühərrik asanlıqla hərəkət etdirə biləcək. Bu şəkildə düzəldiləcək bir robotun, qarışqa ordusunun içiylə gizli şəkildə hərəkət edib düşmən radarlarına, təyyarə mühərriklərinə və ya bir kompyuter terminalına asanlıqla girib zərər verə biləcəyi hesab edilir. Necə ki, Yaponiyanın iki böyük sənaye firması Mitsubişi və Matsusita, ortaq çalışmalarla qarışqa robotlar üçün ilk addımı atmış vəziyyətdədirlər. Bu ortaq çalışmanın məhsulu 0,42 qram ağırlığında və dəqiqədə 4 metr yeriyə bilən bir mini robot olmuşdur.

Xitin: Mükəmməl Örtük Materialı

Böcəklər dünyada ən çox rast gəlinən canlılardır. Bunun səbəbi bir çox mənfi şərtlərə müqavimət göstərəcək quruluşda yaradılmış olmalarıdır. Onları bu cür dözümlü edən səbəblərdən biri, bədənlərini əhatə edən xitin təbəqəsidir:

Xitin olduqca yüngül və incədir. Bu səbəblə də böcəklər onu daşımaqda heç vaxt çətinlik çəkməzlər. Böcəyin bədənini xaricdən əhatə etməsinə baxmayaraq, skelet funksiyası yerinə yetirəcək qədər möhkəmdir. Amma həmçinin də olduqca elastikdir. Bədən içindən ucları özünə bağlı olan əzələlərin yığılıb açılması ilə hərəkət edə bilər. Bu, böcəklərə, hərəkətlərində sürət qazandırdığı kimi, xaricdən gələcək zərbələrin təsirini də azaldar. Üzərindəki xüsusi örtük maddəsi sayəsində kənardan içəriyə su keçirməz. Bədən daxilindəki mayeləri də kənarlaşdırmaz.(48) İstidən hətta radiasiyadan belə təsirlənməz. Çox vaxt ətrafla tam uyğunlaşan rəngdə olar. Bəzən də çəkindirəcək qədər parlaq ola bilər.

Əgər təyyarələr və kosmik gəmilər xitinin xüsusiyyətlərinə sahib bir maddədən hazırlansaydı necə olardı?. Sözün açığı belə bir maddə aviasiya mütəxəssislərinin yuxularını bəzəyir.

Böcəklərin qarnı da, bədən quruluşlarına və fəaliyyətlərinə bağlı olaraq xüsusi şəkildə dizayn olunaraq yaradılmışdır. Məsələn, səhra əqrəbinin qarnı, daraq adı verilən çox həssas orqanlarla örtülüdür. Əqrəb bunlarla torpağın sərtlik dərəcəsini müəyyənləşdirər və yumurtalarını qoymaq üçün ən uyğun yeri təyin edər.

Eritrositlər Üçün Hazırlanmış Ideal Forma

Qanın oksigen daşıma vəzifəsi qırmızı qan hüceyrələrinə (eritrositlərə) verilmişdir. Oksigen, bu hüceyrələrdə olan hemoqlobin adlı maddəyə yapışaraq daşınar. Bu hüceyrənin səthi nə qədər böyükdürsə o qədər böyük miqdarda oksigen daşına bilər. Ancaq qırmızı qan hüceyrələri kapilyar damarlardan da keçəcəkdir. Bu da hüceyrənin ən kiçik həcmdə olmasını tələb edir. Yəni minimum həcm, maksimum səth genişliyi lazımdır.

Necə ki, qırmızı qan hüceyrələri tam bu ehtiyacı ödəyəcək xüsusi bir dizayna sahib şəkildə yaradılmışlar: Yastı, yumru və hər iki tərəfdən basıq quruluşdadırlar. Bu hallarıyla yandan xeyli basdırılmış kaşar pendiri təkərinə bənzəyərlər. Bu, mümkün olan ən kiçik həcmə və ən böyük səth genişliyinə sahib formadır. Necə ki, təkcə bir qırmızı qan hüceyrəsi, bu forma sayəsində 300 milyon hemoqlobin molekulunu daşıya bilər. Bununla yanaşı qırmızı qan hüceyrələri elastiklikləri sayəsində də, ən dar kapilyar damarlardan və ya ən kiçik məsamələrdən keçə bilərlər.(49)

Balon Balığının Fotoxromik Gözləri

Balon balığı Cənub-Şərqi Asiyanın isti dənizlərində yaşayır. Bu balıq gözlərinə çox işıq düşdükdə bir növ "kimyəvi günəş eynəyi" taxır. 2,5 sm uzunluğundakı bu balığın gözlərində fotoxromik linzalara bənzər bir xüsusiyyət vardır. Bu linzaların rəngi işığa görə açılar və ya tündləşər.

Sistem belə işləyir: Balon balığı güclü işıqla qarşılaşdıqda, gözünün şəffaf təbəqəsinin (buynuzlu qişanın) kənarlarında yerləşən "xromatofor" adlı rəng hüceyrələri, sarı rəngli bir boya (piqment) ifraz etməyə başlayar. Bu boya gözün üzərinə yayılaraq bir filtr rolu oynayar və gələn işığın şiddətini azaldar, beləliklə də, balığın daha dəqiq görməsi təmin edilər. Qaranlıq sularda isə gözdəki bu piqment yox olar və göz mümkün olan maksimum işığı qəbul edər.(50)

Əlbəttə ki, bu sistemin yaradılmış olduğu aydındır. Hüceyrələrin gözə gələn işığa görə boya ifraz etmələri və ya bu ifrazatı dayandırmaları, xüsusi şəkildə icra edilən bir tənzimləmə əməliyyatıdır və təsadüflərin məhsulu olduğu düşünülə bilməz. Göz kimi onsuz da tamamilə kompleks bir quruluşa sahib olan bir orqanın bir də bu kimi qüsursuz bir sistemlə təchiz edilmiş olması, Allahın yaratmasındakı möhtəşəmliyin bir ifadəsidir.

Canlılarda Dizayn Olunmuş Mexaniki Sistemlər

Çox vaxt dizaynerlər üçün, hərəkət edən sistemlərin dizaynı, hərəkətsiz sistemlərin dizaynından daha çətindir. Məsəl üçün, bir dreli dizayn edərkən qarşılaşılan problemlər bir dolçanı dizayn edərkən qarşılaşılan problemlərdən daha çoxdur. Çünki birincində funksiya ön planda olduğu halda, ikincində forma ön plandadır və funksiyalı şeylərin dizaynı daha mürəkkəbdir. Dizayndakı hər hissə məqsədə xidmət etməli və hamısının bir vəzifəsi olmalıdır. Təkcə bir hissə çatışmadıqda və ya düzgün dizayn olunmadıqda sistem işləməz.

Belə səhv dizayn nümunələri müvəffəqiyyətsizliyə məhkumdur. Necə ki, insanların yaratdığı mexaniki sistemlərdəki səhvlər ehtimal olunandan daha çoxdur. Bunların bir çoxu sınaq-yanılma üsuluna görə dizayn olunmuşdur. Səhvlər, məhsulun bazara çıxmadan əvvəl hazırlanılan modellərində aradan qaldırılmağa çalışılmışdır. Ancaq bu da istifadəyə verilən məhsullarda xətanın qarşısını ala bilməmişdi.

Halbuki, eyni şeyi təbiətdə mövcud olan, dizayn olunmuş mexaniki sistemlər üçün söyləmək qeyri-mümkündür. Bütün canlılardakı mexaniki dizayn nümunələri mükəmməldir və bu mükəmməl dizayn nümunələri təkcə bir dəfədə xətasız şəkildə meydana gəlmişdir. Çünki Allah, bütün bunları qüsursuz bir şəkildə yaratmışdır. İndi isə Allahın bu üstün yaratmasına nümunə olan bəzi canlıları nəzərdən keçirək.

Ağacdələnin Kəlləsi

Ağacdələnlər, ağac qabığına endirdikləri zərbə ilə qabığı qoparar sonra da ortaya çıxan böcəkləri və qabığın altında gizlənmiş yumurtaları yeyərək qidalanarlar. Bu quşlar möhkəm, canlı ağaclarda özləri üçün oyuqlar açarlar. Bu oyuqları açarkən də, bir dülgər qədər məharətlə çalışarlar.

Böyük xallı ağacdələn növü dimdiyini saniyədə doqquz-on dəfə vurar, daha kiçik ağacdələnlərdə isə bu rəqəm on beş, iyirmiyə qədər yüksələr. Ən məharətli ağacdələn növlərindən biri də yaşıl ağacdələndir.

Yaşıl ağacdələn ağacları oyarkən, dimdiyi saatda yüz kilometrdən daha böyük bir sürətlə hərəkət edər. Lakin gilas böyüklüyündəki beyni bu sarsıntılardan təsirlənməz. İki vuruşu arasındakı zaman fərqi, saniyənin mində birindən azdır. Ağacdələndəki sirr, boyun əzələlərindədir. Vurmağa başladığında, baş və dimdik tam bir xətt üzərinə gəlir. Ən kiçik bir səhv, beyninin cırılmasına səbəb ola bilər.

Bu cür sürətli bir vuruşun betona başla zərbə vurmaqdan hər hansı bir fərqi yoxdur. Quşun beyninin heç bir zədə almaması isə, ancaq fövqəladə bir dizayn sayəsində mümkündür. Quşların böyük bir hissəsində kəllə sümükləri bir-birinə yapışıqdır. Dimdik isə çənənin hərəkətiylə açılır. Halbuki, ağacdələnlərdə dimdik və kəllə, zərbə əsnasında yaranan süngərvari bir maddə ilə bir-birindən ayrılmışdır. Bu elastik maddə, avtomobil amortizatorındakı maddədən daha keyfiyyətlidir. Bu üstünlüyü, çox qısa fasilələrlə əmələ gələn sarsıntıları da aradan qaldıra bilməsindən irəli gəlir. Bu maddə hər zərbə nəticəsində yaranan sarsıntını aradan qaldırıb növbəti sarsıntını aradan qaldıracaq vəziyyətə gələ bilər. Üstəlik bunu saniyədə on dəfədən çox edilən dimdik vuruşlarında bacarır. Bu maddə müasir texnikanın təkmilləşdirdiyi ona bənzər bütün maddələrdən üstündür. Ağacdələnin kəlləsinin və üst dimdiyinin qeyri-adi bir üsulla bağlanmış olması, hər zərbədə beyninin yerləşdiyi hissənin dimdikdən uzaqlaşmasını və beləliklə də, sarsıntını aradan qaldıran ikinci bir mexanizmin meydana gəlməsini təmin edər.(51)

Birə: Böyük Sıçrayışlar Üçün Ideal Dizayn

Bir birə öz bədən hündürlüyünün 100 mislindən artıq bir hündürlüyə tullana bilər. Sizin eyni şeyi edə bilməyiniz üçün 200 metr hündürlüyə tullanmağınız lazımdır. Üstəlik, birə 78 saat dayanmadan tullanmağa davam edə bilər. Birə adətən beşinci sıçrayışdan sonra ayaqları üstünə düşməz, kürəyi və ya başı üstünə düşər. Lakin bu eniş onu gicəllətməz belə. Birənin yaralanmamasının səbəbi isə bədənindəki dizaynda gizlənmişdir.

Böcəyin skeleti bədəninin içində deyil. Skelet, bədəni əhatə edən yumşaq xitin təbəqəsinə yapışmış, sklerotin (sümük toxuması) adı verilən sərt bir qarışıqdan meydana gələr. Sklerotin (sümük toxuması) bütün bədəni əhatə edir. Bu xarici skelet bir-birinə qarşı məhdud ölçüdə hərəkət edə bilən çoxlu saydakı zireh təbəqəsindən meydana gələr. Məhz bu mükəmməl dizayn, sıçrayışdan sonra meydana gələn sarsıntıları aradan qaldırar və təsirsiz hala gətirər.

Digər tərəfdən birələrin qan damarları yoxdur. Bədənin daxili qismi tamamilə şəffaf, axıcı bir qanın içində üzür. Bütün daxili orqanlar bu hallarıyla sanki yumşaq yastıqlarla əhatələnmiş kimidir, bu səbəblə də ani təzyiq yüksəlmələrindən heç təsirlənməzlər. Qan, bütün bədənə paylanmış hava borucuqları vasitəsi ilə təmizlənər. Beləliklə də, daimi oksigen təminatı üçün lazım olan güclü bir nasosa da ehtiyac duyulmaz. Ürək bir balon şəklindədir və o qədər ağır bir ritimlə döyünər ki, sıçrayışlar nəticəsində yaranan dəyişikliklər demək olar ki, ona heç təsir göstərməz.

Elm adamları apardıqları tədqiqatlar nəticəsində birənin ayaq əzələlərinin, əslində həyata keçirdiyi böyük sıçrayışları reallaşdıracaq qədər güclü olmadığını müəyyənləşdirmişdir. Birənin göstərdiyi sıçrayış qabiliyyəti, əslində ayaqlarına əlavə olunmuş bir növ yay sistemindən qaynaqlanır. Bu yay sistemi, "resilin" adlı zülaldan təşkil olunmuş bir toxuma sayəsində çalışır. Bu maddənin xüsusiyyəti gərilərək saxladığı enerjinin 97%-ni sərbəst buraxa bilməsidir. Bu gün bazarda ən yaxşı elastik maddə üçün bu göstərici 85% qədərdir. Rezin xüsusiyyətinə sahib bu toxuma lent şəklindəki iki arxa ayağa yerləşdirilmişdir. Birə ayaqlarını bükdükdə ən qüvvətli əzələləriylə onu gərər və ayaqlar açılmağa başladığında saniyənin mində biri qədər qısa bir müddətdə bütün enerjisini sərbəst buraxar. Bu sayədə fövqəladə sıçrayışlar edə bilər.

Palıd Böcəyi və Dəlmə Mexanizmi

Palıd böcəyi, adından da göründüyü kimi, palıd ağacının palıd qozası adlı meyvəsindən asılı bir həyat yaşayar. Cücünün başından olduqca uzun bir boru uzanar. Gövdəsindən belə daha uzun olan bu borunun ucunda da kiçik, lakin çox iti bir mişar dişi var.

Böcək normalda bu borunu yeriməsinə mane olmaması üçün, bədəniylə eyni istiqamətdə tutar. Bir palıd qozasının üstünə çıxdıqda isə, borunu ona doğru əyər. Bu halıyla tam bir qazma maşınına bənzəyir. Borusunun mişara bənzəyən ucunu palıd qozasına söykəyər. Hərəkətli başını bir sağa bir sola doğru çevirərək borunu hərəkət etdirər və palıd qozasını deşməyə başlayar. Cücünün başı bu iş üçün ideal bir dizayna sahibdir və fövqəladə bir hərəkət sərbəstliyi göstərər.

Cücü bu şəkildə qazma işini görərkən bir tərəfdən də borusu vasitəsilə palıd qozasının içindəki meyvəni yeyərək qidalanar. Ancaq meyvənin böyük hissəsinə toxunmaz; bunu yeni doğulacaq balası üçün saxlayar. Dəlmə əməliyyatı tamamlandığında, cücü açılan dəlikdən içəriyə bir ədəd yumurta buraxar. Yumurta, anasının palıd qozası içində açdığı kanalın içinə yerləşdikdən sonra sürfə halını alar. Sürfə palıd qozasını yeməyə başlayar. Yedikcə böyüyər, böyüdükcə də daha çox yeyər. Sürfə nə qədər çox yesə, palıd qozasının içində inkişafı üçün özünə o qədər çox yer açmış olar.

Bu vəziyyət, palıd qozasının bağlı olduğu budaqdan yerə düşənə qədər davam edər. Palıd qozası yerə düşərkən meydana gələn çarpma səsi və sarsıntı, sürfəyə artıq çölə çıxma vaxtının gəldiyini xəbər verər. Güclü dişləri sayəsində əvvəlcədən anasının açdığı dəliyi genişləndirər. Olduqca kökəlmiş sürfə, zorla da olsa özünü bu dəlikdən çölə çıxarar. Sürfənin bundan sonrakı ilk işi özünü torpağın 25-30 sm qədər altına quylamaqdır. Burada "pup" fazasından keçəcək və bir ildən beş ilədək müddət ərzində gözləyəcək. Tam yetkinləşib torpağın üzərinə çıxdıqda isə, bu dəfə də həmin palıd qozalarını deşməyə başlayar. Pup fazasının müddəti, yeni pöhrə verən palıd qozalarının əmələ gəlməsindən asılı olaraq dəyişir.(52) Palıd böcəyinin bu qəribə həyatı, təkamül nəzəriyyəsini çürüdən və Allahın canlıları nə cür qüsursuz dizaynlara sahib şəkildə yaratdığını göstərən bir dəlildir. Diqqət yetirilsə cücünün hər cür mexanizmi müəyyən bir plan əsasında dizayn olunmuşdur. Qazma borusu, bu borunun ucundakı kəsici dişlər və borunun istifadəsini təmin edən hərəkətli baş quruluşu, bütün bunlar təsadüflərlə və ya "təbii seleksiya" ilə izah oluna bilməz. Sahib olduğu uzun boru, qazma işini qüsursuz şəkildə icra etmədiyi müddətcə, heyvan üçün bir maneədən və dolayısilə bir problemdən başqa bir şey olmayacaq. Buna görə də "mərhələli şəkildə" inkişafın baş verdiyi iddia edilə bilməz.

Digər tərəfdən sürfənin sahib olduğu orqanlar və instinktlər də ortada "sadələşdirilməz komplekslikdəki" bir prosesin varlığını göstərir. Sürfənin palıd qozasının qabığını parçalayacaq güclü dişlərə sahib olması, çölə çıxdığı anda torpağın dərinliklərinə daxil olmasının lazım olduğunu "bilməsi" və burada gözləmək üçün də "səbr etməsi" məcburidir. Əks halda canlı nəslini davam etdirə bilməyəcək və yox olacaq. Bütün bunlar təsadüflərlə izah oluna bilməz və bu kiçik canlının çox üstün bir ağıl nümayişiylə yaradıldığını göstərər.

Allah bu kiçik canlını qüsursuz orqanlar və qüsursuz instinktlərlə yaratmışdır.

Çünki O, "qüsursuz şəkildə yaradan"dır. (Bəqərə surəsi, 54)

Mexaniki Tələlər

Genlisea

Genliseanın tələsi, heyvan bağırsağına bənzəyir. Torpaq altında şaxələnmiş halda olan kökləri, içi boş borular şəklindədir. Torpaqdan sorulan su bu borularda hərəkət edər. Boruların uclarındakı yarıqlarda, bitkinin içinə doğru yönəlmiş bir axıntı vardır. Bu axıntı, bitkinin içində su vuran tükcüklərdən qaynaqlanar. Su içindəki həşərat və digər orqanizmlər, axıntının təsirindən boruların uclarındakı yarıqlardan içəriyə doğru sürüklənərlər. Bu sürüklənmə boyunca keçdikləri hər yer ucları aşağıya doğru baxan qalın və sərt tüklərlə örtülüdür. Tükcüklər də bir qapaq vəzifəsini yerinə yetirərək, böcəyi bitkinin içinə doğru itələyən ikinci bir təsir meydana gətirər. Qurban içərilərə doğru hərəkət etdikcə bir sıra öldürücü həzm vəziylə qarşılaşar. Nəhayət Genliseanın qidası olmaqdan xilas ola bilməz.(53)

Torbaotunun Sensorlu Tələsi

Elm dünyasında “utricularia” adıyla tanınan torbaotu, bir su bitkisidir.

Torbaotunun kisə formasındakı tələlərində üç tip ifrazat vəzi mövcuddur: Bunlardan ilki olan qlobal ifrazat vəzləri, tələnin xarici səthində yerləşir. Digər iki tip ifrazat vəzləri, yəni "dörd qollu ifrazat vəzləri" və "iki qollu ifrazat vəzləri" isə tələnin daxili səthində yerləşir. Bu fərqli ifrazat vəzləri, bu maraqlı tələni mərhələli şəkildə işlədər. Əvvəlcə daxili səthdəki ifrazat vəzləri dövrəyə girər. Bu vəzlərin üzərindəki tüklər, suyu torbaotunun xaricinə nasoslayar. Beləliklə də, torbaotunun içində əhəmiyyətli bir boşluq meydana gələr. Bu boşluğun ağız hissəsində isə, dəniz suyunun yenidən içəriyə girməsinin qarşısını alan bir tələ vardır. Bu tələnin üzərində olan tüklər isə, toxunmağa qarşı olduqca həssasdır. Sudakı bir həşərat və ya orqanizm bu tüklərə toxunsa, tələ sürətlə açılar. Əlbəttə ki, içi boş olan torbaotuna doğru ani bir su axını baş verər. Bu axına düşən qurban daha nə baş verdiyini anlamadan tələ qapanar. Saniyənin mində bir hissəsi qədər davam edən bu hadisədən dərhal sonra isə, ifrazat vəzləri içəridə həbs olunan ovu həzm etmək üçün ifrazat hazırlamağa başlayar.(54)

Bakteriya Qamçısı

Bəzi bakteriyalar, maye bir mühitdə hərəkət edə bilmək üçün "qamçı" adı verilən bir orqandan istifadə edərlər. Bu orqan, bakteriyanın hüceyrə membranına yapışmışdır və canlı ritmik şəkildə hərəkət etdirdiyi bu qamçını, bir palet (palet türkcə; sürətli üzmək üçün ayağa keçirilən vasitə deməkdir) kimi istifadə edərək istədiyi istiqamət və sürətdə üzə bilər.

Bakteriya qamçısının mövcudluğu uzun müddətdir ki, məlumdur. Ancaq son 10 il ərzindəki müşahidələr, bu qamçının təfərrüatlı quruluşunu aşkara çıxartdıqda, elm dünyası heyrətə gəldi.(55) Çünki qamçının əvvəllər zənn edildiyi kimi sadə bir titrəşmə mexanizmiylə deyil, çox mürəkkəb bir "təbii mühərrik"lə çalışdığı ortaya çıxmışdır.

Bakteriyanın hərəkətli mühərriki, elektrik mühərrikləriylə eyni mexaniki xüsusiyyətə sahibdir. İki əsas hissə mövcuddur: Bir hərəkətli qisim (rotor) və bir sabit qisim (stator).

Bu təbii mühərrik, mexaniki hərəkətlər meydana gətirən digər sistemlərdən fərqlidir. Hüceyrə, içində ATF molekulları halında gizli halda saxlanılan hazır enerjindən istifadə etmir. Bunun əvəzinə özündə xüsusi bir enerji mənbəyi vardır: Bakteriya, pərdəsindən gələn bir turşu axımından aldığı enerjindən istifadə edər. Mühərrikin öz daxili quruluşu isə fövqəladə dərəcədə mürəkkəbdir. Qamçıyı meydana gətirən təxminən 240 fərqli zülal vardır. Bunlar qüsursuz bir mexaniki dizaynla öz yerlərinə yerləşdirilmişdir. Elm adamları qamçını meydana gətirən bu zülalların, mühərriki işə salıb dayandıracaq siqnalları göndərdiklərini, atom səviyyəsində hərəkətə imkan verən buğumları meydana gətirdiklərini və ya qamçını hüceyrə membranına bağlayan zülalları hərəkətə keçirdiklərini müəyyənləşdirmişlər. Mühərrikin fəaliyyətini sadələşdirərək izah etmək məqsədiylə aparılan modelləşdirmələr belə sistemin mürəkkəbliyinin başa düşülməsi üçün kifayətdir.

Sadəcə bakteriya qamçısının bu mürəkkəb quruluşu belə təkamül nəzəriyyəsini tamamilə çökdürmək üçün kifayətdir. Çünki qamçı heç cür sadələşdirilə bilinməyən bir quruluşdadır. Qamçını təşkil edən molekulyar hissələrin biri belə olmasa və ya qüsurlu olsa, qamçı işləməz və ona görə bakteriyaya heç bir faydası olmaz. Bakteriya qamçısı ilk dəfə mövcud olduğu andan etibarən tam şəkildə işləməlidir. Bu həqiqət qarşısında təkamül nəzəriyyəsinin “mərhələli şəkildə” inkişaf iddiasının mənasızlığı bir daha açıq şəkildə üzə çıxır.

Bakteriya qamçısı, təkamülçülərin "ən ibtidai canlılar" hesab etdiyi bakteriyalarda belə, fövqəladə dizayn nümunələrinin olduğunu göstərən mühüm bir həqiqətdir. Canlıların incəlikli xüsusiyyətlərinə nəzər saldıqca, Darvinin 19-cu əsrin primitiv elm səviyyəsində sadə strukturlar olduğunu zənn etdiyi orqanların nə cür kompleks strukturlar olduğu görünür. Digər bir sözlə, yaradılışın qüsursuzluğu aydın olur və canlılara başqa bir izah gətirməyin nə dərəcədə axmaq hərəkət olduğunu göstərir.

Delfindəki Dizayn

Delfinlər və balinalar digər bütün məməlilər kimi ciyərləriylə tənəffüs edərlər. Bu, onların su içində olarkən, balıqlar kimi nəfəs alıb verə bilməyəcəkləri mənasını verər. Bu səbəblə də, nəfəs almaq üçün mütəmadi surətdə su səthinə çıxırlar. Başlarının üstündə hava alıb vermələrini təmin edən bir dəlik olur. Bu yer elə dizayn olunmuşdur ki, heyvan suya daldığında dəlik bir qapaq tərəfindən avtomatik şəkildə örtülər və içəriyə su girməsinin qarşısı alınar. Su səthinə çıxanda isə, qapaq yenə avtomatik şəkildə açılar.

Boğulmadan Yatmağı Təmin Edən Sistem

Delfinlər hər nəfəs alışlarında ciyərlərinin 80–90%-ni havayla doldururlar. Halbuki, bir çox insan üçün bu nisbət ancaq 15%-ə çatır. Delfinlər üçün nəfəs almaq insanlarda və ya quruda yaşayan digər məməlilərdə olduğu kimi bir refleks deyil, iradəli bir hərəkətdir.(56)

Yəni biz necə yeriməyə qərar veririksə, delfinlər də nəfəs almağa qərar verirlər. Bu, heyvanın suda yatarkən boğularaq ölməməsi üçün alınmış bir tədbirdir. Delfin yatdığı müddət ərzində beyninin sağ və sol yarımkürələrindən təxminən on beş dəqiqə fasilə ilə növbəli şəkildə istifadə edər. Bir yarımkürə yuxu vəziyyətində olarkən, digər yarımkürə fəaliyyətə keçərək heyvanın nəfəs alması prosesinə nəzarət edər.

Delfinlərin ağızlarındakı dimdiyə bənzər çıxıntı isə sudakı hərəkətlərini asanlaşdıran başqa bir dizayn nümunəsidir. Heyvan bu struktur sayəsində suyu daha yaxşı yarır və daha az enerji sərf edir, eləcə də, daha sürətli üzə bilir. Müasir gəmilərin burunlarında da delfinlərin ağzına bənzər bir çıxıntı vardır. Bu hidrodinamik dizayn, gəmilərin sürətini də eynilə delfinlərinki kimi artırır.

Delfinlərin Sosial Həyatı

Yunuslar çok büyük gruplar halinde yaşar. Güvenli bir koruma için dişiler ve yavrular böyle bir grubun ortasında yer alır. Grubun hasta üyesi yalnız bırakılmaz, ölene kadar grubun içinde tutulur. Bu güçlü dayanışma bağı, yeni bir yavru gruba katıldığı ilk günden itibaren başlar.

Delfinlər çox böyük qruplar halında yaşayarlar. Etibarlı müdafiə üçün dişilər və balalar belə bir qrupun ortasında yerləşər. Qrupun xəstə üzvü tək başına buraxılmaz, ölənə qədər qrupun içində saxlanılar. Bu güclü həmrəylik bağı, qrupa yeni bir balanın qatıldığı ilk gündən başlanar.

Delfin balaları əvvəlcə quyruqları çölə çıxacaq şəkildə doğulurlar. Bu sayədə doğum tamamlanana qədər balanın havasızlıqdan ölməsinin qarşısını alınmış olar. Nəhayət delfinin başı doğum kanalından çıxan kimi, ilk dəfə nəfəs alması üçün sürətlə su səthinə çıxarılar. Ümumiyyətlə kömək məqsədiylə ana delfinin yanında başqa bir dişi delfin də olar.

Ana delfin doğumdan sonra dərhal balasını əmizdirər. Süd əmmək üçün dodağı olmayan bala, anasının qarnındakı bir yarıqdan çıxan iki süd mənbəyindən bəslənər. Bu bölgəyə kiçik ağız zərbələriylə toxunduğunda süd fışqırar. Bala hər gün on litrlərlə süd içər. Bu südün yağlılıq dərəcəsi 50%-dir (inək südünün yağlılığı isə yalnız 15%-dir). Bu qatılıq sayəsində, balanın bədən temperaturunu tarazlaması üçün ehtiyac duyduğu yağlı dəri təbəqəsi tez zaman ərzində meydana gələr. Suyun dibinə doğru sürətli enişlər əsnasında digər dişilər balanı aşağıya doğru itələyərək ona kömək edərlər. Həmçinin, balaya ov etməyi və hidrolokatorundan istifadə etməyi də öyrədərlər. Bu illərlə davam edən bir təlim mərhələsidir. Bəziləri illərlə sevdikləri bir ailə üzvünü tərk etməzlər. Bu 30 il ərzində belə davam edə bilər.

Dekompressiyanın Qarşısını Alan Sistem

Delfinlər insanlarla müqayisə edilə bilməyəcək qədər dərin sulara dala bilərlər. Bu mövzudakı rekord, balinakimilər nəslindən kaşalotlara aiddir. Kaşalotlar bir dəfə nəfəs almaqla 3000 metr dərinliyə dala bilərlər. İstər delfinlər, istərsə də balinalar bu cür dalışlara uyğun bir dizaynda yaradılmışlar. Palet (palet türkcə; sürətli üzmək üçün ayağa keçirilən vasitə deməkdir) formasındakı şəklindəki quyruqlar suya dalmağı və səthə çıxmağı olduqca asanlaşdırır.

Dalış üçün yaradılmış digər bir dizayn nümunəsi də heyvanın ciyərlərində gizlənmişdir: Heyvan dərinliyə daldıqca üzərindəki suyun ağırlığı, yəni təzyiqi artar. Bu təzyiqi tarazlamaq üçün, ciyərlərinin içindəki hava təzyiqini də getdikcə artırır. Ancaq bu hava təzyiqi getdikcə çox yüksək səviyyəyə çıxar. Eyni təzyiq bir insan ciyərinə tətbiq edilsə, ciyər yırtılıb parçalanar. Məhz bu təhlükəyə qarşı delfinin bədənində çox xüsusi bir müdafiə sistemi yaradılmışdır: Delfinlərin ağciyərlərindəki bronxlar və hava kisəcikləri, təzyiqə qarşı olduqca dözümlü qığırdaq halqalarla qorunmuşdur.

Delfinlərin bədənlərindəki digər bir yaradılış nümunəsi isə, dekompressiya təhlükəsinə qarşı görülən tədbirdir. Dalğıclar suyun səthinə sürətlə çıxdıqlarında təzyiq fərqindən qaynaqlanan bu təhlükəylə üzləşərlər. Dekompressiyanın yaranma səbəbi, ağciyərlərə sorulmuş havanın ani bir şəkildə qana qarışaraq damarların içində hava qabarcıqları meydana gətirməsidir. Bu qabarcıqlar qan dövranındakı nizamı pozaraq ölüm təhlükəsi meydana gətirər. Balinalar və delfinlər isə bizlər kimi ağciyərləri ilə tənəffüs etmələrinə baxmayaraq, belə bir problemlə əsla üzləşmirlər. Bunun səbəbi, suyun dərinliklərə insanlar kimi dolu ciyərlə deyil, boş ciyərlə enmələridir. Ciyərləri hava ilə dolu olmadığı üçün, bu havanın təzyiq dəyişikliyindən ötrü qana qarışması və dolayısilə "dekompressiyaya uğramaq" təhlükəsi ilə üz-üzə gəlməzlər.

Amma əsl sual burada ortaya çıxar: Əgər ciyərlərini hava ilə doldurmurlarsa, onda oksigensiz qalıb boğulmaqdan necə xilas olurlar?.

Bu sualın cavabı, bu canlıların əzələlərindəki yüksək miqdardakı "mioqlobin" zülalıdır. Bu mioqlobin zülalları, çox böyük miqdardakı oksigen molekullarını öz üzərlərinə çəkər və onları mühafizə edərlər. Yəni canlı üçün lazım olan oksigen, ciyərdəki havada deyil, bilvasitə əzələlərin içində saxlanılar. Delfinlər və balinalar bu sayədə uzun müddət nəfəs almadan üzər və istədikləri qədər də dərinliyə enə bilərlər. İnsanlarda da mioqlobin zülalı vardır, amma olduqca az miqdarda olduğu üçün, eyni üzmə sərbəstliyini təmin etmir. Delfin və balinalara məxsus olan bu biokimyəvi tənzimləmə əməliyyatı, əlbəttə ki, yaradılışın bariz dəlilidir. Allah, hər canlı kimi dəniz məməlilərini də yaşadıqları mühitin şəraitinə ən uyğun bədən strukturlarıyla yaratmışdır.

Zürafənin Nasosu

Zürafə beş metrə çatan boyuyla quruda yaşayan ən böyük heyvanlardandır. Heyvanın yaşaya bilməsi üçün ürəyindən iki metr yuxarıdakı beyninə qan göndərməsi vacibdir. Bunun üçünsə qeyri-adi gücə malik bir ürəyə ehtiyacı vardır. Necə ki, zürafənin ürəyi 350 mm civə sütunundakı bir təzyiqlə qan nasoslayacaq qədər güclüdür.

Normalda bir insanı öldürə biləcək qədər güclü olan bu sistem, xüsusi bir yerdə yerləşir. Həmin bu yer, təzyiqin ölümcül təsirinin aradan qaldırılması üçün kiçik damarlarla əhatələnmişdir.

Başdan ürəyə qədər gedən hissədə; yuxarıya gedən və aşağıya enən damarların meydana gətirdiyi bir U sistemi mövcuddur. Əks istiqamətdə axan qan damarları ümumi təzyiqi nizamlayar, beləliklə də, heyvan ani qanaxmalara səbəb olacaq daxili təzyiqdən xilas olmuş olar.

Ürəkdən aşağıda yerləşən qisimdə isə, çox qalın olmadığından, ayaqların və ayaqların da xüsusi müdafiəyəyə ehtiyacı vardır. Zürafənin ayaqlarını və ayaqlarını əhətə edən dərinin olduqca qalın olması onu qan təzyiqinin mənfi təsirlərindən qoruyur. Həmçinin damarların içində, güclü qan axımını dayandıraraq təzyiqi nəzarət altına alan qapaqcıqlar da mövcuddur.

Əsl böyük təhlükə isə, heyvan su içmək üçün başını yerə qədər endirdiyində ortaya çıxar. Normalda beyin qanaxmasına səbəb olacaq qədər güclü olan qan təzyiqi, bu vəziyyətdə daha çox artar. Amma bu təhlükə qarşısında qüsursuz bir tədbir alınmışdır. Bədəndə ifraz olunan "sefaloraşidien" adlı maye dövrəyə girər və ürəyin həcmini kiçildərək vurulan qanı azaldar. Digər tərəfdən isə heyvanın boynunda, başını aşağı əydiyi vaxt dövrəyə girən xüsusi qapaqcıqlar vardır. Bu qapaqcıqlar qanın axım sürətini böyük ölçüdə azaldar və beləliklə də, zürafə rahatlıqla su içib başını yenidən yuxarı qaldıra bilər. Zürafənin müxtəlif qatlardan ibarət olan damarlarının qalınlığı da, yenə bu yüksək təzyiq təhlükəsinə qarşı alınmış bir tədbirdir.

Bal Arılarındakı Müdafiə Strategiyası

Yaponiyadakı eşşək arıları, Avropadan gətirilən bal arıları üçün tam bir düşməndir. Çapıb-talamaq məqsədiylə bir şana hücum edən 30 eşşək arısı, üç saat ərzində tam 30 000 bal arısını öldürə bilər. Lakin bunun müqabilində, yerli bal arıları da mükəmməl bir müdafiə mexanizminə sahib şəkildə yaradılmışlar.

Bir eşşək arısı, yeni bir arı koloniyası tapdıqda, bunu digər həmcinslərinə xəbər vermək üçün xüsusi bir qoxu ifraz edər. Qoxunu bal arıları da hiss etdiyindən, şanı müdafiə etmək məqsədiylə dərhal girişə toplanmağa başlayarlar. Bir eşşək arısı yaxınlaşdığında, 500-ə qədər bal arısı havalanıb dərhal onu əhatəyə alar. Bədənlərini sürətlə titrətməyə başlayarlar və bu da arıların bədən temperaturlarının artmasına səbəb olar. Bu əsnada eşşək arısı sanki bir sobada bişirilirmiş kimi qızar və nəticədə ölər. Bu cür bir hücumun istiliyə həssas plyonka ilə çəkilmiş fotoşəklində, görünən ağ bölgələrdəki istilik 50⁰ C-yə qədər yüksələr. Bal arılarının dözə bildiyi bu istilik, eşşək arıları üçün ölüm deməkdir. (57)

Qurbağalardaki Çoxalma Möcüzələri

Bir çox adam qurbağaların yalnız, kiçik yumurtalardan çıxan "çömçəquyruq" adlı balaların inkişafı ilə çoxaldıqlarını zənn edir. Halbuki, olduqca heyrətamiz çoxalma formaları olan qurbağa növləri vardır. (58)

Qurbağalar, çox fərqli mühitlərdə yaşaya biləcək xüsusiyyətlərdə yaradılmışlar. Buna görə də, Antarktidadan başqa bütün qitələrdə yaşaya bilərlər: Səhralarda, meşələrdə, çəmənliklərdə və hətta yüksəkliklərdə, hündürlüyü 5000 m-i keçən Himalay və And dağlarında belə yaşayan qurbağa növləri vardır. Ən sıx cəmləşdikləri yerlər isə tropik bölgələrdir. 2 kvadrat kilometrlik bir yağış meşəsi sahəsində təxminən 40 fərqli növdə qurbağaya rast gəlinmişdir.

Qurbağaların bəzi növlərində təkcə erkəklər, bəzi növlərində təkcə dişilər, bəzi növlərində isə hər ikisi də birlikdə balalara gözətçilik edər. Kosta Rikada yaşayan "kiçik ağacadırmananlar fəsiləsi"nin erkəkləri, yumurtaların başında onlar çatlayana qədər 10-12 gün keşik çəkərlər. Dünyaya gələn çömçəquyruqlar inanılmaz bir səy göstərib dişinin kürəyinə dırmaşar və ananın kürəyinə sanki bağlanmış kimi yapışarlar. Balaların yapışma işi tamamlandıqda dişi qurbağa meşədə olan Bromeliad növünə aid ağaclardan birinə dırmaşar. Bu ağacın havaya baxan açıq hissələrində qədəh şəklində çiçəklər mövcuddur. Çiçəklərin içi isə su doludur. Ana qurbağa bu çiçəklərə çatdıqda balalarını çiçəyin içinə qoyar. Balalar artıq burada etibarlı şəkildə böyüyəcək.

Ancaq bu su kütləsində balaların qidalanmasını təmin edəcək hər hansı bir yemək yoxdur. Bu səbəblə də ana qurbağa, balaların yetkinləşməsi üçün lazım gələn 6 həftə ərzində tez-tez su kütləsinə baş çəkərək mayalanmış bir yumurta qoyar. Çömçəquyruqlar, zülal və karbohidrat baxımından xeyli zəngin olan bu yumurtanı yeyərək qidalanır.

İngiliscə hypsiboas rosenbergi adlı qurbağalar isə yumurtalarının yerləşdiyi sahəni qoruyan digər bir qurbağa növüdür. Bu növün erkəkləri, baş barmaqlarının dibində yerləşən və iynəyə bənzəyən çıxıntılarla yaradılmışlar. Əgər başqa bir erkək qurbağa yumurtalara yaxınlaşarsa, bu çıxıntılarla onun dərisini parçalayarlar.

Kiçik Afrika quru qurbağası (nectophryne afra) olaraq tanınan digər bir növdə isə, erkək qurbağalar göl və sakit axan suların kənarlarında palçıqdan yuvalar inşa edərlər. Bu hovuzcuqlar su ilə doludur. Qurbağa bu su kütləsinin səthində nazik bir lent təbəqəsi meydana gətirərək yumurtaların buna ilişib qalmasını təmin edər. Bu sayədə yumurtalar su səthində qalaraq oksigen qəbul edər. Kiçik bir sarsıntı, məsələn, bir qurbağanın sıçraması və ya bir iynəcənin sərt şəkildə şığıması belə səthdəki lenti cıraraq yumurtaların dibə çökməsinə səbəb olacaq. Bu vəziyyətdə də yumurtalar oksigen çatışmazlığından öləcək. Buna görə də, erkək qurbağalar yumurtaların başında səbirlə keşik çəkər. Keşik çəkdikləri bu müddətdə ayaqlarını suya vuraraq yumurtalara daha çox oksigen gəlməsini təmin edərlər.

Qarın nahiyəsindəki dəri şəffaf olduğu üçün "şüşə qurbağaları" adını alan digər bir qurbağa növü isə balalarının başında keşik çəkməz. Allah onlara başqa bir üsul ilham etmişdir: Yumurtalarını, tropik qurşaqda yerləşən göl və çayların səthinə çıxan qaya və bitkilərə yapışdırırlar. Yumurtalar yarıldıqda isə çömçəquyruqlar suya düşər. Fərqli qurbağa növlərinin balalarını qorumaq üçün göstərdikləri bütün bu şüurlu və fədakar davranışlar darvinizmin təməl fərziyyələrini çürüdür. Bütün canlıların yalnız özlərini düşündüklərini və təbiətdə eqoist bir həyat mübarizəsi olduğunu irəli sürən darvinizm, tək bir qurbağanın balalarını qorumaq üçün göstərdiyi səy qarşısında belə çıxılmaz vəziyyətdədirlər. Üstəlik, bu canlıların göstərdikləri ağıllı davranışlar da, darvinizmin iddia etdiyi kimi təsadüflərlə izah oluna bilmir. Qeyd olunan davranışlar, bu canlıları Allahın yaratdığını və hamısının Onun verdiyi motivlərlə hərəkət etdiklərini göstərir. Allah bir Quran ayəsində canlılarda insanlar üçün açıq-aydın dəlillər olduğunu belə bildirmişdir:

Sizin yaradılışınızda və Allahın yer üzünə yaydığı canlılarda dəqiq məlumatla inanan insanlar üçün neçə-neçə dəlillər vardır (Casiyə surəsi, 4)

Mədədə Çoxalan Qurbağalar

Avstraliyada yaşayan rheobatrachus silus növünə aid qurbağaların istifadə etdikləri möhtəşəm çoxalma üsulu, Allahın canlıları nə cür üstün dizaynlarla yaratdığının bir nümunəsidir. Dişi rheobatrachuslar, mayalandıqdan sonra öz yumurtalarını udarlar. Amma bu yumurtalarla qidalanamq üçün deyil, onları qorumaq üçün. Yumurtalardan çıxan çömçəquyruqlar mədədə qaldıqları 6 həftə ərzində daim inkişaf edərlər. Bəs çömçəquyruqlar həzm olunmadan uzun müddət necə mədədə qala bilirlər?.

Bunun üçün qüsursuz bir sistem yaradılmışdır. Əvvəlcə ana qurbağalar, bu 6 həftəlik çoxalma mövsümündə, heç nə yeməz və heç nə içməzlər. Bu sayədə mədələri yalnız balaları üçün ayrılar. Ancaq digər bir təhlükə, mədənin mütəmadi surətdə ifraz etdiyi xlorid turşusu və pepsindir. Bu ifrazatların əslində balaları çox qısa müddətdə parçalayıb öldürməsi lazımdır. Ancaq bunun müqabilində çox xüsusi bir tədbir alınmışdır. Ana qarnındakı mayelər, yumurta kapsulalarından, daha sonra da çömçəquyruqlardan ifraz olunan "prostaqlandin E2" adlı ifrazatla təsirsiz hala gətirilər. Beləliklə də, balalar bir turşu hovuzu içində üzmələrinə baxmayaraq, etibarlı bir şəkildə böyüyər.

Yaxşı, amma bu çömçəquyruqlar analarının mədəsində nə ilə qidalanar?. Bu problem üçün də xüsusi bir çıxış yolu yaradılmışdır. Bu növün yumurtaları, digər qurbağa növlərinin yumurtalarına görə olduqca böyükdür. Bunun səbəbi isə, yumurtaların içinə balanı bəsləmək üçün zülal baxımından çox zəngin bir yumurta sarısı təbəqəsinin yerləşdirilmiş olmasıdır. Bu yumurta sarısı, balaları 6 həftə ərzində bəsləmək üçün kifayətdir. Doğum anı da qüsursuz şəkildə planlaşdırılmışdır. Balalar mədədən çıxıb xarici aləmə addım atarkən, ananın qida borusu eynilə doğum anındakı uşaqlıq yolu kimi genişləndirilər. Balalar çölə çıxdıqdan sonra isə ana yemək yeməyə başlayar və mədə əvvəlki halına qayıdar.(59)

Rheobatrachus silus növünə aid qurbağaların bu qeyri-adi çoxalma üsulu, təkamül nəzəriyyəsini çox açıq şəkildə rədd edir. Çünki bu çoxalma sistemi, tamamilə "sadələşdirilə bilməz komplekslik" xüsusiyyətinə malikdir. Sistemin müvəffəqiyyət qazana bilməsi və dolayısilə qurbağanın çoxala bilməsi üçün, bütün mərhələlərin əskiksiz olması vacibdir. Ananın yumurtaları udacaq və 6 həftə ərzində də, başqa heç bir şey yeməyəcək bir instinktə sahib olması vacibdir. Yumurtalar da, mədə turşularını təsirsiz hala gətirən mayeni ifraz etməlidir. Digər tərəfdən yumurtalara, balaların 6 həftə ərzində bəslənməsini təmin edəcək böyük bir yumurta sarısı təbəqəsinin əlavə olunması və ya doğum zamanı ananın qida borusunun genişləməsi də vacibdir. Bunların hamısı eyni anda həyata keçməsə, çoxalma baş tutmayacaq və qurbağanın nəsli kəsiləcəkdir.

Buna görə də, bu sistem təkamül nəzəriyyəsinin iddia etdiyi kimi mərhələli şəkildə meydana gəlmiş ola bilməz. Dünya üzərindəki ilk Rheobatrachus silus növünə aid qurbağa, bu qüsursuz sistemə sahib şəkildə yaranmışdır. Bu isə, əlbəttə ki, bu qurbağaların Allah tərəfindən bir anda və qüsursuz şəkildə yaradıldıqlarını göstərir. Bu kitab boyunca nəzərdən keçirdiyimiz bütün canlılar da yenə eyni həqiqəti isbat edir. Bütün təbiətə hakim olan üstün bir yaradılış vardır. Allah, hər canlını olduqca mürəkkəb sistemlərlə birlikdə yaratmışdır və beləliklə də, bu canlıları araşdıran insanlara Öz gücünü və elmini göstərir. Bir ayədə Allahın qüsursuz yaratması belə xəbər verilər.

O, yaradan, (ən gözəl bir şəkildə) qüsursuzca var edən, 'şəkil və surət verən Allahdır. Ən gözəl adlar yalnız Ona məxsusdur. Göylərdə və yerdə olanların hamısı Onun şəninə təriflər deyir. O, Əzizdir, Hakimdir. (Həşr surəsi, 24)

En Büyük Tasarım: Evren

Kainatda, canlı və ya cansız bütün maddələrə təsir göstərən dəyişməz qanunlar vardır. Məhz bu dəyişməz qanunlar, kainatın da eynilə içində saxladığı canlılar kimi, qüsursuz bir dizaynla yaradıldığını göstərən dəlillərdir. Bu gün daha çox fiziklərin maraqlandığı bu işarələr, bizə maddi həyata aid qanunlar kimi təqdim edilir. Bəzi insanların "fizika qanunları" kimi görüb də, normal bir şeymiş kimi qarşıladığı xüsusiyyətlər, Allahın mükəmməl yaratmasının dəlillərindəndir. (Ətraflı məlumat üçün baxın. Harun Yəhya, Evrenin Yaratılışı (Kainatın Yaradılışı), İstanbul 1999)

Burada yalnız kainatdakı dizaynın qüsursuzluğunu xatırladacaq bir neçə nümunə ilə kifayətlənəcəyik.

Məsələn, su molekulundakı dizaynın onlarla xüsusiyyətindən sadəcə birinə nəzər salaq: "Suyun axıcılıq qabiliyyəti".

Hər mayenin fərqli bir axıcılıq dərəcəsi vardır. Suyun axıcılıq dərəcəsi isə canlıların tam istifadə edə biləcəyi nisbətdədir. Əgər suyun axıcılıq dərəcəsi daha zəif olsaydı, yəni su daha qatı bir maye olsaydı, bitkilərin qıl incəliyindəki borularının içində axmayacaq və bitki həyatı üçün lazım olan maddələri daşıya bilməyəcəkdi.

Suyun axıcılıq qabiliyyəti indiki kimi olmasaydı, axar suların axımında fərq yarandığından, dağ əmələ gəlmə prosesləri dəyişəcək, vadilər, məhsuldar düzənliklər meydana gəlməyəcək, süxurlar parçalanıb torpağı meydana getirə bilməyəcəkdi.

Su, bədənimizi mikroblardan və zərərli xarici maddələrdən qoruyan ağ qan hüceyrələrinin də hərəkətinə imkan verər. Əgər su daha qatı olsaydı qan da daha qatı olacaq və bu hüceyrələr damarlar içində hərəkət edə bilməyəcəkdi. Ürəyin qanı vurması çətinləşəcək, bunun üçün lazım olan enerjini, bəlkə də, təmin edə bilməyəcəkdi.

Yalnız bu bir neçə nümunə belə suyun canlılar və xüsusilə də insan üçün yaradılmış xüsusi bir maye olduğunu göstərir. Bir ayədə Allah, insanlara su haqqında belə buyurmuşdur:

"Göydən suyu endirən Odur. Bu, həm sizin içməyiniz, həm də içində mal-qaranızı otardığınız otların bitməsi üçündür. Allah onunla sizin üçün dənli bitkilər, zeytun, xurma, üzüm və başqa meyvələrin hamısından yetişdirir. Həqiqətən, bunda anlayan adamlar üçün dəlillər vardır. (Nəhl surəsi, 10-11)

Qüvvələrin Balansı

Yerin cazibə qüvvəsi indikindən daha güclü olsaydı nə baş verərdi?. Qaçmaq və hətta yerimək qeyri-mümkün olardı. İnsanlar və heyvanlar bütün bu hərəkətləri reallaşdırmaq üçün indikindən daha çox enerji sərf edərdilər. Belə olduqda, başda yer üzündəki qida resursları olmaqla enerji resursları sürətlə tükənərək yox edilərdi. Bəs cazibə qüvvəsi daha zəif olsaydı?. Yüngül şeylər yer üzündə sabit durmayacaqdı. Məsələn, ən zəif bir külək nəticəsində yerdən qalxan toz və qum zərrəcikləri saatlarla havada hərəkət edirdi. Yağış damlalarının düşmə sürəti çox yavaşlayacaq, yerə düşmədən yenidən buxarlanacaqdı. Axar suların axım sürəti yavaşlayacaq, bu səbəblə də, onlardan elektrik enerjisi əldə olunmayacaqdı. Bu xüsusiyyət Nyuton tərəfindən açıqlanan ümumdünya cazibə qanununa əsaslanır: Nyutonun ümumdünya cazibə qanununa görə, cisimlər bir-birindən uzaqlaşdıqca onlar arasındakı cazibə qüvvəsi azalar. Bu qanuna görə iki ulduz arasındakı məsafə 3 dəfə artsa, cazibə qüvvəsi 9 dəfə də azalacaq və ya məsafə yarıya endikdə ulduzun cazibə qüvvəsi 4 dəfə artacaq.

Bu qanun dünyanın, ayın və planetlərin orbitlərinin bugünkü kimi olmasını açıqlayır. Əgər qanun belə olmasaydı, belə ki, ulduzun cazibə qüvvəsi uzaqlıq artdıqca daha çox azalsaydı, planetlərin orbitləri eliptik formada olmaz və onlar spiralvari bir orbit üzrə hərəkət edərək günəşə doğru enməyə başlayardılar. Tam əksinə daha az olsaydı, uzaqdakı ulduzların cazibə qüvvəsi günəşin cazibə qüvvəsinə üstün gələr və dünya günəşdən dayanmadan uzaqlaşardı. Bunun nəticəsində dünya, ya sürətlə günəşə yaxınlaşıb istidən qovrular, ya da günəşdən uzaqlaşaraq kosmosun mütləq soyuqluğuna sovrulub donardı.

Plank sabiti fərqli olsaydı?...

Gün ərzində müxtəlif yollarla fərqli enerjilərlə qarşılaşırıq. Bir od qarşısında olarkən hiss etdiyimiz istilik belə əslində çox həssas tarazlıqlara sahib şəkildə yaradılmışdır.

Fizikada enerjinin daimi bir axın halında deyil, “kvant” adı verilən hissəciklər halında yayıldığı güman edilir. Yayılan enerji miqdarı hesablanarkən Plank sabiti adı verilən sabit bir rəqəm istifadə edilər. Bu rəqəm çox vaxt riyaziyyatda əhəmiyyət verilməyəcək qədər kiçikdir. Böyüklüyü təxminən 6,626x1034 olaraq ifadə edilən bu rəqəm, təbiətin əsas sabit kəmiyyətlərindən biridir.(60) Hər hansı bir şüalanma hadisəsində, verilən enerji miqdarı tezliyə bölünsə nəticə daim bu ədədə bərabər olar. Bütün enerji formalarının (istilik, işıq kimi) ölçüsü Plank sabitindən asılıdır.

Əgər bu çox kiçik rəqəm fərqli bir böyüklükdə olsaydı, od qarşısında oturduğumuzda hiss etdiyimiz istiliyin dərəcəsi çox fərqli ola bilərdi. Ya ən kiçik bir od parçası bizi qovuracaq qədər enerji yüklü olar, ya da günəş qədər böyük bir atəş topu belə, dünyanı isindirməyə kifayət etməzdi.

Sürtünmə Qüvvəsi

Gündəlik həyatda, əsasən də hər hansı bir şeyi itələyərkən qarşılaşdığımız sürtünmənin, bəzən həmişə çətinlik yaradan bir qüvvə olduğunu düşünmüşük. Halbuki, cisimlər və səthlər arasında baş verən sürtünmə qüvvəsi yaradılmamış bir dünya necə olardı?. Qələm əlinizdən sürüşüb düşəcək, kitablar və dəftərlər masanın üzərindən sürüşüb yerə düşəcək, masa döşəmə üzərində sürüşüb bir küncə çırpılacaq, bir sözlə, bütün cisimlər eyni səviyyəyə gələnə qədər hər şey sürüşəcək və yuvarlanacaqdı. Sürtünmə qüvvəsi olmayan bir dünyada, düyünlər açılacaq, mismarlar və vintlər yerlərindən çıxacaq, avtomobillərin əyləci tutmayacaq, səs heç vaxt yox olmayıb, bir divardan o birinə dəyib qayıdacaqdı...

Kainatdakı nizamı təmin edən bütün bu fizika qanunları, kainatın da içindəki canlılar kimi dizayn olduğunun dəlillərindəndir. Əslində fizika qanunları, yalnız Allahın yaratmış olduğu nizamın insanlar tərəfindən verilən bir izahıdır. Kainatdakı nizamı təmin edən dəyişməz qanunlar Allah tərəfindən yaradılmış və haqqında düşünüb Allahın üstünlüyünü qavramaları və verdiyi nemətlərə şükr etmələri üçün insanların xidmətinə verilmişdir.

Allahın yaratmasındakı üstünlük və nizamla əlaqədar daha saysız nümunə verilə bilər. Kainatın yaradılmasından indiyədək keçən milyardlarla il ərzində yaradılan hər şey Allahın elmi ilə və Onun hakimiyyəti altında yaradılmışdır.